1. Onderzoek van de huid
Algemene principes – onderzoek van de huid
• Warm lokaal, goede belich2ng, gebruik vergrootglas (dermatoscoop; bij gepigmenteerde letsels)
• Inspecteer het volledig huidoppervlak, nagels en mucosa
o Orale aantas2ng is vaak eerste symptoom, belang van inspec2e mucosa
• Palpeer de huid om de textuur na te gaan
o Vlak, palpeerbaar of verheven
• Observeer distribu0e, morfologie van de individuele letsels en configura0e
o Bv: kwaadaardige tumor is vaak een solitair letsel
o Bv: herpes simplex of zoster als gegroepeerde blaasjes
o Configura2e = rangschikking tov elkaar
• Anamnese: voor, 2jdens en na onderzoek
• Technische hulpmiddelen en onderzoeken
Specifieke termen voor het beschrijven van de huidafwijking
• Efflorescen0e
o Primaire efflorescen2e
= letsel, huidafwijking, die meest kenmerkend is voor bepaalde pathologie
§ Niet boven huidniveau verheven
Macula (vlek)
§ Boven huidniveau verheven = palpatoir
• Compacte opbouw
o Papel
o Nodulus (knobbel)
o Plaque (vlak verheven haard)
o Ur2caria (kwaddel)
• Niet compacte opbouw (holten)
o Vesikel (blaasje)
o Bulla (blaar)
o Pustula (pustel)
o Secundaire efflorescen2e
= ontstaan door verdere evolu2e van de primaire efflorescen2e
= reac2e van pt/huid op primaire lesie, restletsel, resultaat na behandeling
§ Krabeffecten/excoria2es
§ Squamae (schilfers) – aandoening met verhoogde cel turnover
• Pityriasiforme schilfering
• Psoriasiforme schilfering
• Lamellaire schilfering
§ Crusta (korst): opgedroogd wondvocht, serum/bloed/pus
§ Erosie (opp, geen liYeken), ulcera2e (diep, wel liYeken)
§ Fissuur (smal, diep en kloofvormig; grensvlak huid-mucosa)
§ LiYeken
§ Atrofie
§ Sclerose = verharding van de huid
§ Hypertrofie of pachydermie
§ Dyschromie = verandering van kleur (vooral hyperpigmenta2e
§ Lichenifica2e
1
,Primaire efflorescen?es
Macula (vlek)
• Niet verheven, niet geïnfiltreerd, gelokaliseerde verandering in kleur of textuur
van de huid
• Ephelides (sproeten): gehyperpigmenteerde maculae
• Vi*ligo: gedepigmenteerde maculae
o Biopsie: geen melanocyten, geen melanine produc@e
• Fixed drug: erythemateuze maculae (foto)
o Wel wegdrukbaar, niet palpeerbaar
o UizeCng van de bloedvaten
o Fixed drug erup@e: rode plek op bepaalde plaats, verdwijnt bij stop medica@e, verschijnt op
dezeflde plaats terug bij herstart medica@e
Papel
• Circumscripte verhevenheid kleiner dan 5 mm
• Geneest zonder verliYekening
• Ontstaat door celvermeerdering in derm/epiderm, ofwel
celinfiltraat
• Bv: xanthomen = infiltra@e vet-beladen macrofagen, gelige
papels, vaak teken van hypercholesterolemie
• Bv: mollusca contagiosa, verruca vulgaris (= virale infec@es)
• Bv: lichen planus (afgeplaIe papels)
Nodulus (knobbel)
• Verhevenheid (> 5mm), oppervlakkig of diep in de huid
gelegen, eventueel reikend tot in de subcu2s
• Infiltraat in de huid OF prolifera2e kera2nocyten
• Bv: nodulair basocellulair epithelioom
o Kwaadaardige kera@nocyten, zz of nooit
metastase
o Minder agressief dan spinocellulair epithelioom of
melanoom
• Bv: erythema nodosum, ontsteking subcutaan vet, septale paniculli@s
Plaque (vlak verheven haard)
• Vlak verheven haard
• Bv: psoriasis
o Ovale en ronde plaques die conflueren
o Dieprode kleur plus zilverwiIe schilfering
o Zeer scherp begrensd tov omringende huid
o Rela@ef frequente A, kliniek divers, maar makkelijke klinische D
Ur0caria (kwaddel)
• Vluch2ge (verdwijnen binnen 24 uur) verhevenheid van huid
o Kring rond letsel tekenen, kijken na 24 uur, kwaddel weg
• Berust op dermaal oedeem te wijten aan toegenomen doorlaatbaarheid van de dermale vaten
• Belangrijkste mediator is histamine (T = an2-histaminica)
• Prototype: ur@caria
2
, • Uitlokkende factoren
o Medica2e penicilline
o Infec2e streptokokken keel infec@e
o Voeding pindanoten, aardbei
o Fysische factoren
§ Dermografisme: lokale druk, binnen de minuut verschijnt een
verheven ur2caria lijn (foto)
§ Koude ur0caria: vorming bij ofwel daling lichaams T, ofwel
direct contact met koude (ijsblokjestest, foto)
Vesikel (blaasje)
• Verhevenheid van de huid, gevuld met helder vocht, < 5 mm
• Klievingsvlak kan opp in epiderm liggen, gaat makkelijk stuk, korstvorming – herpes simplex vesikels
• Klievingsvlak tussen derm en epiderm – sub-epidermaal
• Bv: herpes simplex vesikels, derma@@s herpe@formis
Bulla (blaar)
• Verhevenheid van de huid, gevuld met helder vocht, > 5 mm
• Strak gespannen subepidermale blaren
o Bulleus pemphigoid
o Teken van Nikolsky nega2ef
• Fragiele intra-epidermale blaren
o Pemphigus vulgaris
o Fragiel, meestal erosie zichtbaar ipv blaar
o Teken van Nikolsky posi2ef
Druk uitoefenen in de buurt van de blaar, huid komt los
Typisch te wijten aan acantolyse (cellen komen los van elkaar)
Pustula (pustel)
• Kleine holte gevuld met seropurulent materiaal
• Kan wijzen op infec0e
o Bv: folliculi@s
§ Meestal bacteriële ontsteking van een haarvatje, centraal een
haar die geel kopje doorboord, vaak staf aureus (pathogeen)
o Bv: acne vulgaris
§ Naast inflammatoire papels ook pustels
§ Vaak bacteriën te isoleren, maar niet
pathogeen, deel van commensale flora
• Kan steriel zijn
o Bv: psoriasis pustulosa
Secundaire efflorescen?es
Exoria0e = krabletsel
• Locale verdwijning van epidermiscellen, veroorzaakt door het krabben
• Geneest afankelijk van de diepte al dan niet met liYekenvorming
• Bij jeukende aandoeningen – atopisch eczeem
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veerledejong2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.