Literatuurgeschiedenis
Cursus 10 Achttiende eeuw:
Hoofdstuk 1 Historische context
Opstand en revolutie
De 18e eeuw is de eeuw van de revoluties.
In 1776 werden de Verenigden Staten onafhankelijk gevonden van
Engeland
In 1789 startte de Franse revolutie met de bestorming van de Bastille.
Tot die tijd werd Frankrijk absolutistisch (de burgers hadden
geen invloed op het bestuur) geregeerd.
Adel en kerk werden bevoorrecht.
Tijdens de revolutie waren er twee partijen in Frankrijk:
De Jacobijnen (die dictatuur der gelijkheid predikten).
Vestigden dictatuur: de Terreur.
De (gematigde) Girondijnen.
De revolutie eindigde toen Napoleon Bonaparte de macht greep in
1799.
Pruikentijd
In Nederland was er ook spanning, er stonden drie partijen tegenover
elkaar.
De Oranjepartij (de stadhouder en aanhang)
De regenten (waren tegen de stadhouder maar wilden zelf de macht)
De patriotten (waren tegen de stadhouder en tegen regenten en
wilden macht voor de burgers)
In deze tijd kende de Nederlanden een regentenheerschappij.
De regenten waren ‘anders’ omdat zij cultureel naar de Fransen
neigden.
De burgers bekritiseerden de verfransing.
Aan het eind van de 18e eeuw liepen de Nederlanden achter op
economisch gebied.
De industriele revolutie begon in Engeland, en kwam niet zo goed op
gang in de Nederlanden.
Ook ging de economie achteruit door machtsovername in handel en
beheersing van zee en koloniën door Engeland.
, Hoofdstuk 2 Culturele context
Filosofie
In de 18e eeuw werden het vermogen om zelf te denken en individualiteit
belangrijk.
Kennis begon volgens de filosoof Immanuel Kant met de zintuigelijke
waarnemingen (ervaringen), het verstand (rede/ ratio) was nodig om daar
algemene kennis van te maken.
“Wat kan ik weten?”
“Wat moet ik doen?”
Mensen moeten zich zo gedragen, dat hun handelingen steeds
tot algemene wet voor iedereen moeten kunnen worden
verheven.
Volgens Kant zaten er grenzen aan menselijk kennis, en kunnen
mensen dus geen uitspraken doen over God of de ziel.
Verlichting
De Verlichting was een emancipatiebeweging tijdens de 18e eeuw.
De basis daarvan was het zelfstandig kritisch denken.
Ieder mens moest voor zichzelf leren denken en op basis
daarvan handelen.
Onderwijs, het verspreiden van kennis, techniek en wetenschap
werden belangrijk.
De trias politica werd ‘uitgevonden’ door Montesquieu waarbij de macht
werd verdeeld in:
Een uitvoerende macht (vorst).
Een wetgevende macht (de volksvertegenwoordiging).
Een onafhankelijke rechterlijke macht.
Volgens Jean-Jacques Rousseau moest de mens terug “naar de natuur”
(naar zijn oorsprong).
Dus terug naar de mens die nog niet door particulier eigendom van
zichzelf en anderen was vervreemd.
Mens was van nature goed en onbedorven.
Bron van kwade was privé-eigendom.
Rousseau maakte opvoeding tot belangrijke verlichtingsthema.
Literatuur was vaak in briefvorm en satire (spottende teksten die belerend
en kritisch bedoeld zijn) was veelvoorkomend.
Verlichting was beweging door en voor de burgerij.
Burgerij werd bewuste sociale klasse die politieke veranderingen wilde.
Daarnaast ontwikkelde burger zich als individu.
“Wie ben ik?”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lmoss. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.