Samenvatting
Samenvatting Cel- en weefseladaptatie en schade
Een samenvatting van het hoorcollege en bijbehorende stof van het boek
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
HC Pathologie 05-02-18Cel- en weefseladaptatie, -schade (Hoofdstuk 2, blz 31-56)
Terminologie:
- Etiologie is de oorzaak van de ziekte. Deze kan moeilijk te bepalen zijn, zoals bij
kanker, omdat het meerdere factoren kan hebben.
- Pathogenese is de manier waarop de ziekte ontstaat.
Het is moeilijk om te bepalen wat nou echt ziekte is, het is namelijk door de mens bepaald.
Eencelligen worden niet ‘ziek’, of niet snel in elk geval. Meercelligen daarentegen wel. Zij
hebben o.a. last van infectieziekten door hun optimale interne milieu en van kanker door de
strakke organisatie en taakverdeling tussen cellen.
Ons lichaam is een beetje te vergelijken met een maatschappij, de passanten (cellen) zijn
slechts kort deel van het grotere geheel en leveren elk hun bijdrage.
Adaptatie is de reversibele aanpassing aan veranderde omstandigheden om daarbij functie
en levensvatbaarheid te behouden. Fysiologische adaptatie is het veranderen van cellen
a.d.h.v. normale, hormonale, stimulatie. Pathologische adaptatie is de adaptatie onder
stress. Er zijn hier verschillende vormen van:
- Hypertrofie is een toegenomen cel volume door een hoge ‘werkdruk’. Een voorbeeld
is een zwangere uterus. Dit is een fysiologisch voorbeeld maar het komt ook als
pathologische adaptatie voor.
o De mechanismen waarmee dit tot stand komt zijn: mechanical stretch,
agonisten en groeifactoren. Vooral de laatste zijn erg interessant omdat deze
autocrien kunnen werken.
o Een aanpassing als deze kan resulteren in schade als de stress die het
veroorzaakt niet stopt.
- Hyperplasie is de toename in het aantal cellen. Dit kan ook samen voorkomen met
hypertrofie.
o Gebeurt alleen in organen waar de cellen kunnen repliceren.
o Voorbeeld van fysiologisch is hormonale hyperplasie, zoals bij vrouwen in de
puberteit bij de borstgroei. Fysiologische hyperplasie kan ook optreden als
gevolg van het verliezen van weefsel in een orgaan. De pathologische
oorzaken zijn vaak door hormonale overstimulatie.
o Het hyperplastische proces blijft altijd gereguleerd.
- Atrofie is het afnemen in volume van cellen. Ook kunnen ze minder worden in aantal.
Dit kan door verschillende mechanismen tot stand komen:
o Het kan worden veroorzaakt door verminderde werkdruk, bloedtoevoer of
innervatie. Het komt tot stand door een verminderde eiwitsynthese en
toegenomen eiwit degradatie.
o Autofagie is het fenomeen waarbij de cel delen van zichzelf afbreekt. Dit doet
het door een membraan te vormen om de organellen e.d. waar het vanaf wil
en vervolgens lysosomen het te laten afbreken.
o Proteasomale degradatie is eiwitafbraak. Een proteasoom is een soort buis
waar de eiwitten in gaan om afgebroken te worden als ze gemarkeerd zijn met
ubiquitine.
, Deze twee bovenste mechanismen zorgen voor een verkleining van de
cel.
o Apoptose is gereguleerde celdood. Dit is de enige vorm die leidt tot
vermindering in het aantal cellen.
- Metaplasie is het fenomeen wanneer een populatie cellen met dezelfde differentiatie
richting allen veranderen naar een andere differentiatie richting.
o Het vindt plaats door het reprogrammeren van stamcellen en niet door het
fenotypische veranderen van gedifferentieerde cellen.
o De invloeden die voor de metaplasie zorgen kunnen een kwaadaardige
transformatie verzorgen wanneer het aanhoudt.
Celschade en celdood ontstaan door aanhoudende of te extreme externe stress of door een
onvermogen om verder aan te kunnen passen aan de nieuwe omstandigheden. Het kan
zowel reversibel als irreversibel zijn. Verschillende oorzaken van celschade zijn:
- Hypoxie en ischemie: hypoxie is een zuurstoftekort en ischemie een verminderde
doorbloeding. Ze gaan hand in hand want slechte of geen doorbloeding leidt
automatisch tot hypoxie. Daarbij heb je bij verminderde doorbloeding echter ook een
te kort aan essentiële nutriënten en een ophoping van afvalstoffen.
- Toxines: denk hierbij ook aan een overmatige hoeveelheid van normaal onschadelijke
stoffen.
- Infectieuze agents: o.a. virussen en bacteriën.
- Immunologische reacties: denk hierbij aan allergieën en auto-immuunziekten.
- Genetische abnormaliteiten: veroorzaken schade door een deficiëntie van
functionele eiwitten bijvoorbeeld.
- Nutritionele onbalans: zowel te veel als te weinig van bepaalde stoffen kan celschade
veroorzaken.
- Fysieke agents: denk aan trauma, extreme temperaturen en straling.
- Veroudering: leidt tot een verminderd vermogen tot adaptatie.
Reversibele schade is het stadium van celschade waarin de veranderde/ontdane functie en
morfologie van de cel nog terug kan keren naar normaal zodra de beschadigende stimulus
verwijderd is. Hierbij zwellen de cellen vaak op door het te kort schieten van natrium-kalium
pompen. Een andere morfologische verandering bij reversibele schade is de zogenaamde
fatty change. Dit ontstaat door vacuoles met triglyceriden in het cytoplasma en wordt vaak
gezien in organen waar vet metabolisme een rol speelt. Verder kan het cytoplasma roder
worden, wanneer dit wordt gezien is de cel al dichterbij necrose. Ook zijn er nog een aantal
intracellulaire veranderingen zoals het verdwijnen van de ribosomen op het ER. Dit gebeurt
vaak bij een specifieke ‘bedreiging’ waarbij het organel dan betrokken is.
Meer over ischemie en hypoxie: cellen die last hebben van hypoxie en niet meteen dood
gaan activeren mechanismen ter compensatie van het zuurstofgebrek d.m.v.
transcriptiefactoren. De hypoxie-induceerbare factor 1 familie wordt ingezet, wat zorgt voor
de synthese van eiwitten die de cel helpen overleven in zuurstofarme omstandigheden. Een
voorbeeld is VEGF die zorgt dat nieuwe bloedvaten ontstaan in de hoop zo weer zuurstof te
krijgen. Cellen met veel glucose zullen minder last hebben van hypoxie. Ook snel
prolifererende cellen zullen er weinig last van hebben aangezien zij hun energie standaard
verkrijgen via anaerobe glycolyse, ook wel het Warburg effect genoemd. Dit wordt gedaan
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AmberBesseling. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66184 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen