Colleges samengevat
College 1: introductie en cellen
College 2: celdeling en oncologie
College 4: weefsels en huid
College 5: melanoom en huidaandoeningen
College 7: botten en gewrichten
College 8: mobiliteitsaandoeningen
College 10: glucose- en vethuishouding
College 11: ondervoeding en ui...
Anatomen bestuderen:
- Interne en externe structuur
- Fysieke relaties tussen lichaamsdelen
De anatomie houdt zich bezig met het bestuderen van de bouw van het menselijk
lichaam.
Fysiologen bestuderen:
- Hoe organismen vitale functies uitvoeren
Onder fysiologie verstaan we de wetenschap van de verrichtingen van het menselijk
lichaam en de functies van de verschillende onderdelen.
Het leven bestaat uit opeenvolgende niveaus van toenemende complexiteit:
- Chemisch (of moleculair)
- Cellulair
- Weefsel
- Orgaan
- Orgaanstelsel
- Organisme
Het menselijk lichaam bestaat uit 11 orgaanstelsels
- Huid - Lymfe
- Skelet - Ademhaling
- Spieren - Vertering
- Zenuwen - Urine
- Hormonen - Voortplanting
- Hart en bloedvaten
Homeostase:
Het vermogen van het lichaam om de gezondheid te bewaken door constant het
inwendige of interne milieu te herstellen een in evenwicht te houden;
- Temperatuur
- Ionische concentraties
- Bloedsuikerspiegel, enz.
Het gebruikt negatieve feedbackmechanismen. De regulering hangt af van:
- Een receptor die gevoelig is voor een bepaalde stimulus
- Een effector die dezelfde stimulus beïnvloedt
Negatieve feedback:
- Variaties buiten de normale grenzen starten automatische corrigerende reactie
- Reactie doet de verstoring teniet (annuleren)
Positieve feedback:
- Stimulus produceert een reactie die de stimulus versterkt
- Reactie voltooit snel een kritisch proces
, <<<<< Negatieve feedback
Positieve feedback >>>>
Als de regulering door homeostase faalt treden er symptomen op van ziekten en dit kan
leiden tot het slecht functioneren van een orgaanstelsel. Fysiologische systemen werken
samen om een stabiel inwendig milieu in stand te houden. Zij controleren het inwendige
milieu en stellen het bij.
De taal van de anatomie:
Anatomische positie
- Armen langs het lichaam
- Handpalmen naar voren
- Voeten naast elkaar
Supine: rugligging
Prone: buikligging
Anatomische richtingen:
- Anterior (ventraal, voor)
- Posterior (dorsaal, achter)
- Superior (craniaal, hoger)
- Inferior (caudaal, lager)
- Lateraal (van het midden af)
- Mediaal (naar het midden)
- Proximaal (richting het aanhechtingspunt)
- Distaal (richting het uiteinde)
Voorbeeld: het dijbeen ligt proximaal van het scheenbeen
Je hebt ook het transversaalvlak, het frontaal vlak en het
sagittaal vlak. Het transversale vlak is de boven- en
onderkant. Het frontale vlak is de voor- en achterkant,
2 ongelijke helften. Het sagittale vlak is de linker- en
rechterkant, 2 gelijke helften.
,De cel:
De buitenkant van de cel is omgeven door een
dun laagje, het celmembraan (plasmamembraan).
Binnen het celmembraan bevindt zich een
waterige structuur, het cytoplasma. Binnen het
cytoplasma bevinden zich verschillende
structuren, de organellen.
Alles in de cel = intracellulair
Alles buiten de cel = extracellulair
Celmembraan:
Bestaat uit 2 lagen fosfolipiden, deze lagen
bevatten eiwitten en suikermoleculen. De functie van eiwitten :
- Kanaaleiwitten <> transport van elektrolyten
• Elektrolyten: geladen deeltjes of ionen zoals natrium-, kalium- en chloor ionen
- Receptor eiwitten: herkennen en binden van extracellulaire stoffen zoals eiwitten,
aminozuren, farmaca, liganden en hormonen
Transport van stoffen door het
plasmamembraan.
Handhaven van het intracellulaire milieu.
1 fosfolipide laag:
- Kop en staart
- Kop is hydrofiel
- Staart is lipofiel (hydrofoob)
Vloeistof in de cel = cytosol
Vloeistof in de cel en celorganellen =
cytoplasma
Celorganellen:
Mitochondriën – celademhaling
Dit zijn de energiefabrieken van de cel. De voedingsstoffen die het lichaam binnenkomen
worden afgebroken in stoffen die de lichaamscellen kunnen gebruiken. Suikers worden
door enzymen gesplitst in de kleinste uitvoering van suiker, de brandstof glucose. De
verwerking van brandstof naar energie (ATP, adenosinetrifosfaat) vindt plaats in de
mitochondriën.
Ribosomen
Ribosomen zijn korrels in het cytosol. Hier worden eiwitten gemaakt uit aminozuren.
Eiwitten:
- Enzymen: versnellen biologische en chemische reacties in de cel
- Hormonen (insuline, glucagon, geslachtshormonen, schildklierhormonen enz.)
- Signaaleiwitten: neurotransmitters
- Functionele eiwitten
- Transport eiwitten
, Endoplasmatisch reticulum (ER)
- Ruw uitzicht of bedekt met ribosomen – ruw ER of RER
- Glad uitzicht (niet bedekt met ribosomen) – smooth ER of SER
RER: aanmaak van eiwitten en hormonen
- Bestemd voor het extracellulaire milieu
- Worden via exocytose naar het extracellulaire milieu getransporteerd
SER: aanmaak van lipiden of vetten en
steroïde hormonen
- Ontgiften van farmaca
- Veel SER wordt gevonden in de
lever
Golgi apparaat
Staat in verbinding met het ER. De
gevormde eiwitten, hormonen, enzymen,
lipiden en steroïde hormonen van het ER
worden in het Golgi apparaat verpakt. De
eiwitten worden verpakt in blaasjes, deze blaasjes bevatten een membraan. Verpakte
stoffen in deze blaasjes kunnen dan de cel verlaten via exocytose.
Lysosomen
Zijn blaasjes in de cel die verteringsenzymen bevatten. Verteringsenzymen in een
gezonde cel breken grote moleculen af: glycogeen wordt afgebroken tot glucose en
eiwitten worden afgebroken tot aminozuren. De afbraak van grote moleculen tot kleinere
moleculen heet katabolisme. Bij afbraakreacties komt altijd energie vrij (ATP).
Verteringsenzymen kunnen ook lichaamsvreemde stoffen afbreken: cellen die
geïnfecteerd zijn met bacteriën, virussen, lichaamsvreemde stoffen of parasieten.
Cytoskelet
Netwerk van microscopische kleine vezels. Microvilli, cilia en flagella bedekken het
oppervlak van de cel.
Microvilli: vergroten het contactoppervlakte <> betere opname van voedingsstoffen, de
dunne darm is bedekt met microvilli.
Cilia: trilhaartjes <> slijm afvoeren, de luchtwegen zijn bedekt met cilia.
Flagella: bevatten zweepachtige uitstulpingen voor beweging en snelheid, spermacellen
hebben dit.
Celkern
Elke lichaamscel bevat een celkern, behalve de rode bloedcel (erytrocyt). Is omgeven door
een kernmembraan met poriën. Transport van kernmateriaal naar het cytoplasma. Het
bevat DNA. Er zitten 46 chromosomen (23 paar) in de somatische cellen en 23
chromosomen in de geslachtscellen. 1 chromosoom bestaat uit 2 chromatiden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijevisser3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
