H1 Oor en gehoor
1. Anatomie oor
1.1. Buitenoor
Oorschelp = kraakbeen; behalve lobulus. Gehoorgang
- Buitenste deel: kraakbeen, bindweefsel en talgklieren
produceren samen met afgestorven huidepitheel
cerumen
o Lage pH zuur milieu voor bacteriën weg te
houden
o Bevochtiging, waterafstotend, bescherming…
o Ook haartjes smeer naar buiten zelfreiniging
- Diepste deel: benige gedeelte, dunne huid direct op bot
1.2. Trommelvlies
= dun membraan, scheidt buiten en middenoor; geluidstrillingen 20x versterkt!
3 lagen:
- Buitenste laag: huidepitheellaag
- Midden: fibreus bindweefsel web collageenvezels verbonden met
hamersteel
- Binnen: slijmvlies
Door hamersteel en loodrechte lijn op umbo (diepste punt) 4 kwadranten.
Thv hamerhals: 2 horizontale ligamenten grens tss pars tensa en pars flaccida (membraan van
Shrapnell, niet omgeven door annulus).
Vooronder kwadrant: lichtreflex bij paracentese of trommelvliesbuisje: beste plek om door te
prikken geen anatomische structuren achter.
1.3. Middenoor
3 gehoorbeentjes keten: malleus (hamer; laterale uitsteeksel =
processus brevis), incus (aambeeld) en stapes (stijgbeugel). Via
hefboomwerking: trillingen versterkt doorgeven via ovale venster door
stijgbeugel aan cochlea.
1.4. Binnenoor
Bestaat uit:
- Gehoororgaan: cochlea/slakkenhuis
- Evenwichtsorgaan: sacculus, utriculus (statoliet organen) en drie
halfcirkelvormige (semicirculaire) kanalen
Gevuld met vocht en vloeistofruimtes verdeeld in benig en vliezig labyrint
- Benig: perilymfe (buitenvloeistof)
- Vliezig: endolymfe (binnenvloeistof)
,Cochlea verdeeld in 3 compartimenten door 2 membranen
- Membraan van Reissner
- Basilair membraan
De 3 compartimenten:
- Scala vestibuli
- Scala media
- Scala tympani
Geluidstrillingen via stapes naar ovale venster golfbeweging in vloeistof in cochlea die in
amplitude toeneemt
Orgaan van Corti op basilair membraan in scala media
- 1 rij binnenste haarcellen
- 3 rijen buitenste haarcellen
- Tectoriaal membraan
- Zenuwvezels
- Steuncellen
2. Aangeboren afwijkingen vd oorschelp
2.1. Afstaande oren
Doordat antihelixplooi minder goed ontwikkeld is oor vooral bovenaan afstaan. Chirurgisch
herstel = otoplastie vanaf 5/6j (kraakbeen moet voldoende gegroeid zijn) = permanente hechtingen
binnenin antihelixplooi herstellen
Evt vlak na geboorte: ear moulding/spalking: kraakbeen nog heel plastisch door oestrogeen vd
moeder paar weken zo fixeren staat terug mooi. Gaat niet bij microtia; volledig oor nodig
2.2. Pre-auriculair
Pre-auriculair aanhangseltje (tag, bijoortje) = kleine vergroeiing in buurt oor: huid, vet en soms
kraakbeen.
Pre-auriculaire sinus: putje boven tragus. Produceert ook talg, afgelijnd met huid. Onschuldig, maar
voorbestemd tot infecties recidiverend? Complete chirurgische excisie nodig.
! Branchio-oto-renaal syndroom (kan kaderen in dit syndroom)
- Pre-auriculaire sinus
- Halsfistels
- Gemengd gehoorverlies
- Nierafwijkingen
2.3. Malformaties
Abnormale embryologische ontwikkeling te kort aan huid/vet/kraakbeen.
- Oorschelp volledig ontbreken = anotie
- Oorschelp misvormd = microtie
Kan gepaard zijn met misvorming of afsluiting gehoorgang = agenesie/atresie (vaak gecombineerd
met middenoorafwijkingen)
Geen gehoorgang? Conductief gehoorverlies. Weerslag afh van: unilateraal (nog oké) of bilateraal
(hoorapparaat nodig). Kan ikv syndroom bv Treacher-Collins
2
,Behandeling:
- Gehoor: hoortoestel (BAHA = bone anchored hearing aid): zit geschroefd in schedelbot want
hebben geen gehoorgang geluid als trillingen naar schedelbot rechtstreeks
gehoorzintuig prikkelen
- Esthetiek: oorschelp reconstructie dmv ribkraakbeen of kunststof oorschelp (epithese,
vastklikken op hoofd)
3. Onderzoek vh oor: otoscopie
Otoscoop in goede houding: trek oor naar achter en boven gehoorgang op 1 lijn liggen:
trommelvlies zichtbaar.
4. Aandoeningen gehoorgang
4.1. Cerumenprop
= door te veel oorstokjes duwen cerumen dieper: droogt op prop. Indien volledig obstructief?
Kan gehoorverlies geven. Laten zacht worden door druppels en daarna uitspuiten met lauw water.
NIET BIJ TROMMELVLIESPERFORATIE, INFECTIE OF BUISJES.
4.2. Corpora aliena
Uithalen dmv uitspuiten of met cerumenhaakje. Geen pincet duw je dieper.
4.3. Exostosen
= beenderige knobbels in gehoorgang. Botnieuwvorming gestimuleerd door herhaalde blootstelling
koud water = surfersoor. Enkel chirurgisch behandelen indien:
- Ophoping van cerumen te veel otitiden
- Partiële of complete gehoorgangatresie conductief gehoorverlies
5. Kind met oorpijn
5.1. Acute otitis media (OMA)
= ontsteking middenoor met ophoping vocht met klachten en tekenen acute infectie. Zelfstandig of
tijdens bovenste luchtweginfectie/kinderziekte. Meest voorkomende verwekkers:
- H influenza
- S pneumoniae
- Moraxella catarrhalis
Acuut ontstaan heftige oorpijn (kinderen grijpen naar de oren), koorts, ziek zijn, nachtelijke onrust.
Piekincidentie: 0,5-2j want
- Buis Eustachius horizontaler, korter en nauwer
- Onrijp afweerIS in opbouw
- Frequente verkoudheden vergrote adenoïden doorgang buis belemmert
- Meer in contact met zieke leeftijdsgenoten
Trommelvlies: rood, bomberend met minder beweeglijkheid. Vaak breekt vocht door trommelvlies
naar buiten afnemende pijn en sereus loopoor (perforatie trommelvlies herstelt meestal vanzelf)
Behandeling: koortswerend en pijnstillend. Herstelt vanzelf binnen 2-3d
AB indien:
- Kinderen gecompromitteerd IS
- Bij 1e presentatie al loopoor in combinatie met koorts/pijn
3
, - Loopoor persisteren na week met afwachtend beleid met pijnstilling
- Kinderen <2j met dubbelzijdige otitis media acuta
Voorkeur: amoxicilline. Niet zinvol indien trommelvlies niet geperforeerd is!
a. Complicaties
- Acute mastoïditis: botontsteking oedeem periost en huid gehoorgang achterwand
naar voren
o Huid rood en dik
o Afstaand oor
o Drukpijn
Gerichte IV AB + trommelvliesbuisje
Geen respons? Chirurgie = mastoïdectomie
- Zz complicaties: bv hersenabces, meningitis, petrositis, labyrintitis
- Trommelvliesperforatie
o Centraal: indien rond defect nog rand trommelvlies
Vaak niervormig, in onderste 2 kwadranten
o Randstandig: deel defect grenst aan gehoorgang
Huidepitheel kan middenoor ingroeien en cholesteatoom vormen!
b. Recidiverende OMA
= >3 episoden per half jaar of >4/j. Blijvend vocht achter zitten? Trommelvliesbuisjes overwegen
6. De volwassene met oorpijn
6.1. Furunkel
= ontsteking van haarfollikel met s aureus. Behandeling: pijnstilling en lokale therapie met
ontsmettende oordruppels. Geen AB
6.2. Otitis externa
= ontsteking vd huid vd gehoorgang. Droge vorm = sicca = jeukklachten door droge schilferende
huid. Natte otitis externa:
- Witte debris in gehoorgang
- Gezwollen gehoorgang
- Moeilijk de gehoorgang binnen raken bij otoscopie
- Voorzichtig trekken aan oorschelp doet pijn
- Hevige pijnklachten
- Zwemmen
Predisponerende oorzaken voor otitis externa:
- Frequent zwemmen en hoge vochtigheid
- Veelvuldig gebruiken oordoppen, hoortoestel = afsluiten gehoorgang
- Chemische prikkeling bv chloor, haarspray
- Bestaande huidaandoening bv psoriasis of eczeem
- Nauwe gehoorgang
- Microtrauma door peuteren of krabben
Oplossing: oordruppels met antisepticum (azijnzuur) en CS. Indien helemaal afgesloten? AB!
Belangrijkste complicatie indien het een diabetespt was van 65j: maligne otitis externa door
pseudomonas infectie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gnk567. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.