Samenvatting van Persoonlijkheidspsychologie LET OP!: Bevat alleen de powerpoint slides, NIET de artikelen. Zelf wel een 8,0 gehaald ondanks dat ik de artikelen niet heb gelezen (bij mij waren er maar 2/3 vragen erover op het tentamen)
[Meer zien]
Laatste update van het document: 9 maanden geleden
,PERSOONLIJKHEIDSPSYCHOLOGIE – MODULE 1
Persoonlijkheid Gedefinieerd
Verband met andere vakgebieden
Wat hoort er allemaal bij persoonlijkheid?
A8ankelijk van wie je het vraagt, beschrij< persoonlijkheid een grote verscheidenheid aan inter-
individuele verschillen tussen mensen:
• Eigenschappen/kenmerken/trekken (bijv. asserDef)
• MoDeven/doelen (bijv. behoe<e aan gezelschap)
• Interesses (bijv. in muziek)
• Vaardigheden/intelligenDe (bijv. probleemoplossend vermogen)
• IdenDteit (bijv. levenservaringen)
Persoonlijkheidstrekken
Het huidige dominante perspecDef op persoonlijkheid richt zich op eigenschappen of
persoonlijkheidstrekken: RelaDef stabiele kenmerken die ons gedrag, emoDes en denkpatronen
beïnvloeden (bijv. sociaal, vriendelijk, angsDg, nieuwsgierig).
Persoonlijkheid Gedefinieerd
Persoonlijkheid is de verzameling van psychologische kenmerken (of trekken) en psychologische
mechanismen die een individu typeren, die op een relaDef duurzame manier georganiseerd zijn, en
die de interac4e van een persoon met - en diens aanpassing aan - de intrapsychische, fysieke en
sociale omgeving beïnvloeden. (Larsen & Buss, 2001)
Psychologische kenmerken (of trekken)
• Kenmerken die beschrijven hoe mensen van elkaar verschillen
• Beschrijven de gemiddelde neiging tot denken/voelen/handelen van een persoon
• Voorbeelden: vriendelijkheid, nieuwsgierigheid, perfecDonisme, geslotenheid...
Psychologische mechanismen
• Processen (informaDeverwerkende acDviteit)
• Bestaat uit input, beslisregel, en output
Psychologische kenmerken die georganiseerd zijn
• Persoonlijkheidskenmerken zijn op een specifieke manier gestructureerd (mensen die
vriendelijk zijn, zijn bijvoorbeeld meestal ook coöperaDef, maar niet noodzakelijk ijverig of
angsDg).
2
, • Overeenkomsten tussen kenmerken wijzen op gemeenschappelijke
biologische/omgevingsoorzaken
Rela4ef duurzame manier
• Persoonlijkheid is iets dat een persoon met zich meedraagt in de loop van de Djd en van de
ene situaDe naar de andere
Interac4e
• PercepDe: hoe we een omgeving "zien" of interpreteren (waarneming)
• SelecDe: de manier waarop we situaDes uitkiezen
• EvocaDe: De reacDes die we bij anderen teweegbrengen (onbewust)
• ManipulaDe: Manieren waarop we opze]elijk anderen proberen te beïnvloeden (bewust)
Beïnvloeden
• Beïnvloedt hoe we denken, handelen en voelen
• Hee< effect op hoe ons leven zich ontwikkelt
Diens aanpassing
• Een centraal kenmerk = aanpassingsvermogen
• Doelen bereiken, aanpassen en omgaan met uitdagingen en problemen in het leven
3 niveaus van persoonlijkheidsanalyse
Henry A. Murray en Clyde Kluckhohn (1953): "Ieder mens is in bepaalde opzichten
zoals alle andere mensen,
zoals sommige andere mensen,
als geen ander mens."
Drie niveaus van persoonlijkheidsanalyse
1. De menselijke natuur (net als alle anderen)
2. Individuele/groepsverschillen (zoals sommige anderen)
3. Individuele uniekheid (als geen ander)
1. Alle mensen (en vele diersoorten) hebben een persoonlijkheid
2. "Psy. studenten zijn nieuwsgieriger en reflecDever dan niet-psy. studenten"
3. Ik heb een unieke uiDng van extraversie in het dagelijks leven
Persoonlijkheidstrekken
Trek-beschrijvende adjecDeven
Woorden die persoonlijkheidstrekken beschrijven, eigenschappen die kenmerkend zijn voor die
persoon en relaDef duurzaam over Djd, worden trek- beschrijvende adjecDeven (= bijvoeglijke
naamwoorden) genoemd
Verdeling van persoonlijkheidstrekken
FOUT
Als we het over persoonlijkheid hebben, gebruiken we labels of "types"
Hetzelfde probleem: de meeste mensen zijn niet
extravert of introvert, maar zi]en ergens in het midden.
Verdeling van persoonlijkheidstrekken
GOED
Persoonlijkheidstrekken verschillen tussen mensen, zijn continu en normaal verdeeld
Hoeveel eigenschappen zijn er nodig om persoonlijkheid te beschrijven?
Drie benaderingen
1. TheoreDsche Benadering
2. Externe Benadering
3. Lexicale Benadering (meest dominant in persoonlijkheidspsychologie)
TheoreDsche Benadering
Op basis van theorie (en empirische studies) worden belangrijke eigenschappen geïdenDficeerd,
beschreven, gestructureerd en gemeten
Þ Voorbeelden: Myers-Briggs-typen gebaseerd op psychologische typen door Carl Jung;
Eysenck's neuroDcisme en extraversietheorie
• Zuiver "filosofische" theorieën/taxonomieën bestaan niet in de psychologie, ze zijn alDjd
gebaseerd op enkele observaDes/studies
• Grote verschillen in kwaliteit van theorieën, die de kwaliteit van taxonomieën beïnvloeden
(bijv. ontbrekende relevante eigenschappen; te grote nadruk leggen op kleine verschillen;
typen versus dimensies)
Externe Benadering
• Ook bekend als ‘empirical criterion keying’
• Begint met een groot aantal items/vragen
• Criterium groep: mensen waarvan bekend is dat ze hoog scoren op 1 of meer eigenschappen;
• Controlegroep: mensen met lagere scores op deze eigenschappen/ geen stoornis hebben
• Verschillen worden staDsDsch getest
• Items/vragen waarvan scores verschillen tussen groepen komen in uiteindelijke vragenlijst
Voorbeeld: Minnesota MulDphasic Inventory (Hathaway & McKinley)
ontwikkeld door het observeren van verschillen in het gedrag van psychiatrische
paDënten versus een controlegroep
Andere voorbeelden: succesvolle versus niet-succesvolle ondernemers
• Grotendeels atheoreDsch. Keuze van “criterium” groep bepaalt welke
persoonlijkheidsverschillen worden gevonden
• Inhoud van items wordt als minder belangrijk gezien
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tshamanandhar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
