Geschiedenis van het Oude Nabije Oosten: deel 2
Doel:
- Historische context waarbinnen Klassiek-Hebreeuwse literatuur is ontstaan schetsen
- Hebreeuws binnen de brede historische ontwikkelingen in het Oude Nabije Oosten
Chronologie:
• 1. Israël in context
• 2. De IJzertijd (1200-930 BCE)
• 3. Het vroege koninkrijk (930-720 BCE)
• 4. Mesopotamië in context (KA)
• 5. De periode 2000-1600 BCE in Mesopotamië
• 6. De periode 1600-1050 BCE in Mesopotamië
• 7. De periode 1050-610 BCE in Mesopotamië
• 8. Het Neo-Babylonische rijk in Mesopotamië
• 9. De Assyrische en Babylonische periode(720-539 BCE)
• 10. De Perzische periode (539-330 BCE)
• 11. De Hellenistische periode (330-63 BCE)
• 12. De Romeinse periode (63 BCE – 135 CE)
1. Inleiding Mesopotamië: geschiedenis begint in Sumer
Schets van het geografisch, klimatologisch en chronologisch kader voor de geschiedenis van
Mesopotamië. Aard van het bronnenmateriaal voor historische reconstructies. Tijdlijn
→Geschiedenis begint in Sumer
→Goed verschillende termen kennen en op kaart kunnen zetten
Enkele keuzes
➔ RELEVANTIE: Regio’s eruit nemen die het meest relevant zijn voor de hele regio tot
aan de MZ incluis de Levant
➔ DOMEIN: vooral staatkundige geschiedenis
➔ BRONNEN: enkel gebruik v geschreven bronnen (nt direct archeologische bronnen)
o Geschiedenis begint dus daardoor bij geschreven bronnen
1.1. Geografie
Rivieren
• 2 grote rivieren
o Tigris ih westen / Eufraat ih oosten
o Ertussen ligt Mesopotamië
• Plaats waar die het dichts bij elkaar liggen is soort grens tss Assyrië en Babylonië
,Een geografische kaart van West-Azië
Naam
• Betekent in het Grieks ‘in het midden van de rivieren’ (200 v.Chr.)
o Meso: tussen
o Potamos: rivier
▪ Tigris
▪ Eufraat
• Was niet de naam die zij zelf gebruikten
o N-Mes: Assyrië
o Z-Mes: Babylonië
Grenzen
• Lichtpaars: < 200 mm/jaar
• Mesopotamië dus problematisch qua neerslag
o Ih nw niet genoeg regen
o Maatschappij kan zich enkel ontwikkelen door aan irrigatie te doen
,Steden
• Moderne steden: vierkant
• Oude steden: bollen
o Babylonië
▪ Babylon, Nippur, Isim
▪ Uruk, Larsa, Ur
▪ Dus opgesplitst in N, C, Z
o Assyrië
▪ Assur
▪ Nineveh
• Baghdad ligt waar rivieren het dichtst bij elkaar liggen
Talen
• Hangen samen met vroegere geschiedenis v Mesopotamië
o Akkad en Sumer liggen samen m bepaalde geschiedenis van de regio +
hangen samen met talen in Mesopotamië
▪ Akkad
• Stad gesticht in ongeveer 2400 v. Chr. als hoofdstad van een
lokaal KK
o Uit het niets verrezen w Sargon wilde nieuwe stad
stichten die nt Sumerisch was
o Beperkte zich grotendeels tot noorden v Mesopot
• Regio belangrijk in het 2e mill
• Koning Sargon (2400) verbiedt het Sumerisch → voertaal w
Akkadisch
o Was de stichter van de dynastie v Akkad
o Officiële administratieve taal w semitische taal
, o Daarom ook °Sargon II om zichzelf in traditie v eerste
koning in te schrijven
▪ Betekent: “de legitieme koning”
• Wordt vaak geziens als “first empire”
▪ Sumer
• Regio in het zuidelijke gedeelte van Babylonië
• Vele belangrijke KK In 3e mill
o Kleine kk in elke stad: “stadstaten” Bv. Uruk, Ur
o Overkoepelende vereniging die religieus getint was en
verbonden was aan de stad Nippur in Centr-Babylonië
• Akkadisch → Assyriërs/Babyloniërs
o Verwant aan het Arabisch, Hebreeuws en andere semitische talen (subfamilie
Afro-Az talen)
▪ Je verstaat iemand uit Jeruzalem bijvoorbeeld redelijk goed
o Spijkerschrift
• Sumerisch → sommige Babyloniërs
o Niet semitisch; Met geen enkele bekende taal verwant
o Spijkerschrift
• Dus: agglomeraat v # culturen en # talen maakt de Mesopotamische cultuur
o Met spijkerschrift als constante
o Cultureel gesproken is Mesopotamische cultuur dus de spijkerschriftcultuur
1.2. Cultuur
De geschiedenis van Mesopotamië is ook gerelateerd aan de geschiedenis van andere
volkeren en regio’s in de buurt
• Levant
o Hebreeërs
▪ Noordrijk: einde door Sargon II v Assyrië (rond 700)
▪ Zuidrijk: einde door v Nebukadnezar v Babylonië (rond 600)
o Filistijnen
▪ Aan de kusten
o Feniciërs
o Amorieten
▪ Zie les volgende week: Hammorabi
• Anatolië (ZO-Turkije)
o Hethieten
▪ Indo-Germaanse bevolkingsgroep
• Iran
o Perzen
o Meden
o Ook veel vroeger: tot in 3e mill
• Dus: kijken naar interregionale contacten van verschillende aard
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vknn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
