Samenvatting
Samenvatting Biologie Nectar 5 VWO - Hoofdstuk 13 Hormonen
- Vak
- Biologie
- Instelling
- Carolus Clusius College (Zwolle)
Biologie VWO 5 Nectar Hoofdstuk 13 Hormonen Samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 5 pagina's
Voorbeeld 1 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 13 Hormonen13.1 Hormoonklieren
Hormoonklieren zijn organen die ergens anders in het lichaam organen en weefsels activeren. Cellen
van de klier maken daarvoor een hormoon en geven die af aan het bloed. Alleen celen met een
passende receptor voor dat hormoon reageren. Hormonen werken dus alleen bij hun
doelwitorganen en -weefsels.
Zweet- en verteringsklieren maken producten die in het uitwendig milieu komen. Dit zijn exocriene
klieren van je lichaam. Hormoonklieren maken endocrien. Zij geven hun producten af aan het bloed
en (via bloed) aan weefselvloeistof. Hormoonklieren kunnen processen in meerdere weefsels en
organen tegelijk aansturen. Een ontregeling van hormoonklieren door stoffen als BPA heeft grote
gevolgen voor het functioneren van mensen.
In de doelwitorganen en -weefsels beïnvloeden hormonen processen als celdeling, groei, vorming van
geslachtscellen en melkproductie van zogende vrouwen. Ook de Ca 2+ - en glucoseconcentratie van het
bloed, osmotische waarde van het bloed en de lichaamstemperatuur staan onder controle van het
hormoonstelsel. Verder zijn hormonen betrokken bij de vertering van je voedsel en bij het
slaapwaakritme. De coördinatie van de processen gebeurt vooral via de hypofyse. Hypofyse prikkelt
veel hormoonklieren en organen. Het bestaat uit een voor- en achterkwab. Uitlopers van neuronen
(zenuwcellen) uit de hypothalamus in de hersenen voeren in de hypofyseachterkwab
(neuro)hormonen aan. Deze hormonen activeren gladden spieren en de nieren. De
hypofysevoorkwab maakt zelf hormonen, die andere hormoonklieren tot actie aanzetten.
Boven de hypofyse bevindt zich de hypothalamus, het onderdeel van de hersenen dat het
endocriene stelsel van je lichaam controleert. Als reactie op informatie uit het lichaam activeren
bepaalde neuronen uit de hypothalamus de voorkwab van de hypofyse. Ze doen dit met behulp van
releasinghormonen, die ze afgeven aan de voorkwab van de hypofyse. Deze RH’s vormen een
‘tussenstap. Andere neuronen van de hypothalamus geven inhibiting-hormonen af, die de productie
van hormonen door de hypofyse remmen. Weer andere hormonen produceren neurohormonen.
Deze hormonen komen in de hypofyseachterkwab in de bloedbaan.
FHS activeert de eierstokken. Onder invloed van hormonen groeien follikels en hervatten de primaire
oöcyten, voorlopers van de eicellen, de meiose. Hormonen uit follikels zorgen voor een juiste
verdeling van de chromosomen tijdens meiose. Dit gebeurt onder invloed van oestradiol, stimuleert
de ontwikkeling van vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken (borstgroei, vetafzetting) en
beïnvloedt botstructuur.
BPA komt vrij uit plastic flesjes. BPA lijkt qua structuur op het oestradiol. Tijdens de menstruatiecyclus
verbind BPA aan de oestradiolreceptoren. Hiermee wordt de vruchtbaarheid beïnvloed.
13.2 Reacties van cellen op hormonen
De hypothalamus geeft je hele leven het groeihormoon releasing hormoon af (GRH). Deze stof leidt in
de hypofyse tot de afgifte van groeihormoon (GH). GH stimuleert de deling van kraakbeencellen. Het
is indirecte invloed, want GH werkt via de lever. Die maakt de stof IGF. In de kindertijd werkt IGF op
groeischijven, verdwijnen na puberteit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisannemeijerink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83430 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen