De cursus organisme bestaat uit 6 thema's. In deze samenvatting vind je de stof van de laatste 3 thema's. Ook zijn er zelfstudievragen in opgenomen, met mijn antwoorden. Alle stof is gebasseerd op de zelfstudies van Universiteit Utrecht, curus Organisme 2017/2018, gecombineerd met het boek "Larsen'...
• ZS VROEGE ONTWIKKELING VAN BLOEDVATEN EN HET HART
Eencellige organismen direct contact met omgeving uitwisseling van voedingsstoffen,
afvalstoffen en gassen vindt plaats over slechts één celmembraan.
Meercellige organismen niet alle cellen staan in contact met omgeving en dus met voedsel/O2
uitwisseling vindt plaats door middel van diffussie.
BV holtedieren: poliepen = DIPLOBLASTEN = 2 cellagen dik
binnenste laag staat in contact met gastrovasculairee holte (= primitieve maag met
gemeenschappelijke in- en uitgang) en neemt voedsel op, buitenste laag staat in contact met water
en neemt 02 op. Dan vindt er diffusie plaats tussen de twee cellagen.
DUS transport route is nooit meer dan 2 cellagen dik
TRIPLOBLASTEN: deze manier is niet efficiënt genoeg, dus circulatiesystemen (open en gesloten) zijn
geëvolueerd.
OPEN CIRCULATIESYSTEEM
Organen en weefsel zijn direct omgeven door circulatievloeistof = hemolymfe = lijkt op bloed maar
bevat geen 02 transporterende cellen.
Hemolymfe zit in ruimtes rondom de weefsels = sinussen en wordt rondgestuwd door
lichaamsbewegingen die de grootte van de sinussen veranderen.
Vaak is er een langgerekte centrale sinus die samentrekt en als soort van hart functioneert.
Open circulatiesystemen zijn geschikt voor korte difussieroutes en zijn traag.
Zien we bij weekdieren en geleedpotigen.
GESLOTEN CIRCULATIESYSTEEM
Circulatievloeistof zit in een vaatstelsel en het hart zorgt voor de stuwing van deze vloeistof. Zo
kunnen stoffen in korte tijd over grote afstanden getransporteerd worden
Zien we bij alle gewervelden en aantal ongewervelden.
Enkel circulatiesysteem:
- Bloed passeert per circulatieronde maar 1x het hart
- Beperkt aantal ongewervelden en vissen
Dubbel circulatie systeem
- Ontstaan bij overgang van leven in water naar leven op land
WANT: toen ontwikkelden longen zich, dus moest er een cardiovasculair systeem ontstaan
dat ook naar de longen loopt. Want na longenhaarvaatjes is bloeddruk weg!
- Amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren
ZS VRAGEN
1. VERSCHIL dubbele circulatie systeem amfibie vs. reptiel
Amfibie= 2 boezems en maar 1 kamer
geen gescheiden kamers dus zuurstof rijk bloed van longen (linker kamer) mengt zicht met zuurstof
arm bloed uit holle ader (rechter kamer) gemengd bloed wordt rondgepompt naar rest van het
lichaam
Reptiel= deels gescheiden kamers dus ook beetje gemengd bloed, maar minder dan bij amfibie (want
meer scheiding tussen 02 rij ken 02 arm bloed)
2. VERSCHIL dubbele cirulatiesystemen reptielen vs. Vogel/zoogdieren
Reptiel dus 2 boezems en 1 gedeeltelijk gescheiden kamer = gemengd bloed
,Vogel/zoogdieren hebben wel 2 aparte kamers, dus zuurstof rijk bloed naar het lichaam en zuurstof
arm bloed naar longen
VERKLARING
Waarom verschil: vogels en zoogdieren zijn warmbloedige, actieve dieren. Hebben snelle toevoer van
02 rijk bloed naar organen en spieren nodig.
Vandaar gescheiden hart helften dubbele pomp
Reptielen zijn koudbloedig (en doorgaans trage dieren). Hun organen en spieren verbruiken minder
zuurstof dan die van warmbloedige dieren. Dus reptielen genoeg aan gedeeltelijk gescheiden
harthelften.
Amfibien kunnen het blijkbaar af met een hart met een kamer die het 02arme en 02 rijke bloed deels
gemengd wegpompt.
VROEGE ONTWIKKELING HART EN BLOEDVATEN BIJ GEWERVELDEN
Embryo:
Bloed van embryo, placenta en dooierzak wordt verzameld in
het instroom gebied van het primitieve hart (hartbuis)
bloed door het hart
ventrale aorta
kieuwboogarteriën
dorsale aorta
zo wordt het bloed door het embryo gepompt bloed dus ook gedeeltelijk over de placenta en
dooierzak verdeelt alles komt weer vanuit deze 3 systemen in het hart
Tijdens embryonale circulatie is er ENKELE CIRCULATIE, want bloed passeert maar 1x het hart!!
Kieuwboog arteriën
Ventrale aorta
Dorsale aorta
HART
- Start bij alle gewervelden met vorming van primitieve hartbuis
- Hartbuis ontstaat uit een fusie van endocard buizen, die zich links en rechts in het viscerale
(splanchnische) laterale plaat mesoderm ontwikkelen.
- Door laterale kromming van het embryo komen de endocard buizen steeds dichter bij elkaar
(totdat ze fuseren)
- Door craniocaudale kromming komt ontwikkelende hartbuis op goede plek te liggen. Dus van
craniale positie naar borstkas
Sinus venosus : rechter boezem en sinus coronarius (= veneuze afvoer hart)
Linker boezem uit vena pulmonalis
3 lagen primaire hartbuis:
Rond hartbuis myocardium scheidt hartgelei uit, daarin endocardium (de buis)
Myocardium
Hartgelei
Endocardium
BLOEDVATEN
- Vasculogenese = de novo bloedvat vorming, bloedvaten ontstaan uit het niets in het
mesoderm
- In het mesoderm ontstaan aggregaten van mesodermcellen die zich differentieren tot
angioblasten.
- In deze angioblast clusters ontstaan holtes
- Die holtes zullen met elkaar versmelten langgerekte kanaaltjes ontstaan netwerk
vormen = vasculaire plexus
- Vasculaire plexus = kippengaas idee
DUS: in clusters angioblasten onstaan holte = lumen lumina van meerdere clusters fuseren
langgerekte kanaaltjes omgeven met angioblasten ontstaan deze angioblasten differentieren
verder tot endotheelcellen vormen binnenbekleding van bloedvat
Door vasculogenese ontstaat er overal in het intra- en extraembryonale mesoderm een vasculaire
plexus die sluit aan op de onder en bovenzijde van de primitieve hartbuis
Vanaf het moment dat de hartbuis gaat pompen en er bloed door de vasculaire plexus gaat stromen
ontstaan er voorkeursroutes (met minste weerstand) en deze routes zullen de definitieve bloedvaten
gaan vormen (rest van kippengaas verdwijnt)
• ZS LATE ONTWIKKELING VAN HET HART
Het hart pompt zuurstofarm bloed via de rechter harthelft naar de longen hier wordt het bloed
van 02 voorzien bloed gaat naar linker harthelft naar lichaam gepompt
Evolutionaire ontwikkeling van hart:
- Vissen hebben geen septatie van het hart en hebben in volwassen stadium een hart dat lijkt
om embryonale primaire hartbuis = enkele circulatie
- Amfibiën hebben een hart dat deels gesepteerd is ( 2 boezems en 1 kamer)
- Reptielen hebben ook gespeteerd atrium maar een deels gesepteerd ventrikel (2 boezems en
1 gedeeltelijk gescheiden kamer)
- Vogels, zoogdieren en krokodillen hebben een 4-kamer hart dat volledig gesepteerd is, DUS
geen menging van 02 arm en 02 rijk bloed meer.
Aorta
Longslagader
Rechter ventrikel
Linker ventrikel
Linker hartoortje (daaronder Linker boezem)
Rechter hartoortje (daaronder Rechter boezem)
Sinus coronarius
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper muldertessa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
