HOOFDSTUK 7 :HET MODERN IMPERIALISME CA.1870-CA.1914
Immanuel Wallerstein: wereldsysteem-politiek: conflicten worden veroorzaakt door het historisch
kapitalisme. Een mondiaal en ongelijk systeem. Rijkdom is oneerlijk verdeeld.
KERN -> sterke kernstaten, het dominerende centrum dat de periferie uitbuit.
Periferie -> de zwakke staten, die afhankelijk zijn van de kernstaten en door die landen worden
uitgebuit. Het gebied dat door de kern w uitgebuit.
➔ De buitenlandse politiek van de Europese landen was continue gericht op imperialisme en
streefde dus continue naar een dominantie tov andere continenten. Dominantie van een
kern over een periferie
Formeel imperialisme = kolonialisme = imperialisme dat gepaard gaat met agressie
en veel geweld
Informeel imperialisme = neo-kolonialisme = imperialisme dat zich beperkt tot het uitoefenen van
invloed en het nastreven van economische belangen.
Modern imperialisme = vanaf ca.1870, kon zowel formeel als informeel zijn
7.1 De voorwaarden en de motieven van het modern imperialisme
• VOORWAARDEN om een grootscheepse verovering van de wereld te kunnen doen:
- Bevolkingsaangroei
- Transportrevolutie
- Communicatierevolutie
- Verbeterde medische en farmaceutische inzichten
- Militaire superioriteit
• MOTIEVEN vd Europese landen om te starten met formeel imperialisme:
- Ideologisch motief
→ voor kolonie: beschaving (Gabriel Honotaux, 1853-1944,
→ voor moederland: nationale trots en eenheid (Cecil Rhodes, 1853-1902)
Zowel de Britten als de Fransen voelen zich superieur en willen hun beschaving verspreiden
Gevolg: De bevolking is fier en voelt zich deel van een sterke staat. => bevordert het
eenheidsbesef of samenhorigheid (= ideologisch cement).
- Politiek: groter rijk = grotere macht
- Economisch: kolonie = afzetmarkt en grondstoffenleverancier
7.2 De gevolgen van het modern imperialisme ca 1870
(de wedloop voor Afrika)
= fase van het kolonisatieproces van
Afrika tss ca 1880 en het begin van WO I.
Koloniale rivaliteit is een belangrijke
oorzaak van WO I. Om de verdeling van
Afrika enigszins gecontroleerd te laten
verlopen nodigde Otto von Bismarck de
Europese landen uit in Berlijn :
Conferentie van Berlijn. (1884-1885)
Cartoon: elke leider wil een stukje van het
continent en trekt eraan tot het in
stukken breekt.
, 2
Congo kunnen aanduiden. (Geel = Belgium)
Kaart hieronder toont de vele verschillende etniën.
1892 caricature of Cecil Rhodes after announcing plans for a
telegraph line from Cape Town to Cairo. For Punch by Edward Linley
Sambourne.
Britten beheersten Afrika van Caïro tot de Kaap. De spreidstand van
Cecil Rhodes over het hele continent was een imponerend en
onuitwisbaar beeld.
Spotprent uit Punch.
De Europese expansiedrang heeft grote gevolgen voor de gekoloniseerde gebieden. Koloniale
grenzen werden getrokken zonder rekening te houden met etnische en religieuze scheidingslijnen.
Bv: Hutu’s en Tutsi’s in Rwanda : bijna 1 miljoen Tutsi worden vermoord door Hutu;
Boko Haram wil islamitische staat in Nigeria. Boko Haram (westers onderwijs is verboden) =
antiwesters.
Vele etnische zuiveringen vinden plaats.
De verdeling van Azië
Groot – Brittannië: Brits – Indië (India,
Pakistan & Bangladesh)
Frankrijk: Indo-China (Vietnam, Laos,
Cambodja)
Nederland: Nederlands Indië (Indonesië)
Rusland: Mantsoerije
Japan: Korea, Taiwan -> spanningen
Verenigde Staten: Filipijnen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nvanlooy1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.