Amber Schurer
Hogeschool van Amsterdam
SWK 5 JEUGDRECHT EN FILOSOFIE
JEUGDRECHT
HOORCOLLEGE 1: RECHT EN KINDERRECHTEN
RECHT:
- geheel van alle rechtsregels wat je wel en niet mag doen.
- richtlijnen over handelen volgen uit weten: beroepscode sociaal werk.
- Rechtsgebieden: privaatrecht, strafrecht, bestuursrecht.
- materieel recht = inhoudelijke regels, alle rechten en plichten.
vs. Formeel recht= regelt het materiele recht, regelt het proces.
PROCESRECHT
o Regelt de processen van t recht > formeel recht
o Civiele zaken: verzoekschrift rechter > beschikking.
o Strafzaken (jeugdstrafrecht): dagvaarding, rechter > vonnis
o Welke rechter is bevoegd? 1e aanleg: rechtbank > kinderrechter, politierechter,
kantonrechter.
o Hoger beroep bij hof, cassatie bij hoge raad.
KINDERRECHTEN
o Rond 1900 1e wetten ter bescherming van kinderen.
o Kinderrechten namen vlucht na WOII – oprichting VN
o Kinderrechtenverdrag 1989
o Daarnaast specifieke bepalingen over o.a. vluchtelingenkinderen, kinderen in de
jeugdzorg, kinderen in gevangenissen.
3 FUNCTIES KINDERRECHTENVERDRAG.
1. Juridisch middelen: in rechtszaken beroep op kinderrechten.
2. Sociaal-politiek: plicht voor overheid en doorwerking in beleid.
3. Pedagogische boodschap: voor opvoeders/professionals.
HOE DOET NEDERLAND HET?
Kinderrechten comité in Geneve houdt toezicht op naleving IVRK.
Eens per 5 jaar rapporteert Nederland over stand van zaken.
o Schaduwrapportages NGO’s
o Sessies bij VN
,Amber Schurer
Hogeschool van Amsterdam
HOORCOLLEGE 2: OUDERSCHAP & GEZAG JEUGDWET
OUDERSCHAP EN GEZAG
Juridisch ouderschap:
o Welke rechten geef je je kind mee? naamrecht, erfrecht, onderhoudsplicht, ….
o Je krijgt ook rechten: bv. Informatierecht, recht op omgang.
Gezag
o Formele zeggenschap over een kind, beslissingsbevoegdheid
o Volgens de wet verantwoordelijk voor je kind
JURIDISCH OUDERSCHAP
Juridisch moeder: sterke wettelijke positie, is er altijd volgens de wet, ‘uit wie het kind
geboren is’
Juridisch vader: gecompliceerder, nl alleen vader binnen huwelijk of GP-schap. Daarnaast
moet je wat doen om vader te worden. (Erkenning, vaststelling vaderschap, adoptie)
Belangrijk!: juridisch ouder heeft (ook al geen gezag):
1. Recht op omgang: artikel 9 IVRK en BW
2. Recht op informatie: AVG, jeugdwet.
GEZAG
Artikel 1:245 BW: “Minderjarigen staan onder gezag”
Waarom? Zij zijn niet handelingsbekwaam, iemand anders is beslissingsbevoegd.
Gezag houdt in:
1. Verantwoordelijk voor opvoeding en verzorging
2. Beheer van vermogen
3. Juridische handelingen verrichten.
Er moet in gezag worden voorzien, anders moet een voorziening worden getroffen.
Vormen van gezag:
o Eenhoofdig gezag
o Gezamenlijk gezag
o Voogdij (bij een ander)
Gezaghebbende(n) betrekken bij jeugdzorg, vanuit hulpverleningsperspectief en wettelijk
perspectief.
In geval van echtscheiding: stelregel beide ouders gezag, tenzij klemciterium.
, Amber Schurer
Hogeschool van Amsterdam
DE PRAKTIJK
Ouderschap in de praktijk:
Onderhoudsplicht: juridisch vader alimentatieplichtig, bij weigering via LBIO
Informatierecht: moeder zonder gezag moet worden geïnformeerd door school
Omgang: vader zonder gezag heeft recht op omgang, tenzij niet in belang van het
kind.
Gezag in de praktijk:
Toestemming nodig van ouder(s) met gezag voor begeleiding aan kind
Privacy recht: ouder met gezag heeft inzagerecht in dossier van zijn kind
Ouder met gezag is belanghebbende in rechtszaken over kinderen
DE JEUGDWET
Gemeente is verantwoordelijk voor (alle vormen van) jeugdhulp, waaronder hulp aan
jeugdigen met een beperking of die geestelijke gezondheidszorg nodig hebben.
Toegang tot jeugdhulp vindt plaats via de gemeente, zoals via een sociaal wijkteam, OKT,
CJG, waar deskundigen zitten die de toeleiding doen.
De gemeente neemt een verleningsbesluit voor individuele jeugdhulp, voor een
algemene voorziening is dat niet nodig (zoals voor schoolmaatschappelijk werk)
De gemeente koopt jeugdhulp in bij jeugdhulpaanbieders, die jeugdhulp verlenen
Gemeente is ook verantwoordelijk voor hun laten uitvoeren van jeugdbescherming en
jeugdreclassering, dat wordt gedaan door Gecertificeerde instellingen
Er worden allerlei kwaliteitseisen gesteld aan partijen in de jeugdwet.
o Norm van verantwoorde werktoedeling
o Kwaliteitsregister jeugd (SKJ), met binding aan tuchtrecht.
ARTIKELEN JEUGDWET
Voor alle jeugdigen in Nederland tot 18 jaar, uitloop naar 23 jaar. (Beperkingen voor
jeugdigen zonder geldige verblijfsvergunning)
Deskundigheid bij gemeente om passende jeugdhulp in te kunnen zetten.
Laagdrempelige en herkenbare toegang ook crisisopvang, toegang ook na verwijzing
door arts.
Jeugdhulpplicht
o Kwantitatief en kwalitatief toereikend aanbod van jeugdhulp
o Voldoende aanbod jeugdhulp
o Verschillende soorten passende jeugdhulp
Maatregelen ter bestrijding van kindermishandeling > veilig thuis
Raad voor de kinderbescherming doet onderzoek naar kinderbeschermingsmaatregel
Verplichte samenwerking met onderwijs, op beleid en casusniveau.
