Hoofdstuk 3: Opbouw en afbaak van het beliëf op aabde
Paragraaf 1: De Atlantisce Oseaan wordt iteedi groter
Het actualiteitspbincipe = de aanname dat alle geologiisce proseiien die momenteel de aarde zijn
vorm geven ook in cet verleden op deze wijze werkten.
Geologiisce tjdiiscaal = de tjdiiscaal van de Aarde in geologiisce tjdperken.
De proseiien veriscillen ceel erg in tjd.
De trektosct van Nederland in cet geologiisc verleden: van tropen naar woeitjn ets.
Paragraaf 2: Platentektoniek: sontnenten op de lopende band
De opbouw van onze aarde
- Disctceid en scemiisce iamenitelling
o Aardkern ijzer, vaite kern en vloeibare buitenkern
o Aardmantel geiteente, vaite binnenmantel en vloeibare buitenmantel
o Aardkorit
sontnentale korit: graniet en lisct
oseaniisce korit: baialt en zwaar
- De mate van plaitsiteit van geiteente en op warmtetraniport en temperatuur
o Litcoifeer buitenkant van de aarde (0-150km dik)
de plaat ii zowel aardkorit ali deel mantel
o Aitcenoifeer deel direst onder litcoifeer (100-250km diep)
plaitisc met ali gevolg sonvesteitromen
Het afoeelsylsteem van de aarde
Aardkern ii 6600 oC door de oerwarmte en verval van radioasteve elementen in de geiteentei
De kern blijf warm omdat geiteentei ilesct geleiden zodat cet amper naar cet aardoppervlak weg
kan itromen.
Door de sonvesteitromen bewegen de platen.
Mid-oceanilsche ruggen en lsubductezonels
Platentektoniek: verplaatiing van grote itukken aardkorit.
- Mid-oseaniisce rug:
o Divergeren van platen
o Gebergte in cet midden van een oseaan
o Stjgende sonvesteitroom waardoor er iteedi nieuwe oseaniisce korit (baialt) en
coogte wordt opgebouwd door cet uitzeten van geiteente.
o Centrum 3km coger dan omringing waardoor de plaat naar beneden glijdt.
o Zwaartekrasct werkt op de plaat met ali gevolg een duwkrasct vanaf de mid-
oseaniisce rug
- Subdustezonei:
o Convergeren van platen
, o Diepzeetrog ii een langgerekte laagte in de zeebodem
o Dalende sonvesteitroom waardoor er een daling ii van de oseaniisce korit
o De zware oseaniisce korit duikt onder de sontnentale korit
o Afoelen en krimpen van de oseaniisce korit en de aitcenoifeer bij de beweging
vanuit de mid-oseaniisce rug zorgt voor iubduste
o De zwaartekrasct zorgt voor een trekkrasct
Rif: op land gaan twee platen uit elkaar
Spanningen door bewegingen in de aardkorit worden
opgevangen.
Paragraaf 3: De opbouw van reliëf door vulkaniime
Expeolsief en efulsief vuekanilsme
Vulkaniime: alle veriscijnielen die te maken cebben met cet uitreden van magma bij een
erupte.
Exploiief: gai, itenen en ai worden de lusct in geilingerd
Efuiief: uitvloeien van dun vloeibaar geiteente
Er ii een exploiieve uitbaritng ali er een grote gaidruk in de ruimtei onder de aardkorit verzameld.
Dit gai kan er komen ali er veel water toetreedt tot de magmacaard met ali gevolg waterdamp. Ook
ii er zo min mogelijk ontgaiiing nodig dui bij dik geiteente zonder isceuren.
Oseaniisce korit: baialt dun, vloeibaar magma efuiief
Contnentale korit: graniet taai, dik magma exploiief
Vuekaanvormen:
- Schildvulkaan: dun, vloeibaar magma wat sirkelvormig kan uititromen waardoor een fauwe
celling ontitaat.
- Spleetvulkaan: dun, vloeibaar magma wat uit langgerekte isceuren itroomt. Allei itroomt
elke keer weer over elkaar met ali gevolg plateaubaialten.
- Stbatovulkaan: taai, vloeibaar magma wat door de grote druk in klodderi wordt
weggeitoten. Pyroklaitsa: verzamelnaam voor al cet loiie, vaite en vloeibare materiaal dat
wordt uitgeworpen.
o Kegelvormige vulkaan met een iteile celling
o Afwiiieling lagen geitolde lava en lagen loi materiaal
- Caldebavulkaan: een itratovulkaan die inzakt of door opblazing
o Dit kan een nieuwe vulkaan worden
o Dit kan opgevuld met water worden
De lspreiding van vuekanen
I) Vulkanen bij mid-oseaniisce ruggen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChristiaanvanEck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
