'23-'24 Samenvatting socialezekerheidsrecht (slides, lesnotities, cursus deel 1 en 2)
28 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Sociaalzekerheidsrecht (4022106DER)
Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit document betreft een samenvatting van het opleidingsonderdeel 'Socialezekerheidsrecht' met als professor Van Limberghen. Het document bevat de slides van de les, de lesnotities alsook de belangrijkste informatie uit cursus deel 1 en 2).
Socialezekerheidsrecht:
samenvatting
Inhoudsopgave
1 INLEIDING................................................................................................................................................... 3
2 GENEESKUNDIGE VERZORIGING EN UITKERINGEN.....................................................................................10
2.1 SITUERING.....................................................................................................................................................10
2.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................10
2.3 DOELSTELLINGEN............................................................................................................................................ 12
2.3.1 Doelstelling: geneeskundige verzorging: inkomensaanvulling.............................................................12
2.3.2 Doelstelling: arbeidsongeschiktheid: inkomensvervanging..................................................................13
2.3.3 Doelstelling: ouderschap: inkomensvervanging...................................................................................17
2.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................17
2.4.1 Prestaties: geneeskundige verzorging..................................................................................................17
2.4.2 Prestaties: arbeidsongeschiktheid........................................................................................................19
2.4.3 Prestaties: ouderschap..........................................................................................................................20
2.4.4 Prestaties: residuair...............................................................................................................................20
3 ARBEIDSONGEVALLEN EN BEROEPSZIEKTEN.............................................................................................. 22
3.1 SITUERING.....................................................................................................................................................22
3.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................23
3.2.1 Arbeidsongevallenwet...........................................................................................................................24
3.2.2 Beroepsziektewet..................................................................................................................................25
3.2.3 Arbeidsongevallen- en beroepsziektewet.............................................................................................26
3.3 DOELSTELLING VAN DE WETGEVER......................................................................................................................26
3.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................30
3.4.1 Omvang van de verleende voordelen....................................................................................................30
3.4.2 Uitsluiting van burgerrechtelijke vordering tot schadeloosstelling......................................................34
4 WERKLOOSHEIDSHEIDSVERZEKERING EN OVERBRUGGINGSRECHT............................................................37
4.1 SITUERING.....................................................................................................................................................37
4.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................37
4.3 DOELSTELLING WETGEVER.................................................................................................................................39
4.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................43
5 PENSIOENSVERZEKERINGEN...................................................................................................................... 46
5.1 SITUERING.....................................................................................................................................................46
5.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................46
5.3 DOELSTELLING/ VERZEKERD SOCIAAL RISICO.........................................................................................................49
5.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................50
6 SOCIALEVERZEKERINGSSYSTEMEN............................................................................................................. 53
6.1 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................53
6.2 BIJDRAGEREGELING WERKNEMERS......................................................................................................................53
6.3 BIJDRAGEREGELING ZELFSTANDIGEN....................................................................................................................57
6.3.1 Persoonlijk toepassingsgebied..............................................................................................................59
6.3.2 Territoriaal toepassingsgebied..............................................................................................................61
7 SOCIALE BIJSTAND.................................................................................................................................... 63
7.1 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................63
1
, 7.2 ADMINISTRATIEVE EN FINANCIËLE ORGANISATIE....................................................................................................65
7.3 SOCIALEBIJSTANDSREGELINGEN..........................................................................................................................66
7.3.1 Doelstelling: sociale risico’s...................................................................................................................66
7.3.2 Doelstelling: ontoereikende bestaansmiddelen....................................................................................68
7.3.3 Prestaties: wettelijke bedragen.............................................................................................................68
7.3.4 Prestaties: wettelijke bedragen – bestaansmiddelen...........................................................................70
8 TOEGANG VOOR BUITENLANDERS............................................................................................................. 72
8.1 TOEGANG VAN BUITENLANDERS TOT DE KLASSIEKE SOCIALE BIJSTAND........................................................................72
8.1.1 Bevoorrechte buitenlanders..................................................................................................................72
8.1.2 Voorwaardelijk toegelaten buitenlanders............................................................................................73
8.1.3 Naar de maatschappelijke dienstverlening verwezen buitenlanders...................................................73
8.1.4 Niet langer bevoorrechte Belgen?.........................................................................................................73
8.2 BEPERKING VAN DE MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING AAN ILLEGAAL IN ONS LAND VERBLIJVENDE BUITENLANDERS.......73
8.2.1 Beperking van de maatschappelijke dienstverlening............................................................................73
8.3 TERRITORIALITEIT VAN DE BELGISCHE SOCIALE VERZEKERINGEN................................................................................74
8.4 OVERZEESE SOCIALE ZEKERHEID..........................................................................................................................74
8.5 EUROPESE COÖRDINATIEVERORDENINGEN............................................................................................................74
8.6 QUID BUITENLANDERS EN STAATLOZEN?..............................................................................................................75
9 SOCIALEBIJSTANDSREGELINGEN................................................................................................................ 76
9.1.1 Mensen zonder papieren.......................................................................................................................76
9.1.2 Asielzoekers: wettelijk kader en organisatie.........................................................................................76
9.1.3 Asielzoekers: periode van opvang.........................................................................................................77
9.1.4 Asielzoekers: beperking of intrekking van opvang................................................................................78
10 ADMINISTRATIEVE EN GERECHTELIJKE PROCEDURE.................................................................................79
10.1 WETTELIJK KADER.........................................................................................................................................79
10.2 WET HANDVEST SOCIAAL VERZEKERDE: ALGEMEEN + TOEPASSINGSGEBIED..............................................................79
10.3 HANDVEST: VERZOEK.....................................................................................................................................80
10.4 HANDVEST: BESLISSING..................................................................................................................................81
10.5 HANDVEST: NIEUWE BESLISSING......................................................................................................................82
10.6 NIEUWE BESLISSING: TERUGVORDERING VAN ONVERSCHULDIGD BETAALDE PRESTATIES...............................................83
10.7 ADMINISTRATIEVE SANCTIES............................................................................................................................84
10.8 GESCHILLENBESLECHTING................................................................................................................................85
10.9 GERECHTELIJKE PROCEDURE: OMBUDSDIENSTEN (ALGEMEEN OF PENSIOEN)..............................................................85
11 KINDERBIJSLAG....................................................................................................................................... 87
11.1 INLEIDING....................................................................................................................................................87
11.2 EEN KORTE HISTORIEK....................................................................................................................................87
11.3 KINDERBIJSLAG 2015-2018...........................................................................................................................88
11.4 KINDERBIJSLAG VANAF 2019...........................................................................................................................91
11.4.1 Het waarom van de bevoegdheidsoverdracht....................................................................................91
11.4.2 Kinderbijslag in Vlaanderen................................................................................................................92
11.4.3 Kinderbijslag in het BHG......................................................................................................................99
11.4.4 Vergelijking kinderbijslag in Vlaanderen, Waals Geweest en het BHG............................................100
11.4.5 Gevolgen van de regionalisering.......................................................................................................101
11.4.6 Effect kinderarmoede?......................................................................................................................103
11.4.7 Vaststellingen....................................................................................................................................105
2
,1 Inleiding
Begrip sociale zekerheid
= toestand waarbij alle personen zijn gevrijwaard van de bezorgdheid voor gebrek en dus een situatie
waarin mensen beveiligd zijn tegen bepaalde vormen van menselijke schade
- Als toestand
o Zekerheid = buiten gevaar, beveiligd tegen verlies
o Sociaal = bescherming tegen menselijke schade
Individueel + gereflecteerd
Gereflecteerde schade = schade die de mens onrechtstreeks treft
o bv. schade bij een partner
o Doel sociale zekerheid
Elke burger een menswaardig bestaan
Elke burger met een hogere levensstandaard (of adequaat)
Maatschappelijke integratie bieden
Mensen in de mogelijkheid stellen op volwaardige wijze deel te nemen
aan het leven in de maatschappij
o Oorzaken en vormen
Ontoereikend inkomen
Verlies van gezondheid en verdienvermogen (arbeidsongeschiktheid)
Onvolwaardige deelname aan maatschappelijk leven
- Instrumentele betekenis
o Duidt op het geheel van instrumenten, instellingen, regelingen en middelen waarmee de
wetgever de toestand van sociale zekerheid nastreeft
Bv. het recht socialezekerheidsrecht
Wettelijk: ingerichte socialezekerheidsinstellingen
Buitenwettelijk: verantwoordelijkheid overgelaten aan derden, bv. WG
o Socialezekerheidsprestaties
In nature <> in speciën (geld, giraal)
Preventie, herstel, vergoeding
Preventie: bv. art. 37 Beroepsziektewet
Herstel: bv. art. 28 Arbeidsongevallenwet
Vergoeding: enkel indien het niet kan worden voorkomen of hersteld
o Vergoedingsvormen
Inkomensaanvulling: indien burgers worden geconfronteerd met bepaalde
uitgaven als gevolg van een erkend sociaal risico, bv. kinderlast
Inkomensvervanging: wie zijn arbeidsinkomen, verdienvermogen of kostwinner
verliest
Minimuminkomen: staat van behoefte, bv. leefloon
3
, Grondrecht op sociale zekerheid (!!!)
Normen leggen op de staat een socialezekerheidsplicht op
- Socialezekerheidsplicht
o Internationale en Europese normen (IAO, RvE…)
Open of minimumnormen
Open normen: invulling geven aan een recht
Minimumnormen: een niveau dat de sociale zekerheid in een land ten
minste zou moeten bereiken
Verbindend: heeft morele en zelfs een begin van juridische waarde
Geen rechtstreekse werking
Politieke controle (als sanctie bij niet-naleving)
Toezicht
o Art. 23 Gw (open norm)
Geen subjectieve socialezekerheidsrechten
Alleen kennelijke onredelijke maatregelen
Beperking zijn ongrondwettig ALS ze zijn ingevoerd zonder noodzaak of
als zij met het nagestreefde doel onevenredige gevolgen sorteren
Legaliteitsbeginsel, maar machtiging toegelaten
Uitvoeringsmodaliteiten mogelijk
Waarborg het recht op sociale zekerheid
Recht op een menswaardig leven
- Gelijkheid en niet-discriminatie
o (niet-) vergelijkbaar (on)gelijk
o Geen vereiste om de gewaarborgde rechten voor iedereen op dezelfde wijze te
waarborgen
o Discretionaire bevoegdheid
o Schending: voorwaarde van kennelijke onredelijkheid
o Art. 10-11, niet 23 Gw + Art. 14 EVRM + art. 1 Prot bij EVRM
In EVRM zelf geen artikel wat u recht geeft op socialezekerheid
Genot staat in EVRM
Je moet weten wat in die artikelen staat en wat daarmee gewaarborgd
wordt
- Ongestoord genot van uitkeringen (1ste aanv Prot bij EVRM)
o EVRM (incl. prot. 1) legt de Belgische staat geen socialezekerheidsplicht op
o Recht op loon + recht op uitkering = een vorm van eigendom
o Socialezekerheidsuitkeringen = eigendom
Autonoom begrip
Ruim geïnterpreteerd
o Beschermt zowel reeds verkregen recht of legitieme verwachting op
socialezekerheidsuitkering
Legitieme verwachting vereist het bestaan van een rechterlijke beslissing waarbij
een concrete uitkeringsaanspraak definitief is erkend
o Wetswijziging niet verboden
Beperking bij wet en in algemeen belang
Wet in materiële betekenis (voldoende toegankelijk)
Redelijk en evenredig
= billijk evenwicht tot stand brengen tussen de vereisten van het
algemeen belang en eenieders recht op het ongestoorde genot van zijn
uitkering
Ruime beoordelingsvrijheid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudent17. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
