Les 11 Criminaliteit en rechtsstaat H1 Hele hoofdstuk
Begrippen
Definitie criminaliteit = elk door de wet strafbaar gesteld gedrag.
Zonder rechtsregels kan een groep niet samenleven. Dit komt door de volgende
functies van rechtsregels:
- Rechtszekerheid: mensen weten wat wel en niet mag. Dit zorgt voor
zekerheid
- Orde: door rechtszekerheid is er orde in een samenleving. Iedereen houdt
zich aan regels
- Onafhankelijke rechtspraak: Voor iedereen gelden dezelfde regels
Overtreding = minder ernstige strafbare feiten. Maximaal 1 jaar gevangenisstraf.
Worden afgehandeld door de kantonrechter. Komt alleen op je strafblad als er een
straf is uitgedeeld Geen schade
Misdrijven: zijn ernstige strafbare feiten. Lichte misdrijven worden door de
politierechter behandeld. Zware misdrijven door de meervoudige kamer (dit zijn 3
rechters). Ook een verdenking komt op je strafblad te staan. schade
Rechtsnormen = vaak wettelijk voorschrift dat een bepaalde relatie tussen
personen beheerst. Bijv. wie levert moet ...
Delicten = strafbaar feit
Strafbaar gedrag = waar je straf voor kunt krijgen. In de wet staat aangegeven.
Strafwaardig gedrag = mensen vinden dat men er voor gestraft zou moeten worden,
maar het gebeurt niet in verband met de wet.
Criminalisering = gedrag wordt strafbaar gemaakt (hacken).
Als rechtsregels verdwijnen is er sprake van decriminalisering (godslastering).=
beledigen van god. (is een Voorbeeld) Vroeger mocht dat niet nu wel.
Wat wel en niet strafbaar is hangt af van 3 zaken:
• De maatschappelijke context: Als de waarden en normen in een
samenleving veranderen, veranderen de rechtsregels mee
• De ernst van de gevolgen voor een samenleving: Nieuwe acties
worden pas strafbaar als ze problemen veroorzaken (Grooming
bijvoorbeeld)
• De politieke verhoudingen: Godslastering kon alleen afgeschaft worden
omdat de christelijke partijen nog maar weinig zetels hebben.
Criminaliteit is een maatschappelijk probleem:
• Er zijn verschillende belangen
• Het is ontstaan uit maatschappelijke ontwikkelingen
• De overheid speelt een rol om het probleem op te lossen (het staat op de
politieke agenda)
• Veel mensen hebben er last van en de gevolgen zijn groot (het staat op de
publieke agenda)
,Gevolgen van criminaliteit (soorten materieel en immaterieel)
Materieel:
• Directe financiële schade: Schade dat een directe oorzaak is van het
delict (gestolen goederen, ziekenhuis kosten, nieuwe sloten etc.)
• Indirecte financiële schade: zoals: stijgende verzekeringspremies.
Winkelprijzen die omhoog gaan om de schade op te vangen
• Kosten van bestrijding van criminaliteit: Camera’s, politieagenten,
gevangenissen etc.
Immaterieel:
• Gevoelens van onveiligheid
• Inbreuk op geestelijke en lichamelijke integriteit en persoonlijke
levenssfeer zoals:
• Vermijdingsgedrag: bijv. straatvrees, angst voor drukte
• Psychomatische problemen: angst- slaap en
concentratieproblemen
• Aantasting van het rechtsgevoel.
Maatschappelijke ontwikkelen die criminaliteit beïnvloeden (9)
• Deze ontwikkelingen hebben een positieve of negatieve invloed op
criminaliteit.
• Afnemend gezag. (negatief)
• Afnemend maatschappelijk middenveld. = organisaties tussen overheid
in. (buurthuizen) (negatief) (wordt minder)
• Minder sociale controle. (negatief)
• Veranderende waarden en normen (positief als negatief)
• Toenemende welvaart (positief als negatief)
• Afnemende pak- en strafkans (negatief)
• Werkloosheid (negatief)
• Technologische ontwikkelingen (positief als negatief)
• Internationalisering (positief als negatief)
Veiligheidsparadox = Het verschijnsel dat hoe meer veiligheid we hebben, hoe erger
we een inbreuk daarop ervaren !
Veiligheidsutopie = Het onhaalbare verlangen naar het samenvallen van maximale
vrijheid en maximale veiligheid !
Wie lossen criminaliteit op:
- Particuliere initiatieven (door burgers zelf opgezet )
- Bedrijven
- Maatschappelijke organisaties: subsidie van de overheid
- Overheid
Grooming = Digitale kinderlokkers.
, Belangrijkste inzichten
1. Je moet beseffen dat rechtsregels door de politiek worden opgesteld en dat ze
een afspiegeling zijn van de heersende waarden en normen in ons land
2. Je moet beseffen dat veiligheid ten kostte gaat van vrijheid en andersom
3. Je moet de maatschappelijke ontwikkelingen kunnen uitleggen en
beargumenteert kunnen verklaren wat de invloed van deze ontwikkelingen op
criminaliteit is
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brigittevanriet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.