Voorblad
1
,Samenvatting
Cafeïne is een alkaloïde die van nature onder andere voorkomt in koffiebonen, thee, maté, guaraná
en cacaobonen. Door veel mensen wordt het dagelijks geconsumeerd in koffie, frisdranken of
energiedrankjes. In de dunne darm wordt cafeïne opgenomen in het lichaam en afgegeven aan het
bloed, om zich verder te verspreiden door het lichaam. In het zenuwstelsel heeft cafeïne met name
invloed op de adenosine receptoren, deze worden geblokkeerd door cafeïne. Het tegenhouden van
adenosine heeft tot gevolg dat een slaperig gevoel wordt tegengehouden en men zich dus energieker
voelt. Bovendien zorgt dat er ook voor dat dopamine aan zijn receptoren kan binden, wat een
geluksgevoel stimuleert. Cafeïne beïnvloedt het hormoonstelsel door een verhoogde afgifte van
cortisol en glutamaat. Cortisol bevordert de alertheid en door glutamaat worden de hersenen
gestimuleerd. Na een paar rondjes door het lichaam te hebben gemaakt, wordt cafeïne afgebroken in
de lever tot de metabolieten paraxanthine, theofylline en theobromine. Deze worden uiteindelijk via
de urine uitgescheiden. De aanvaardbare dagelijks hoeveelheid cafeïne is voor volwassen personen
5,7 mg/kg/dag. Dit is een gemiddelde en kan voor iedereen anders zijn, niet iedereen ervaart bij een
gelijke hoeveelheid cafeïne dezelfde effecten.
Er zijn verschillende vormen van concentratie; de selectieve concentratie, verdeelde concentratie en
constante concentratie. De meest ideale is de selectieve concentratie, maar op sommige momenten
kan ook juist de verdeelde concentratie erg handig zijn. Voor de concentratie is vooral het achterste
deel van de partiële kwab belangrijk, daar komt namelijk de informatie binnen en wordt het
gefilterd. Er zijn dan weer andere gedeeltes van de hersenen voor nodig om de aandacht te vestigen,
deze te behouden en aan te sturen tot acties. Glutamaat en serotonine zijn daarbij ook belangrijk,
dat zijn neurotransmitters die helpen bij bepaalde processen zoals informatieverwerking.
De positieve effecten van cafeïne zijn dat het de concentratie bevordert, de communicatie tussen
hersencellen verbetert, de vetafbraak versnelt, de kans op Parkinson vermindert, de klachten van
Parkinson verlicht en sportprestaties kan verbeteren. Deze effecten gelden uiteraard alleen als de
cafeïne op de juiste manier en in de juiste hoeveelheid wordt geconsumeerd. De toxiciteit van
cafeïne is erg laag en een overdosis gebeurt niet snel. Toch is het belangrijk op te letten met cafeïne
in combinatie met alcohol en cafeïne in supplementen en in poeder vorm. Er zijn ook een aantal
negatieve effecten van cafeïne. Bij overmatig gebruik kunnen er namelijk klachten ontstaan zoals
hoofdpijn, angst, rusteloosheid, nervositeit, slapeloosheid en verwarde gedachten en/of spraak. Er
kan wel worden gezegd dat cafeïne niet verslavend is, het is namelijk niet zo dat men het gebruik van
cafeïne niet onder controle heeft en echt niet zonder kan. Dit gevoel kunnen sommige mensen wel
hebben. Maar na een paar dagen afbouwen, is dit gevoel al een stuk minder.
Een eigen onderzoek heeft aangetoond dat cafeïne een positieve invloed heeft op de concentratie.
Na het afnemen van 2 testen, 1 met een cafeïnepil en 1 met een vitamine D pil, is gebleken dat de
test met de cafeïnepil gemiddeld genomen beter is gemaakt. Uit dit onderzoek valt niet te
concluderen of leeftijd, geslacht en normale cafeïne inname invloed hebben op dit resultaat.
2
,Samenvatting in een vreemde taal (Engels)
Caffeine is an alkaloid found naturally in coffee beans, tea, maté, guarana and cocoa beans. By many
people, it is consumed daily in coffee, soft drinks or energy drinks. In the small intestine, caffeine is
absorbed into the body and released into the blood to spread further through the body. In the
nervous system, caffeine particularly affects adenosine receptors, which are blocked by caffeine.
Blocking adenosine has the effect of blocking a sleepy feeling and making you feel more energetic.
Moreover, this also allows dopamine to bind to its receptors, which stimulates a feeling of happiness.
Caffeine affects the endocrine system by increasing the release of cortisol and glutamate. Cortisol
promotes alertness and glutamate stimulates the brain. After making a few rounds through the body,
caffeine is broken down in the liver into the metabolites paraxanthine, theophylline and
theobromine. These are eventually excreted through the urine. The acceptable daily intake of
caffeine for adults is 5.7 mg/kg/day. This is an average and may be different for everyone; not
everyone experiences the same effects at the same amount of caffeine.
There are different forms of concentration; the selective concentration, distributed concentration
and constant concentration. The most ideal is the selective concentration, but at some times the
distributed concentration can also be very useful. For concentration, the posterior part of the partial
lobe is especially important, because that is where the information enters and is filtered. In turn,
other parts of the brain are needed to focus attention, maintain it and direct it to actions. Glutamate
and serotonin are also important in this regard, those are neurotransmitters that help with certain
processes such as information processing.
The positive effects of caffeine are that it enhances concentration, improves communication
between brain cells, accelerates fat breakdown, reduces the risk of Parkinson's disease, relieves
Parkinson's symptoms and can improve athletic performance. Of course, these effects only apply
when caffeine is consumed in the right way and in the right amount. The toxicity of caffeine is very
low and an overdose does not happen easily. It is still important to be careful with caffeine in
combination with alcohol and caffeine in supplements and in powder form. There are also some
negative effects of caffeine. In fact, excessive use can cause symptoms such as headaches, anxiety,
restlessness, nervousness, insomnia and confused thoughts and/or speech. However, it can be said
that caffeine is not addictive, in fact, it is not that one cannot control the use of caffeine and really
cannot live without it. Some people may feel this way. But after a few days of reduce, this feeling is
already a lot less.
My own research has shown that caffeine affects concentration in a positive way. After taking 2
tests, 1 with a caffeine pill and one with a vitamin D pill, it was found that the test with the caffeine
pill made better on average. It cannot be concluded from this study whether age, gender and normal
caffeine intake affect this result.
3
, Voorwoord
Voor u ligt het profielwerkstuk ‘De effecten van cafeïne op de concentratie’. Ik wilde erg graag een
onderwerp dat betrekking had tot het menselijk lichaam. Op internet had ik wat research gedaan en
ben ik uiteindelijk tot het onderwerp cafeïne en de concentratie gekomen. Ik was erg geïnteresseerd
naar de effecten van cafeïne op het lichaam en of dit invloed heeft op de hersenen.
Dit onderzoek bestaat uit een theoretisch en een praktisch deel. Het onderzoek is geschreven in het
kader van het profielwerkstuk. Dit PWS heeft veel raakvlakken met biologie en ook een aantal met
het vak scheikunde. Vanaf februari 2023 tot en met november 2023 ben ik bezig geweest met het
schrijven van dit PWS en het doen van mijn eigen onderzoek.
In dit voorwoord wil ik graag meneer Foppen en mevrouw Stoppelenburg bedanken voor het
begeleiden en ondersteunen bij het schrijven van dit PWS. Ook wil ik alle mensen die vrijwillig mee
hebben gedaan aan het onderzoek voor het praktisch deel bedanken. Deze resultaten hebben mij erg
geholpen.
Ik wens u veel leesplezier toe,
Jara de Vries
9 november 2023
4
