Pavlov onderzoek naar spijsverteringssysteem, fenomeen van verwerving, extinctie,
spontaan herstel, generalisatie en selectief leren
Klassieke conditionering een vorm van stimulus-respons-leren waarbij een in eerste
instantie neutrale stimulus het vermogen verwerft om dezelfde aangeboren reflex op te
roepen als een andere stimulus die deze reflex oorspronkelijk oproept.
Organismen leren welke signalen gevaar aangeven
De aanwezigheid van voedsel
De mogelijkheid van seksuele interactie
Andere zaken die de kans op overleving vergroten
4.1.1 de kernpunten van klassieke conditionering
Pavlovs onderzoek:
Eenvoudige, automatische responsen (reflexen)
o Speekselafscheiding, kniereflex, knipperreflex
o Veroorzaakt door stimuli die biologisch gezien belangrijk zijn
Begrijpen geconditioneerde reflexen:
o Honden vastbinden
o Bepaalde geluiden laten klinken, hond kreeg steeds een beetje voedsel
(normale biologische reflex)
Neutrale stimulus (NS) iedere stimulus die voorafgaand een verwervingsfase geen
conditioneerde respons afroept. (Stimulus die van nature geen reactie oproept
(geluid/licht) gekoppeld aan een reflex oproepende stimulus (voedsel)
Verwerving
Klassieke conditionering begint altijd met een ongeconditioneerde stimulus (UCS) de
stimulus die een ongeconditioneerde respons oproept.
Verbinding: bestaat zonder leren
Ongeconditioneerde respons (UCR) de respons die voorafgaande aan de verwervingsfase
wordt opgeroepen door een ongeconditioneerde stimulus.
Verwervingsfase het eerste leerstadium in de klassieke conditionering, waarin de
conditioneerde stimulus steeds vaker de geconditioneerde respons oproept.
Contiguïteit het samen, of vlak na elkaar, aanbieden van de NS en de USC
Geconditioneerde stimulus (CS) een oorspronkelijk neutrale stimulus die na een leerproces
de geconditioneerde respons oproept.
,Geconditioneerde respons (CR) een respons die wordt opgeroepen door een
oorspronkelijke neutrale stimulus die na een leerproces geassocieerd wordt met de
ongeconditioneerde stimulus.
Essentieel in conditionering: timing
De tijdsperiode tussen de CS en de UCS die tot de beste conditionering leidt, is afhankelijk
van het soort respons dat moet worden geconditioneerd.
Motorische responsen: kort interval < seconde (knipperen ogen)
Viscerale responsen: langere intervallen 5-15 seconde (hartslag)
Geconditioneerde angst: vele seconden, minuten
Smaakaversie: aantal uren
Bouwstenen van conditionering: UCS, UCR, NS (die CS wordt), CR en de tijdsperiode tussen
stimulus en respons.
Extinctie en spontaan herstel
Extinctie de afname van een geconditioneerde associatie als gevolg van de afwezigheid van
een ongeconditioneerde stimulus of bekrachtiger. (Uitdoving)
Dooft uit als we de CS herhaaldelijk aanbieden zonder de UCS
Van belang bij behavioristische therapie tegen fobieën
Slecht nieuws: betekent niet dat de respons voorgoed verdwenen is
Leert een respons die zegt dat het organisme niet moet reageren op de CS
Spontaan herstel het terugkeren van een uitgedoofde geconditioneerde respons na een
rustperiode.
Spontaan herstel vindt plaats wanneer de CR na extinctie en een daarovolgende periode
zonder blootstelling aan de CS, zich opnieuw voordoet als reactie op de CS
Generalisatie
Stimulusgeneralisatie de uitbreiding van een aangeleerde respons naar stimuli die lijken op
de geconditioneerde stimuli (bang voor spinnen)
Dagelijks leven: bij mensen die angsten hebben opgelopen als gevolg van
traumatische gebeurtenissen
Stimulusgeneralisatie zorgt ervoor dat we aangeleerde responsen toepassen in
nieuwe situaties.
Stimulusdiscriminatie
Stimulusdiscriminatie het leren van een nieuwe respons op een specifieke stimulus maar
niet op andere daarop gelijkende stimuli (selectief leren).
Conditionering van hogere orde
Ladder van nieuwe stimuli die respons uitlokken responsen die met klassieke conditionering
zijn geleerd, kunnen een soort domino-effect opleveren, waarin het een tot het ander leidt,
zodat een al geconditioneerde stimulus kan worden toegevoegd aan een nieuwe stimulus.
4.1.2 toepassingen van klassieke conditionering
, Klassieke conditionering biedt eenvoudige verklaring voor vele soorten gedrag, van
verlangens tot weerzin, biedt handvatten voor het elimineren van ongewenst gedrag.
John Watson technieken van klassieke conditionering toepassen op mensen
Het beroemde geval van de ‘kleine Albert’
John Watson en Rosalie Rayner
Sommige angsten die onder extreme omstandigheden zijn aangeleerd kunnen jarenlang
standhouden. In het algemeen handhaven mensen een aangeleerde alertheid om te
reageren op emotionele signalen waarmee we eerder zijn geconfronteerd. Een klassieke
geconditioneerde angstrespons is dan ook vaak de basis van een posttraumatische
stressstoornis (PTSS).
Therapeutische strategie: combinatie van extinctie en geconditioneerde angstrespons en
conditionering van een ontspanningsrespons op de CS.
Contraconditionering (tegenconditionering): patiënten leren op een ontspannen wijze te
reageren op de CS
Versnelde extinctie doordat aan de CS een nieuwe UCS wordt gekoppeld die een UCR
uitlokt die onverenigbaar is met de oorspronkelijke UCR
o Vooral effectief bij fobieën
Geconditioneerde voedselaversies
Mensen en vele andere diersoorten, leggen opvallend snel het verband tussen ziekte en
voedsel- veel sneller dan tussen ziekte en een stimulus die niet met voedsel te maken heeft.
Cruciaal kenmerk van de geconditioneerde stimulus is de informatieve waarde. De meest
effectieve CS is een prikkel die aan de UCS voorafgaat.
‘Klassieke conditionering is geen stom proces waarmee het organisme willekeurig associaties
vormt tussen twee willekeurige stimuli die toevallig tegelijkertijd voorkomen. Het kan beter
worden beschouwd als een proces waarbij het organisme informatie zoekt, met behulp van
logische en perceptuele relaties tussen gebeurtenissen zodat hij een verfijnde representatie
van de wereld vormt’.
Biologische predispositie: een uitdaging aan Pavlov
Bij geconditioneerde aversies speelt zowel nature als nurture een rol. De neiging om
smaakaversies te ontwikkelen lijkt als een deel van onze biologische aard te zijn ingebouwd
en niet alleen aangeleerd.
Bij voedselaversies hebben we dus niet alleen te maken met een eenvoudige, klassieke
geconditioneerde reactie, maar met een reactie die zowel in nature als nurture is
gefundeerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudvanzon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.