Dit is een korte samenvatting die gebruikt kan worden bij het leren voor het tentamen van 4.3C Forensische Orthopedagogiek. De samenvatting is gebaseerd op alle literatuur en mijn eigen samenvatting (ook te vinden op stuvia)
Opvoedstijlen komen voort uit de 2 belangrijkste opvoeddimensies: ondersteuning en controle.
Theorieën die delinquent gedrag verklaren aan de hand van opvoeddimensies:
o Gottfredson en Hirschi ouderlijke controle vergroot de zelfcontrole van kinderen, wat
delinquent gedrag verkleint
o Leertheorieën hard straffen, agressie en gewelddadig gedrag wordt door ouders aan
kinderen geleerd door modeling.
o Coercion-theorie gedrag wordt geleerd door belonen of bekrachtigen
Hechting (Bowlby)
Hechting (Jongman) gebaseerd op de theorie van Bowlby. Hij onderscheid 2 hechtingsstijlen
bij delinquente jongeren. Deze stijlen kunnen in hetzelfde gezin voorkomen en zijn dus niet alleen
afhankelijk van een afwezige ouder.
o Deactiverende hechtingsstijl sterke autonomiebehoefte, het gevoel gekregen alles
alleen te moeten doen en het lijkt ze niks uit te maken. In behandeling manipuleren ze om
hun doel te bereiken en ze willen geen hulp.
o Hyperactiverende hechtingsstijl vertonen antisociaal gedrag, maar willen ook hulp. In
de behandeling moet je er echt voor ze zijn en vaak contact met ze hebben. Deze
jongeren worden vaak overspoeld door hun emoties.
Zelfdeterminatie basale basisbehoeften moeten aan worden voldoen (contact, competentie en
autonomie)
MODELLEN
Meervoudig risicomodel (Van der Ploeg) stelt dat op probleemgedrag meerdere factoren van
invloed zijn, in verschillende contexten. Er zijn verschillende visuele modellen beschikbaar.
Sociaal-ecologisch model (Bronfenbrenner) theoretische basis van forensische
orthopedagogiek waarbij ontwikkeling wordt gezien als een samenspel.
Bio psychosociaal ontwikkelingsmodel centraal bij het interpreteren van onderzoeksresultaten.
Dit model gaat ervan uit dat gedragsproblemen vrijwel altijd multicausaal bepaald zijn.
Acting-out model depressie uit zich bij jongens vaker in agressie en prikkelbaarheid wat kan
leiden tot conflicten en negatieve relaties, wat risicofactoren zijn voor delinquent gedrag.
Failure model vroegrijdig antisociaal gedrag vergroot het risico op afwijzing van ouders en
leeftijdsgenoten en vergroot daarmee de kans op depressieve symptomen.
Conceptueel model voor de relatie tussen drugsgebruik en criminaliteit onderscheidde in 4
paden:
o Drugsgebruik leidt tot criminaliteit (causale relatie)
Psychofarmacologische werking werking van het middel leidt tot agressiviteit,
verminderd oordeelvermogen en een moed of onoverwinnelijk gevoel
Economische-noodzaakmodel vermogensdelicten om het te betalen
Leefstijlmodel negatieve interacties in de drugswereld leiden tot
drugsgerelateerde criminaliteit
o Criminaliteit leidt tot drugsgebruik (causale relatie)
Psychofarmacologische werking intentie tot crimineel gedrag zorgt ervoor dat
er drugs gebruikt worden om die moed te krijgen
, Economische-noodzaakmodel criminaliteit leidt tot verkrijgen van drugs of
levert extra geld op waarmee drugs gekocht kunnen worden om het te vieren
Leefstijlmodel drugsgebruik is inherent verbonden met een criminele leefstijl
o Reciproque model (wederkerige causale relatie) drugsgebruik leidt tot criminaliteit en
andersom
o Gemeenschappelijke-oorzaakmodel (niet causaal)
Biologische of psychologische factoren bijv. genetische kwetsbaarheid
Sociale factoren bijv. subculturen of de buurt waarin je opgroeit
Model van Moffitt (prevalentie antisociaal gedrag t.o.v. leeftijd)
Model van Loeber (linker afbeelding) 3 ontwikkelingspaden
o Openlijk antisociaal gedrag kinderen die beginnen met pesten en dit ontwikkelt zich tot
fysiek geweld, maar ook beroven (= meer openlijk)
o Autoriteitsconflicten voor het 13e jaar begint op relatief jonge leeftijd. Ontwikkelt zich
door spijbelen, weglopen, heel erg gericht op autonomie
o Heimelijk antisociaal gedrag het begint met liegen en winkeldiefstal en daarna meer
vandalisme en diefstal (= meer stiekem)
Patterson (rechter afbeelding): model of conduct disorder (voorbeeld van de coercion theory)
Dosisresponsmodel hoe meer risicofactoren, hoe hoger de kans op persisterend delinquent
gedrag
, MECHANISMEN
Dahlback en Oberwittler → verklarende hoofdmechanismen voor het effect van de buurt op
criminaliteit
o Sociale desintegratie (gebrek aan controle van buurtbewoners) leidt tot een verminderde
weerstand van de buurgemeenschap tegen criminaliteit
o Bewoners van achterstandswijken komen mogelijk zelf uit een achterstandssituatie
waardoor het via leerprocessen verspreid wordt
o Zichtbare tekenen van fysieke en sociale wanorde in buurten kunnen leiden tot angst,
stigmatisering en zwakke sociale controle
ONDERWERPEN IN DE LITERATUUR – HOOFDZAKEN
Juridisch kader
Jeugdwet door verplaatsing verantwoordelijkheden naar gemeente is het lang niet voor alle
kinderen even goed bereikbaar.
IVRK
o Artikel 3: belang van het kind
o Artikel 9: gezinsleven (mag niet zomaar van ouders gescheiden worden)
o Artikel 12: participatie (kind dient gehoord te worden)
o Artikel 16: geen ongeoorloofde interventie
Raad van de Kinderbescherming
o UHP – OTS er moet wel verantwoorde hulp worden geboden, wat inhoudt hulp op
goed niveau, die in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht wordt
verleend en die is afgestemd op de reële behoefte van de jeugdige of ouder.
AJK vs Belgische vertrouwenspersoon
Adolescentenstrafrecht bij jongeren tussen 18 en 23 jaar kan ervoor gekozen worden om het
jeugdrecht óf het volwassenrecht toe te passen.
Overtreding vs. misdrijf
o Overtreding lichte strafbare feiten (bijv. op de fiets door rood rijden, graffiti spuiten
onder een brug)
o Misdrijven ernstige strafbare feiten (bijv. illegaal vuurwerk afsteken, vechtpartij)
Uithuisplaatsing
Pleegzorg 22-50% wordt voortijdig beëindigd. Hechtingsproblematiek en gedragsproblemen
zijn hier voorspellende factoren voor. Factoren die hier van invloed zijn:
o Meer ernstige gedrag- en emotionele problemen dan bij kinderen die bij hun
oorspronkelijke ouders opgroeien
o Ontwikkelingsachterstanden en negatieve gevolgen van vele overplaatsingen
o Vergrote kwetsbaarheid van de pleegkinderen zorgt voor een verzwaarde taak voor
pleegouders
o Te weinig steun en begeleiding aan pleegouders
Residentiële jeugdzorg veel kinderen worden hier blootgesteld aan geweld. Beleid is om eerste
lichtere vormen van hulp in te zetten, dit wordt echter niet altijd in de praktijk gedaan.
o Agressie hangt samen met het gebruik van meer repressieve interventies in de
instellingen, die op hun beurt ook weer tot meer agressie kunnen leiden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsestudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
