Hoorcollege 1, Hersenen en gedrag, Neuropsychologie
Tentamen: kort beantwoorden open vragen en twee keuzevragen.
- ons gedrag wordt gestuurd door ons brein
Het brein
planten hebben geen centraal zenuwstelsel (dieren en mensen wel) communiceren met
geurstoffen/chemische stofjes
Mensen en dieren kunnen bewegen en zonder bewegen heeft het geen zin om een centraal
zenuwstelsel te hebben (stel gras kan denken en ziet een koe boven zich dan kan die niks
doen dus zichzelf niet in veiligheid brengen)
je hartslag reageert op je omgeving. Bij spanning gaat hartslag omhoog.
communicatie is heel belangrijk
input → verwerking (centrale zenuwstelsel - hersenen en ruggenmerg) → output
zintuigen → blackbox (hierin: communiceren de hersencellen met elkaar)→ motoriek
Hersencellen:
neuronen (zenuwcellen) en gliacel (lijm)
zenuwcellen geven informatie door zijn informatieverwerkers
gliacellen ondersteunen deze processen
Neuron is een gewone lichaamscel maar is ook speciaal
celmembraan: (afscheiding binnen en buiten de cel)
kanalen en poriën (hier kunnen stoffen door naar binnen en buiten)
,Celkern:
genetisch materiaal (DNA)
Mitochondriën: energievoorzieningen van de cel
Ribosomen: maken eiwitten aan (recept ligt in het DNA)
Speciaal → zijn heel goed in communicatie
dendrieten zijn de uitsteekseltjes. (lichaamscellen hebben dit niet)
cellichaam met daarin de celkern.
axon
Neuronen hebben heel veel dendrieten maar maar 1 axon.
dendrieten ontvangen informatie van andere neuronen. (=input naar de cel toe)
de informatie wordt vervoert van dendrieten naar cellichaam en gaat vervolgens
doorgegeven worden via het axon. Kan van boven in je hoofd naar je stuitje lopen.
axonen vervoeren zenuwimpulsen. Uiteindelijk komt de informatiestroom aan bij de
eindknopjes van de axonen en daar wordt een stofje afgegeven (neurotransmitters) en die
wordt aangegeven aan de volgende cel (synaps).
pre(voor)synaptische terminal(eindpunt)
geeft informatie af aan een volgende cel.
Dendriet → Soma → Axon → presynaptische terminal.
Gliacellen
- ondersteunen de functies van de neuronen
- de helft van het hersenvolume (de cellen in je hersenen)
- beïnvloeden de communicatie/informatieverwerking
, roze is hersenvloeistof
gliacellen geven steun (hersenen soort pudding)
aan en afvoer van stoffen (voeding/herstel)
productie hersenvloeistof
maken myeline (ligt om axonen heen)
oligodendrocyte produceert myeline en dat isoleert de axon en de prikkels die door de axon
heen loopt want die moeten niet weglekken.
rol in afweer tegen virussen en schimmels: microglia
rol bij ontwikkeling van de hersenen
hersenen en ruggenmerg is omgeven met bot
informatie verwerking:
1. van zintuigen naar centrale zenuwstelsel
, 2. van de ene naar de andere plek in CZS
3. van de CZS naar spieren
Afferent (voert informatie aan)
bijvoorbeeld van de zintuigen naar de hersenen
Intrinsiek
de dendrieten en axon liggen in dezelfde
structuur (communicatie binnen een structuur)
Efferent (voert informatie af)
bijvoorbeeld van de hersenen naar de spieren
→ vaak bekijk je het ten opzichte van het centrale
zenuwstelsel.
hersenen zijn kwetsbaarder omdat als hersencellen afsterven ben je ze kwijt en krijg je ze
niet terug.
in je longen bijvoorbeeld het longslijmvlies wordt heel vaak vervangen.
zelf je botcellen worden vervangen.
Bloed-hersenbarrière beschermen de hersenen voor invloed van buitenaf
schedel is een harde bescherming
vloeistof omheen tegen stoten soort van kussen effect
via bloed komen de brandstoffen/voedingsstoffen bij de hersenen
elk bloedvat is omringd met cellen waar de schadelijke stoffen buiten worden gehouden.
Toch zijn er stoffen die er wel doorheen kunnen (hele kleine, vetoplossende stoffen,
ongeladen stoffen zoals zuurstof en CO2) via speciale kanaaltjes; water
ook een andere manier voor belangrijke stoffen = actieve transport (kost energie) : glucose,
aminozuren (de bouwstenen van eiwitten), sommige vitaminen, ijzer.
Op deze manier worden schadelijke stoffen tegengehouden maar niet alle. (bijvoorbeeld
alcohol) maar wel veel virussen en bacteriën. Soms komen medicijnen er niet doorheen.
de bloed-hersenbarrière kan stuk gaan (door bijvoorbeeld een ontsteking, hoge bloeddruk,
ongeluk) en dan zijn je hersenen in gevaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yaelaimee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.