In deze samenvatting vind he alles wat je moet kennen voor het examen van Architectuur en cultuur: geschiedenis van de 2e BA. Ook worden hier ook potentiële examenvragen in gesteld en beantwoord. Ook is dit document aangevuld met afbeeldingen en dergelijk.
- Verplichte literatuur
Ian Sutton, Laying the foundations – Greece and Rome (chapter 1).
Western Architecture, London: Thames and Hudson (1999), 10-23.
1. Kennis van de architectuur van de oudheid?
- Kennis architectuur van de oudheid
Er zijn zaken die we weten over de architectuur van de oudheid:
Zuilen en de daar bijhorendedaarbij horende ordes werden gebruikt in
de architectuur van de oudheid.
Wat er nu nog van de architectuur van de oudheid weten, hebben we
te danken aan ruïnes.
o Ruïnes zijn wel alleen maar momentopnames van en bepaald
gebouw. We zien alleen maar wat erover blijft dat zijn
hoofdzakelijk de meest duurzame materialen die gebruikt zijn
in dat gebouw.
Wat we weten is fragmentair1.
o De materialen die in de oudheid zijn gebruikt zijn (zie video):
o Terracotta
o Hout
o Natuursteen
o Glas
o Koper …
Dit zijn niet de materialen 2 die we verwachten in de
klassieke oudheid. We onthouden eerder het
marmer, omdat het een zeer duur en slijtvast
materiaal is.
o Ook zijn er enorme impacts geweest op de architectuur door:
o Natuurrampen
o Oorlogen
o Hergebruik van materialen -> gebouwen worden
afgebroken.
Deze fenomenen zorgen natuurlijk voor andere
gebouwen.
1
We weten dus maar een gedeelte van wat er zich in die tijd afspeelde.
2
Deze materialen zijn heel belangrijk om te weten wat er in die tijd gebeurd is en hoe dat de wereld qua
architectuur eruitzag op dat moment, want op basis van die materialen kunnen we zien welke materialen er
worden gebruikt en kunnen we daaruit conclusies trekken.
1
ARCHITECTUURGESCHIEDENIS LOUISE DESCHEEMAEKER
, Het is moeilijk om te weten hoe de architectuur van de minder
welgestelde mens eruitzag omdat we hierover amper/ geen
geschreven bronnen over hebben. We hebben wel mondeling
overgeleverde bronnen, maar de huizen van minder welgestelden
waren minder veelbesproken. In principe zou je ook interviews kunnen
gaan doen, maar over de oudheid is dat natuurlijk onmogelijk.
2. Kenmerken
Vitruvius3 – de architectura, 10 boeken (ca. 25 v.C.)
o Vitruvius is echt gaan nadenken over de kwaliteiten van de
architectuur.
o Het esthetische
o Het structurele/ materiële
o Het functionele
- De Griekse en Romeinsde bouworden: Dorische, Ionische en Korintische
In de klassieke architectuur is er gebruik gemaakt van zuilen en deze kunnen
van 3 ordes zijn waarbij de stijl, proportie en symmetrie van groot belang zijn:
Dorische 4
o Grote zuilen
o Geen sokkel
o De zuilenschacht versmalt naar boven toe -> dit zorgt ervoor dat
de stabiliteit wordt gegarandeerd (+ het is materiaal
besparend).
o Gecannuleerde zuil -> je hebt een golfbeweging in de zuil.
o Eenvoudig kapiteel, zonder verdere decoratie.
Bij de Dorische orde is er een samengaan van vorm en
stabiliteit -> dit is heel belangrijk is voor Vitruvius.
Ionische
o Slankere zuilen
o Er is een sokkel
o Een voluutvormig kapiteel
Er is bij de Ionische orde een toenemende esthetisering5.
Korintische
o Dit is de meest geornamenteerde zuilenorde van de oudheid.
o Ze hebben een hoge zuilenbasis.
o Het kapiteel is gedecoreerd met acanthusbladen
o De zuilen zijn smaller.
Hierbij is men weer verder gaan esthetiseren + de
architectuur is rijker geworden.
Dorische Er is tussen de verschillende zuilen ook een verdeling
3 tussenHij
Nu zouden we hem beschrijven als een ingenieur architect. mannen en vrouwen.
werkte voor de overheid,DedieDorische
ook het orde staat
voor de stoere man en de Korintische eerder zal
bestaande patrimonium in stand hielt, want hij had ook renovatie verantwoordelijkheden.
4
Deze wordt door Vitruvius beschreven als de basis van de zuilen.
worden gebruikt om naar mooie, jonge meisjes te
5
Dit fenomeen zien we heel vaak in de architectuur.
verwijzen. Deze verdeling wordt o.a. gebruikt in de
2
ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
tempels. Zo is er een tempel waar een stoere sterke
LOUISE DESCHEEMAEKER
god wordt vereerd gekozen voor de Dorische orde en
een mooie jonge vrouw gaat men eerder kiezen voor de
Korintische orde.
, Ionische
Korintische
- Het hoofdgestel in de klassieke architectuur
De stenen constructie uit het houten hoofdgestel
Deze constructie was in hout opgetrokken en de
kopse kanten van het hout hebben ertoe geleid dat
er later, in de stenen constructies trigliefen en
metopen werden gebruikt.
Men is naar steen overgestapt omdat het met hout
moeilijker was om grote overspanningen te maken.
Dit is de stenen constructie. Hierbij valt op dat
3 de trigliefen en metopen een gevolg zijn van de
ARCHITECTUURGESCHIEDENIS LOUISE DESCHEEMAEKER
houten constructie. De dakconstructie wordt
ook wel het hoofdgestel genoemd.
, Het is heel belangrijk dat je die ordes en
hoofdgestellen goed in de vingers hebt, want anders is
het bijna onmogelijk om de verschillende typologieën te gaan maken.
- Ruimtewerking en grondplan
Hierbij wordt er gebruik gemaakt van:
Portieken
Zuilen
Zuilenrijen
Galerijen
Forum van Traianus (2e E)
Forum van Augustus (2 v.C. – 42)
- Parthenon (5e E v.C., Athene)
Dite is een tempel waar goden worden vereerd. Op dit moment heerst ze er in
Griekenland het polytheïsme (<-> monotheïsme) -> Verering van meerdere
goden. Er zijn tempels die opgedragen waren aan meerdere goden. Het
Parthenon is hier een voorbeeld van.
Dit is ook het gebouw, waar we veel van weten, want het is van de weinige
gebouwen dat zo goed is bewaard.
De basisfuncties van een tempel zijn:
Een schatkamer: deze werd gebruikt voor
de bewaring van giften aan priesters.
Een cella: dit is de plaats waar de goden
werden vereerd.
Hiertussen is een strikte scheiding tussen het religieuze en het
vereren van een god.
Het grondplan is een rechthoekig met een peristyle6.
Aanzichten partheon: zie slides!
Parthenon (Athene, 5e E v.C.)
- Tempel: de Maison Carré in Nîmes (begin 1e eeuw)
Je ziet hierin een symmetrisch bouwwerk, maar er ontbreken een aantal
dingen:
Een schatkamer -> het gebouw is niet multifunctioneel.
6
= Een zuilengalerij rond het centrale gedeelte van een tempel of rond een binnenplaats, een vestibule:
toegansportaal. Ook bestaat er een intercolumnium: de ruimte tussen twee zuilen is altijd gelijk.
4
ARCHITECTUURGESCHIEDENIS LOUISE DESCHEEMAEKER
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louisedescheemaeker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
