1. Tijdelijk bondgenootschap tussen Oost en West valt na de Tweede Wereldoorlog
uiteen
Onderling wantrouwen tussen Oost en West voor 1945
- Zes oorzaken voor het onderling wantrouwen vóór WO II:
- 1. Vrede van Brest-Litovsk (1918) tijdens WO1: SU sloot vrede met Duitsland, Westerse
bemoeienis in SU tegen communisme.
- SU trok zich terug vanwege de Oktoberrevolutie (1917) in eigen land.
- De VS ziet deze vrede als verraad.
- 2. Oprichting Komintern (1919): wereldrevolutie.
- Alle communistische partijen kwamen samen voor een wereldrevolutie.
- Westen voelde zich hierdoor bedreigd .
- 3. Westen was fel tegen communisme in de SU, SU vreesde voor ‘kapitalistische omsingeling’
en voelde zich bedreigd.
- De SU vrees hiervoor vanwege de al eerdere bemoeienis van de VS.
- 4. Stalin voelde zich verraden door geallieerden tijdens Conferentie van München, de SU ging
ervan uit dat hij niet op steun van West-Europa hoefde te rekenen bij een aanval op de SU.
- 5. Hitler-Stalinpact (1939)
- Het Westen ziet dit als verraad.
- SU deed dit ter bescherming, omdat hij niet rekende op steun bij een aanval op de SU.
- 6. Verdeling van Polen tussen Duitsland en SU in 1939.
Wantrouwen tussen Oost en West tijdens WO II versterkt
Ze zijn beide aangevallen en hebben een gemeenschappelijke vijand.
- De VS en de SU raakte direct betrokken bij de Tweede Wereldoorlog.
- SU: Toen Hitler het niet-aanvalsverdrag met de SU schond en op 22 juni 1941 een grote
aanval op de SU lanceerde raakte de SU direct betrokken.
- VS: Toen Japan op 7 december 1941 de marinebasis van de VS in de haven van Pearl
Harbor op Hawaii aanviel raakte de VS direct betrokken.
- Door het Tweede front en de Poolse kwestie werd het wantrouwen versterkt tijdens de
Tweede Wereldoorlog.
,Het Tweede Front
- Stalin wilde een tweede front in West-Europa (Frankrijk) om de druk aan oostfront te
verminderen.
- Dit gebeurde pas in 1944.
- Voor Stalin was dit te laat.
- Stalin denkt dat het Westen dit met opzet deed, zodat de SU zou verzwakken.
De Poolse kwestie
- Stalin wilde ‘zijn’ deel van Polen niet teruggeven aan Polen toen Polen dit eiste.
- 1943: De Russen vermoordden ter gevolg duizenden Polen.
- 1944: De SU had het Poolse verzet niet gesteund.
- 1944/1945: De SU maakte Polen communistisch.
De Conferentie van Potsdam: besluiten over Duitsland na moeizame onderhandelingen
De meningen over wat er moest gebeuren met Duitsland na WO II kwamen niet overeen:
- De SU wilde Duitsland onderdrukken en militair zwak houden, hoge herstelbetalingen opleggen
en alleen een regering toestaan die niet tegen de SU was.
- De westerse Geallieerden wilden dit juist niet, omdat dit na WO I was uitgevoerd en dit uitliep op
WO II.
- Ze wilde dat Duitsland in eigen behoeften zou kunnen voorzien, een democratische regering
zou krijgen en geen hoge herstelbetalingen hoefde te doen.
De besluiten die zijn genomen in de Conferentie van Potsdam:
- Duitsland opgedeeld in 4 bezettingszones.
- Duitsland verloor Polen en Oostenrijk weer.
- Democratische grondslag in politiek.
- Dit was een klap in het gezicht voor de SU.
- Ontwapening van Duitsland en herstelbetalingen.
- Duitsland zou een economische eenheid blijven.
- Het nazisme zou worden uitgeroeid en de oorlogsmisdadigers zouden worden berecht.
Geallieerden verdelen de wereld in invloedssferen
Economische aanpak in beide bezettingszones:
- SU: schafte in haar zone het particulier bezit van grond, fabrieken, banken en
verzekeringsmaatschappijen af en haalde zoveel mogelijk schadevergoeding uit haar zone.
- westerse Geallieerden: handhaafden het particulier bezit en bevorderden het economisch
herstel in hun zones.
- In 1947 voegden de VS, Engeland, en Frankrijk hun zones samen tot een economische
eenheid.
- Logisch dat de SU hier boos om is.
- De SU verliet het overlegorgaan dat de toekomst van Duitsland moest regelen uit protest
tegen deze actie.
, De Geallieerden verdeelde Duitsland na WO II in twee invloedssferen (machtsblokken).
- SU: wilde na herhaalde malen (Napoleon en Duitsland in WO I en WO II) vanuit het Westen te
zijn aangevallen, veiligheid door middel van een buffer in Midden-Europa tegen westerse
agressie.
- Dit probeert hij te bereiken door met geweld communistische partijen in Midden-Europese
staten aan de macht te helpen.
- VS: was bang dat SU de net bevrijdde landen weer in zou nemen en communistisch wilde
maken.
- Dit was een bedreiging voor de Westerse parlementaire democratie.
- VS wilde dit voorkomen.
- De grens tussen de twee machtsblokken werd het ijzeren gordijn genoemd, dit was eerst
denkbeeldig en werd later letterlijk neergezet.
Verdeling Europa:
- Geallieerden gingen uit van het principe dat wie een bepaald gebied op de Duitsers en de
Japanners had veroverd, in dat gebied de grootste invloed kreeg.
- De SU wist Duitsland te verdrijven uit Oost-Europa.
- De VS en haar andere westerse Geallieerden veroverden vooral gebieden in West-Europa,
Noord-Afrika en Azië.
Vijandsbeelden over een weer
Beide supermachten ontwikkelden in hun propaganda een vijandbeeld.
- Om hun optreden te verklaren en te verdedigen.
- Omdat zij geloofden in dit vijandbeeld en de juistheid ervan meenden te kunnen bewijzen.
Het vijandbeeld van de VS
- VS dacht dat de SU dreigde met een wereldrevolutie, dit maakte hen een concrete bedreiging.
- Communisten maken een eind aan kapitalisme en vrijheid.
- SU steunt communisme in andere gebieden, hierdoor zijn alle communisten niet te
vertrouwen.
- Het rode gevaar.
- Leidde tot Trumandoctrine.
- Binnen de VS kwam er een soort ‘heksenjacht’ op communisten:
- 1917: Jacht op de Roden n.a.v. Russische revolutie.
- Na WO2: McCarthy (McCarthyisme), tegen alles dat on-Amerikaans was.
Het vijandbeeld van de SU
- De VS zou een agressieve mogendheid zijn en het communisme moest ertegen beschermd
worden.
- VS wil al het communisme vernietigen.
- VS wil afzetmarkten en grondstoffen verwerven door het uitbreiden van politieke en
economische macht wereldwijd.
- Leidde tot het ondersteunen en promoten van het communisme.
- Bijvoorbeeld door financiële bijdragen aan communistische instellingen of het aanbieden
van propaganda-reizen naar de SU.
- Binnen SU: beschermen eigen bevolking door:
- Het afschermen van westerse producten en informatie.
- Zo goed als onmogelijk maken van ontvangst van westerse radio en tv.
- Vluchten naar het Westen werd sterk ontmoedigd.
- Sterke beperking van contact met het Westen: reizen naar het Westen alleen met
toestemming van de overheid.
- Wie naar het westen vluchtte, moest rekening houden met grote gevolgen voor de
achtergebleven familie.
- Werden vaak vermoord of in kampen gezet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AKhoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
