Samenvatting Verpleegkunde + Ethiek
Blok 1 VPK “Wat is gezondheid?”:
Werkgroepopdracht:
→ Welke invloed heeft je gedrag op je gezondheid? = Onze gezondheid wordt beïnvloed
door onze leefstijl en leefomgeving. Ongezond gedrag is verantwoordelijk voor bijna 20% van
de ziektelast. Vijf belangrijke determinanten van de gezondheid zijn ongezonde voeding,
weinig bewegen, problematisch alcoholgebruik, psychosociale arbeidsbelasting en slechte
luchtkwaliteit. Psychologische processen hebben ook een groot effect op het verloop van
een ziekte en de effecten van een medische behandeling.
→ Wat is gezondheidsgedrag? = Gezondheidsgedrag is het gedrag van mensen dat invloed
heeft op hun gezondheid en het ontstaan van gezondheidsproblemen. Gezondheidsgedrag
omvat onder andere voedingsgewoonten, bewegingspatroon, omgaan met stress,
alcoholgebruik, roken, seksueel gedrag en zingeving. Sommige gezondheidsgedragingen
kunnen leiden tot sterfte of overlijden, zoals het gebruik van alcohol, tabak, vuurwapens,
motorvoertuigen en illegale drugs.
→ Onderscheid tussen gezondheidsgedrag en gezondheidsvaardigheden =
Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden die men nodig heeft om informatie over
gezondheid te vinden, te begrijpen en toe te passen bij het nemen van
gezondheidsgerelateerde beslissingen. Het omvat cognitieve en sociale vaardigheden die
nodig zijn voor het bevorderen of behoud van een goede gezondheid.
Gezondheidsvaardigheden zijn nodig om adviezen over een gezonde leefstijl te begrijpen en
op te volgen. Het onderscheid tussen deze twee is dus dat gezondheidsgedrag gaat over
hoe iemand met zijn of haar gezondheid omgaat en gezondheidsvaardigheden gaat over de
vaardigheden die mensen nodig hebben om informatie te vinden, begrijpen en toe te passen
met bepaalde beslissingen.
→ Wat houdt de biopsychosociale visie op gezondheid in? = De biopsychosociale visie op
gezondheid is een integraal werkmodel dat rekening houdt met de biologische,
psychologische en sociale factoren die van invloed zijn op de gezondheid.
→ Wat houdt de biologische visie op gezondheid in?= De biologische visie op gezondheid
gaat over het stabiel houden van processen en reacties in het lichaam.
→ Wat houdt de psychologische visie op gezondheid in? = De psychologische visie op
gezondheid gaat om het geestelijk vervullen van de behoeften van een persoon. Een
persoon is gezond als hij zijn zelf gestelde doelen in het leven kan behalen en in zijn
geestelijke behoeften kan voorzien. Gezondheidspsychologie draagt bij aan het bevorderen
van gezondheid door mensen te motiveren en zich bewust te laten worden van hun eigen
kracht op het gebied van gezondheid en welbevinden. Het gaat hierbij om gezonde mensen,
patiënten en hun omgeving.
,→ Wat houdt de sociale visie op gezondheid in? = De sociale visie op gezondheid is een
benadering die het maatschappelijk functioneren van een persoon als uitgangspunt neemt.
Een persoon is gezond als hij zijn sociale rollen in de maatschappij kan vervullen binnen de
geldende waarden en normen. Een persoon is ziek als hij zich niet kan aanpassen en zich
gedragen naar de normen en waarden van zijn cultuur. Deze visie is een van de aspecten
van gezondheid, naast de fysieke, emotionele en psychologische aspecten.
→ Wat houdt de lekentheorie in? = Lekentheorieën zijn impliciete zelftheorieën die invloed
hebben op de manier waarop mensen informatie over zichzelf en anderen verwerken en
begrijpen. Ze helpen mensen om meningen te ontlenen aan hun eigen acties en die van
andere mensen. Lekentheorieën zijn versimpelde beelden van de sociale wereld die de
mens aanhoudt om de sociale wereld te begrijpen.
→ Wat houdt de medische visie op gezondheid in? = De medische visie op gezondheid ziet
gezondheid vooral als de afwezigheid van ziekte. Volgens deze visie is iedereen die niet ziek
is, gezond. De medisch-biologische visie richt zich vooral op ziekte en de behandeling en de
preventie van ziekte. Deze visie wordt ook wel de monocausale verklaring wijze van
gezondheid en ziekte genoemd. Volgens deze verklaringswijze heeft ziekte maar één
oorzaak: micro-organismen.
→ Wat wordt bedoeld met illness, sickness, disease? = Illness is het ziektegevoel, sickness
is hoe iemand met zijn ziekte en met zijn klachten omgaat en disease is de ziekte zoals wij
die constateren, de meetbare stoornis volgens de diagnose van de arts.
→ Wat is de relatie tussen diversiteit, gezondheid en gezondheidsgedrag? = Diversiteit is
belangrijk voor de gezondheid van mensen. Wanneer in de samenleving, gezondheidszorg
en onderzoek geen rekening wordt gehouden met verschillende kenmerken zoals leeftijd,
opleiding, sociaal-economische status, sekse, gender, seksuele oriëntatie, etniciteit en
fysieke en mentale gesteldheid, gaat dit ten koste van de gezondheid van mensen.
→ Wat is de definitie van (positieve) gezondheid volgens Huber (2010)? = Positieve
gezondheid is het vermogen van een individu om te zorgen voor eigen welzijn, ontwikkeling
en om tot bloei te komen. Het is een benadering binnen de gezondheidszorg die niet de
ziekte, maar een betekenisvol leven van mensen centraal stelt. Gezondheid wordt niet
gezien als een aan- of afwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met
fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zo veel mogelijk de eigen
regie te voeren. Positieve gezondheid focust zich dus niet op hoe ziek iemand is, maar kijkt
ook naar hoe gezond iemand daarnaast nog is. Machteld Huber is de bedenker van dit
concept van gezondheid.
→ Waarom zou dit positieve gezondheid genoemd worden? = Positieve Gezondheid is een
bredere kijk op gezondheid, uitgewerkt in zes dimensies. Met die bredere benadering draag
je bij aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen
in het leven om te gaan. Én om zo veel mogelijk eigen regie te voeren.
, → Wat zijn de overeenkomsten en wat zijn de verschillen tussen de WHO-visie en de visie
van Machteld Huber (Positieve gezondheid)? = De World Health Organization definieert
gezondheid als “een toestand van volledig fysiek, mentaal en social welzijn en niet alleen de
afwezigheid van ziekte of gebrek”. Dit betekent dat gezondheid niet alleen fysiek, maar ook
emotioneel en sociaal welbevinden omvat. De visie op gezondheid van de
Wereldgezondheidsorganisatie bundelt alle eerdergenoemde aspecten van gezondheid. Een
mens is meer dan een lichaam, en bij het kijken naar de gezondheid van een zorgvrager
zouden geestelijke en sociale aspecten van de gezondheid, naast lichamelijke factoren,
moeten worden meegenomen. Volgens Huber is het een vermogen terwijl het via de WHO
een toestand is
→ Wat wordt bedoeld met gezondheidsgedrag en gezondheidsvaardigheden? =
Gezondheidsgedrag is gedrag dat de gezondheid ten goede komt of bedreigt. Het is gedrag
dat wordt vertoond door een individu, ongeacht zijn/haar vermeende gezondheidstoestand,
met het doel zijn/haar gezondheid te beschermen, te bevorderen of in stand te houden.
Voorbeelden van gezondheidsgedrag zijn voeding, alcohol- en drugsgebruik, roken,
lichamelijke inactiviteit en seksueel gedrag. Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden
die men nodig heeft voor het verkrijgen, begrijpen en toepassen van informatie over zorg en
preventie. Deze vaardigheden zijn nodig voor het bevorderen of behoud van een goede
gezondheid. Gezondheidsvaardigheden omvatten het vinden, begrijpen, beoordelen en
toepassen van informatie over zorg en gezondheid.
→ Wat houdt zelfmanagement in? = Zelfmanagement is het zelfstandig omgaan met de
gevolgen van een aandoening, situatie of doel op het dagelijks leven. Het betekent dat
iemand zelf beslist en handelt op basis van persoonlijke keuzes, waarbij hij of zij impulsen,
stress, motivatie en planning kan beheersen. Zelfmanagement kan ondersteund worden
door naasten, professionals of cursussen.
→ Wat betekent zelfredzaamheid? = Zelfredzaamheid is het vermogen van iemand om voor
zichzelf te zorgen en zelfstandig te functioneren. Zelfredzaamheid betekent dat iemand
eigen problemen kan oplossen, alledaagse handelingen kan uitvoeren en om hulp kan
vragen als dat nodig is. Zelfredzaamheid is een onderdeel van zelfstandigheid, maar niet
hetzelfde.
→ Wat is adaptatie (adaptief vermogen)? = Adaptief vermogen is het vermogen om zich aan
te passen aan veranderende omstandigheden of omgevingen. Dit kan betrekking hebben op
een systeem, organisme, persoon, gebouw of samenleving. Adaptief vermogen kan worden
uitgedrukt in termen van conceptuele, sociale en praktische vaardigheden. Een adaptieve
beperking is het onvermogen om te voldoen aan de verwachtingen die passen bij de leeftijd
en cultuur.