Het familierecht is eigenlijk het middelpunt van allerlei verschillende onderwerpen/rechtsgebieden
Internationale verdragen personen- en familierecht
EVRM (1950) IVBPR (1961) IVRK (1989) Gehandicaptenverdrag (2007) etc.
Invloed EVRM personen- en familirecht
- Artikel 8, 12 en 14 EVRM inhoudelijke rechten; artikel 6 EVRM procesrechtelijk
- Artikel 8 EVRM kent vier onderwerpen: Gezinsleven, privéleven, woning, correspondentie
- Het begrip ‘family life’ in art. 8 EVRM à “nauwe persoonlijke betrekking”
o Onderscheid tussen formeelrechtelijk begrip en materieelrechtelijk begrip
- EHRM Marckx-case 13 juni 1979, NJ 1980, 462
o Judge Fitzgerald: “Art. 8 ECHR contains a whole code of family law”
Familiy life ziet op nauwe persoonlijke betrekking
Familierechtelijke betrekking ziet op juridische familiebanden die gevestigd zijn
Affectieve relatie: samenwonen, elkaar verzorgen, niet gehuwd
Art. 8 EVRM i.c.m. Marckx: staten zijn verplicht om positieve inspanningen te verrichten om het
familierecht van de burgers te beschermen
Zelfbeschikking en autonomie vallen ook onder art. 8 EVRM
Negatieve verplichtingen: je moet je ergens van onthouden
Toetsing van negatieve verplichtingen:
- Is er een inmenging?
- Zo ja, is dat bij wet voorzien?
- Zo ja, is er een legitiem doel?
- Zo ja, is het noodzakelijk in een democratische samenleving
Positieve verplichtingen: inspanningsverplichting
Toetsing van positieve verplichtingen:
- Is er sprake van een fair Balance tussen belang individu en belang gemeenschap? à Ja
= prima
- Zo niet, moet er worden ingegrepen? à Afhankelijk van de beoordelingsruimte van de
staat (marge of appreciation)
- Als alle lidstaten vinden dat het geregeld moet worden à kleine beoordelingsruimte à
staat moet ingrijpen (en andersom)
Wanneer is art. 8 EVRM nuttig:
- Om een resultaat te bereiken dat niet in de Nederlandse wet geregeld is
Art. 8 EVRM altijd checken/noemen of het nuttig is want ‘dit artikel bevat een heel familierecht’ volgens
de Marckx zaak
Art. 8 EVRM heeft directe werking in NL à 93/94 GW
Termijnen zijn niet zo strikt als de wet zegt à art. 8 EVRM aanvoeren als termijn overschreden is,
grote kans dat je dan alsnog ‘toestemming’ krijgt (termijnen in de wet zijn er voor de rechtszekerheid)
Rechtsbeginselen
- Beginsel van persoonlijke vrijheid
o bijv. t.a.v. partnerkeuze; wel of geen kinderen; trouwen of samenwonen
o Zie Wet van 7 oktober 2015, Stb. 354 (Wet tegengaan huwelijksdwang)
- Beginsel van gelijkheid
o Geen onderscheid o.g.v. genderidentiteit, seksuele voorkeur, ras, kleur etc.
- Beginsel van verantwoordelijkheid à Zorgplicht; bescherming, afstamming (?)
- Beginsel van gebondenheid à Veel regels van dwingend recht
,Verwantschap (artikel 1:3 BW)
Bloedverwantschap
- Heeft niets te maken met een biologische link (dus niets met bloed)
- Gaat om de verhouding tussen personen in de juridische zin
o Vaak zit hier wel een bloedverwantschap in, maar het hoeft niet
- Bv. adoptiekinderen hebben geen bloedlijn, maar wel juridisch ouderschap dus is er wel
bloedverwantschap
Aanverwantschap à De bloedverwanten van je echtgenoot zijn je aanverwanten
Twee verhoudingen:
- Rechte lijn (naar beneden of naar boven in de stamboom) à Bv. oma – moeder – dochter
- Zijlijn à Bv. broer – zus
Berekening van graad: Aantal geboortes à stapjes tellen
Waarom van belang?
- Erfrecht (artikel 4:10) à Je kunt erven van je bloedverwanten
- Verzoeken onder curatelestelling (artikel 1:379)
- Instelling van bewind (artikel 1:432)
- Instelling mentorschap (artikel 1:451)
- Aanwezigheid van huwelijksbeletsel (artikel 1:41)
o Je kunt niet trouwen met een bloedverwantschap t/m 4e graad
§ Geldt tussen familierechtelijke EN biologische betrekkingen
§ Bij adoptie is een ontheffing mogelijk (art. 1:41 lid 2 BW)
- Verschoningsrecht (artikel 165 lid 2 Rv)
Je kunt erkennen voordat het kind geboren is
Bij erkenning ontstaat bloedverwantschap (Tussen de erkenner en het kind)
Woonplaats (artikel 1:10 t/m 1:15 BW)
Drie soorten:
- Onafhankelijke ofwel zelfstandige: Zelf kiezen waar je woont (waar je bent ingeschreven)
- Afhankelijke ofwel afgeleide
o Minderjarigen (artikel 1:12 lid 1 BW)
§ Woonplaats is afgeleid van de woonplaats van de ouders (thuiswonend)
• Ingeval van gescheiden ouders is er een hoofdverblijfplaats
o Onder curatele gestelden (artikel 1:12 lid 1 BW)
o Onder bewind/mentorschap gestelden (artikel 1:12 lid 3 & 4 BW)
- Gekozen
Naam (artikelen 1:5 t/m 1:9 BW)
Belang van de naam
- Identiteit (bijv. artikel 7 IVRK)
- Identificatie
o Met gezin (artikel 8 EVRM)
o Met godsdienst (artikel 9 EVRM)
o Uiting van geslacht
o Anderszins (bijv. klasse, kaste etc.)
- Wettige afstamming
- Algemene belangen (administratie, rechtszekerheid, historie)
Art. 8 EVRM
- Recht op identiteit is met inbegrip van de naam en dat moet worden geëerbiedigd zonder
onrechtmatige inmenging
- Het voeren van een naam heeft betrekking op privéleven, familieleven en gezinsleven.
, Voornaam: vaststelling: Artikel 1:4 BW
- Ouders hebben bevoegdheid om voornaam te geven
o Niet ongepast OF
o Overeenstemmen met geslachtsnaam, tenzij die tevens gebruikelijk zijn als voornaam
- In geval van geen voornaam OF ABS weigert à geeft ABS ambtshalve voornaam
- Verzoek mogelijk om voornaam te wijzigen
Voornaam: wijziging, Artikel 1:4 lid 4 BW
- Wie? Verzoeker: betrokken persoon of wettelijke vertegenwoordiger
- Wat? Kan worden gelast door de rechtbank
- Hoe? Latere vermelding aan de geboorteakte met de wijiziging
- Waarom? 2-ledige maatstaf: zwaarwichtig belang (MvT) & artikel 1:4 BW
Bij geslachtswijziging zit automatisch een naamswijziging, dus hoeft art. 1:4 BW niet genoemd te
worden à zie art. 1:28b lid 2 BW
Geslachtswijziging: art. 1:28 e.v. BW
Gebeurt met een aantekening à een latere vermelding (dus op de originele geboorteakte)
Je moet minimaal 16 zijn om van geslacht te wisselen (man-vrouw vrouw-man)
- Non-binair kan al wel onder de 16
Met de wetswijziging zal alles waarschijnlijk onder de 16 kunnen, daarom dat de rechter dit bij non-
binariteit dat nu al toepast
BRP: basisregistratie persoonsgegevens à Is niet hetzelfde als de burgerlijke stand
Burgerlijke stand: waar alle aktes zijn
- Geboorteakte
- Huwelijksakte
- Overlijdensakte
Bij buitenlandse geboorteakten en naams-/geslachtswijziging à ALTIJD VIA DEN HAAG
Volgens de wet is er nog geen mogelijkheid tot een non-binair geslacht
- In de jurisprudentie kan het wel
- Non-binair = X (was ‘niet vastgesteld’)
Omdat het niet in de wet staat, moet het non-binaire geslacht verkregen worden via de rechtbank à
ABS heeft hier (nog) geen bevoegdheid voor
- Je gaat naar de rechter o.g.v. art. 8 EVRM à ‘iets bereiken dat niet in de wet staat’ (in dit
geval zelfbeschikking over het geslacht)
Geslachtsnaam: vaststelling
Vaststelling van geslachtsnaam kan door:
- Ambtenaar van de burgerlijke stand, OF
- Rechtbank:
- Nog niet vastgesteld artikel 1:25c BW
- Herstel/verbetering artikel 1:24 BW
- Wijziging in familierechtelijke betrekking
- Ontkenning vaderschap/moederschap art. 1:5 lid 6 BW
- Nietigheid/vernietiging erkenning art. 1:205 jo. 1:20a BW
- Gerechtelijke vaststelling ouderschap art. 1:5 lid 2, 6e zin BW
- Herroeping adoptie art. 1:231, 1:232 jo. 1:5 lid 7 BW
Geslachtsnaam: algemene regels
- 16+ kinderen artikel 1:5 lid 7 BW
- Eenheid in gezin artikel 1:5 lid 8 BW
- Adel/Koninklijk Huis artikel 1:5 lid 11 en 1:5 lid 12 BW
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mg99x. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,59. Je zit daarna nergens aan vast.