Samenvatting op weg met een
groep
1. Een model voor klashouden
1.1. Klashouden: een eerste situering
1.1.1.Inleiding
Klasmanagement/ klashouden = belangrijke voorwaarde voor positief leerklimaat
o Kritische vaardigheden & struikelblok beginnende lkr
Falend klashouden invloed op
o Leerprestaties lln
o Mate betrokkenheid, toegenomen weerstand, ongewenst & agressief gedrag
o Zelfeffectiviteit lkr
Bijgevolg: vroegtijdige uitstroom & burn-out
Ontwikkeling van kennis & vaardigheden mbt klashouden = dynamisch leerproces
o Moet continue verfijnd worden
1.1.2.Klashouden: what’s in a name?
NIET term ‘klasmanagement’
o Term management’ afkomstig uit economische wereld
o Centraal: manager neemt alle beslissingen ifv managen team
o In onderwijs: lln centraal
o Term klashouden vrij economische ondertoon
Klassieke opvatting: orde- en tuchthandhaving
o Regels, straffen, discipline, … om onhandelbaar gedrag voorkomen/ kop indrukken
o Vertrekt vanuit disciplinaire invalshoek
Definitie
o = geheel proactieve & reactieve maatregelen die lkr stelt met doel veilig, stimulerend
& gestructureerd leer- & leefklimaat in leven roepen & handhaven
o Vraagt meesterschap lkrdat hij inzet op verbondenheid groep, elk kind uit goed & tss
kinderen onderling stimuleren
1.1.3.Klashouden: een systemische benadering
In literatuur vaak concrete oplossing voor concreet probleem
o Bv. hoe pestgedrag in klas aanpakken …
o Beperkt tot proactieve of reactieve handelingen
o Geen rekening met specificiteit van de context & actoren
Klashouden = systemisch geheel, een totaalaanpak
o Verschillende actoren, processen & contextvariabelen in samenhang gepresenteerd
o Elke actor een rol + elke beslissing gevolg op andere actoren, processen &
contextvariabelen
1.2. Het model van klashouden
Thematisch model
o Niet zoals pedagogisch & didactisch model
o Zoals differentiatiemodel
1
, 1.2.1.De klasgroep staat centraal
Klasgroep komt door gepast klashouden in veilige, stimulerende & gestructureerde
leeromgeving tot leren
Centrale actor waarmee lkr in interactie treedt & actoren uit context invloed hebben
Complex systeem dat constant in interactie staat met kenmerken van lkr & met veelvoud aan
llnkenmerken & -reacties
Diversiteit tss klasgroepen
o Liggen in diversiteit die bestaat tss individuele lln die deel uitmaken groep
o Manier waarop lln interactie met elkaar ook rol
Werk- & leefklimaat klasgroep afh kenm. individuele lln, verbondenheid & dynamiek groep
Kenmerken van de leerling
Kenmerken individuele lln klasgroep bepalen functioneren klasgroep zelf
Diversiteit niet los elkaar maar vaak in relatie
o Standpunt goed klashouden: onmogelijk alle diversiteit specifieke aanpak
ontwikkelen DUS focussen op motivatie
Motivatie gem. noemer die bij problemen met lln vaak opduikt
o Motivatie voorspeller voor betere leerprestaties
o Motivatie hangt samen met alle andere diversiteitsvariabelen
o Motivatie lln beïnvloeden & daardoor rekening houden impact individuele verschillen
op manier die voor alle verschillen & lln tegelijkertijd werkt
Kenmerken van de klas
Klasgroep = combinatie lln & manier waarop ze in interactie met elkaar
Klasgroep gevoelig veranderingen
o Komst/ vertrek lln dynamiek veranderen
Gedrag individuele lln begrijpen = lln zien in relatie tot klasgroep
o Want klasgroep invloed gedrag individuele lln
2
, Niet makkelijk als lkr tegen grotere groep (leeftijdsgenoten) die als model fungeert
tegenwicht bieden als waarde niet overeen komen
o Bv. niet naleven van regels, agressie, onderlinge competitie, …
o Leeftijdsgenoten vinden het gedrag dat moet van lkr niet ‘cool’
Lkr hiervan bewust zijn
Lkr tegenwicht bieden tegen negatieve groepsidentiteit
o Schoolidentiteit positief beïnvloeden & bepaald door welbevinden, erbij horen
(verbondenheid) & aanvoelen op school goed presteren (competitie)
Voldoen basisbehoeften kind kind in staat geïntegreerde identiteit komen
beter in staat eigen keuzes maken & keuzes peers naast hen laten liggen
1.2.2.De leraar in de klasgroep
Klashouden doet beroep op alle competenties van de leraar
Leerkracht prominente rol in klashouden
o Meesterschap bepaalt in welke mate er veilig, stimulerend & gestructureerd leer- en
leefklimaat wordt gerealiseerd
Goed klashouden niet alleen organisatievaardigheden
o Maar resultaat van complexe interactie van didactische, pedagogische,
communicatieve, inhoudelijke & organisatorische vaardigheden
o Of manier waarop hij sterk in zijn schoenen staat wat betreft rollen: didacticus,
opvoeder, inhoudelijk expert, teamspeler & organisator
Hoe sterker lkr in zijn rollen & hoe sterker deze rollen vervlochten zijn hoe sterker
klashouden & hoe groter impact op leren
Compensatie tss rollen mogelijk
o Bv: iets minder goed organisatorisch toch klas goed in handen door bv.
motiverende aanpak
Lkr sterk uitvallen op rol andere rollen hier NIET compenseren
o Bv. lkr inhoudelijk heel zwak verliest aanzien tegen groep gebrekkig klashouden
Leraar als opvoeder
Mate waarin lk rol opvoeder opneemt & kwaliteitsvolle relatie met lln aangaat invloed
klashouden & leef- + leerklimaat
Positieve relatie tss lkr & lln effect op leerprestaties lln
Relatie tss lkr & lln = basis klashouden
Deze vaardigheden groot effect op andere rollen
Hoe sterker alle rollen met elkaar vervlochten hoe effectiever klashouden
De leerkracht als opvoeder – de leerkracht als didacticus
Relatie lkr – lln effect op manier waarop lln leerklimaat beleven
Beleving instructieklimaat impact op leerprestaties lln
Verband tss manier waarop lln relatie lkr beleven & attitude tegenover lessen/ vak
o Lln negatieve ervaring lkr negatieve attitude tov vak
De leerkracht als opvoeder – de leerkracht als organisator
Lkr goede realtie lln lln geneigd regels, routines & gevolgen overtredingen accepteren
De leerkracht als opvoeder – de leerkracht als teamspeler
Lkr die team vormen met klasgroep rol als coach makkelijker opnemen
3
, Leerkracht als opvoeder – leerkracht als inhoudelijk expert
Lkr tijdens geven lessen nog teveel focussen inhoud tijdens lessen onvoldoende ruimte in
kortetermijngeheugen aandacht besteden aan waardeontwikkeling & attitudevorming
o Gebrek inhoudelijke kennis rol opvoeder niet vervullen
Pedagogische vaardigheden waarmee lkr positieve relatie bestendigt belangrijk
o Lkr beseffen je gedrag het gedrag lln beïnvloedt
Lkr – lln ervaren relatie anders
Ondersteunen
Vanuit oogpunt klashouden: evenwicht vinden tss autonomie & autoriteit
Lln ontwikkelingspsychologisch gezien niet klaar eigen gedrag volledig te sturen
In veilig, stimuleren & gestructureerd leer- en leefklimaat bieden leerkrachten ondersteuning
door autonomie van lln in balans brengen met eigen autoriteit
Effectief klashouden streeft lln zelf verantw. beslissingen maken binnen regels & afspraken
o Hiervoor voldoende vrijheid geven
o Lln mag dus niet zijn volledig eigen ding doen moet binnen de afspraken
o Lln hierbij nood aan grenzen & structuur
Niet vanuit gaan grenzen die je stelt direct duidelijk
o Verwachtingen expliciet & concreet maken + lln tijd geven groeien
Uitdagen
Vanuit oogpunt klashouden: sociale vaardigh. & attitudes die we verwachten bij lln aanleren
o Geleidelijk & binnen zone naaste (sociale) ontwikkeling
Lln uitdagen eigen weg binnen groep vinden
o Aanmoedigen grenzen verleggen, eigen beslissingen maken, zelf manier waarop
klasgroep functioneert ervaren & ontdekken
Zo ontdekt kind geleidlelijk wie hij is & talenten op sociaal vlak
Waarderen
Positieve relatie opbouwen = kind waarderen in wat het al kan (ookal is het beperkt)
Hoe?
o Hun kwaliteiten in groep erkennen & beroep op doen
o Hen verantwoordelijkheid geven binnen groep
o Hen betrekken bij opstellen regels & afspraken
Essentieel kenmerk: onvoorwaardelijke acceptatie
o NIET alle gedrag kind aanvaarden
o Duidelijk zijn voor kind welk gedrag aanvaardbaar
Als hiervan wordt afgeweken laten weten aan lln
Vertrouwen
Vanuit oogpunt klashouden: lln laten ervaren dat je in hen gelooft & erop vertrouwt op
sociaal vlak binnen groep groeien
o Vertrouwen problemen zelf oplossen
o !! bij moeilijk gedrag niet opgeven & vertrouwen in eigen capaciteiten als opvoeder
samen met lln leerproces aan te gaan
Net deze lln vertrouwen in hun mogelijkheden nodig & dat je goed voorhebt
Uitdagend: lkr naar gedrag kijken & zoeken achterliggende reden gedrag
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Naiodenoose. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.