Recht kan gezien worden als het totaal aan rechtsregels. Rechtsregels ordenen de samenleving en
het leven van het individu binnen de samenleving.
Zijn te herkennen aan het feit dat ze:
- Normen stellen, met vaak een gebod of verbod
- Alleen menselijk en uitwendig (iets dat je kan zien aan de buitenkant) gedrag regelen
- Algemeen en onpersoonlijk zijn.
Het kennen van de basisstructuur is een voorwaarde om een bepaalde ‘methodiek van casussen
oplossen’ te kunnen hanteren. Aan de hand hiervan kunnen kan ze zorg en welzijnssector in situaties
de rechten en plichten van cliënten vaststellen. En zo kijken welke nodige stappen er gezet moeten
worden, als het moet via de rechter.
Objectief en subjectief recht
Objectief recht rechtsregels, geschreven en ongeschreven. Zoals een huurovereenkomst
Subjectief recht de daaruit vloeiende rechten en plichten. Zoals recht op een kamer of op geld.
Doel van objectief recht is om de samenleving te ordenen en richting te geven aan het handelen (de
functies) van de overheid. De functies van de overheid bestaan uit wetgeving, bestuur en
rechtspraak.
Het is belangrijk dat een rechtsregel duidelijk word geformuleerd. Zodat iedereen het begrijpt en er
geen meningsverschil over ontstaan (rechtszekerheid) en kan de rechtsregel in dezelfde situatie op
dezelfde manier worden toegepast (rechtsgelijkheid).
Doordat de samenleving aan de hand van rechtsregels geordend wordt:
- Kunnen belangentegenstellingen overbrugd worden
- Kan ‘eigenrichting’ van het slachtoffer voorkomen worden
- Kan bepaald gewenst gedrag afgedwongen worden.
Rechtsregels worden in rechtsgebieden ondergebracht. Er zijn 4 rechtsgebieden:
1. Burgerlijk recht (civiel recht/privaat recht)
2. Strafrecht
3. Administratief recht (bestuursrecht)
4. Staatsrecht
Burgerlijk recht
kenmerk dat de relatie tussen burgers onderling centraal staat.
,Natuurlijk personenrecht gaat om de rechtsregels:
- Van die persoon zelf
- De persoon in relatie tot zijn familie
- De persoon in relatie tot zijn levenspartner
Deze regels worden samen het personen- en familierecht genoemd.
In het rechtspersonenrecht gaat het om een organisatievorm waardoor een organisatie (net zo als
een natuurlijk persoon) aan het rechtsverkeer kan deelnemen. Bijvoorbeeld een vereniging.
In het vermogensrecht staan de rechten en plichten over geld centraal. Kun je verdelen in 2 soorten:
- Goederenrecht rechten die een zaak betreffen
- Verbintenissenrecht op grond van een overeenkomst
Strafrecht vallen de geboden en verboden onder maar ook de algemene bepalingen. In deze
bepalingen worden onder andere de straffen benoemd die opgelegd kunnen worden. Misdrijven.
Bestuursrecht / administratief recht behoren de regels die betrekking hebben op het
maatschappelijk leven. Hiervoor is een actieve overheid nodig. Organisaties en burgers kunnen aan
de hand van deze regels nagaan waar ze tegenover de overheid aanspraak op kunnen maken en op
welke wijze ze hun recht kunnen halen. Zoals procedureregels. overheidszaken
Staatsrecht belangrijke thema’s zijn:
- De staatsorgaan, zoals Koning, ministers, Staten-Generaal, provincies, gemeenten en de
rechtelijke macht.
- De grondrechten, zoals vrijheid van godsdienst en meningsuiting.
- Staat beschreven hoe de staat georganiseerd is.
Formeel recht procedure regels, hoe verkrijg ik mijn recht? De regels over de wijze waarop een
bepaald proces gevolgd moet worden.
, Materieel recht inhoudelijke rechten en plichten. Regels hoe mensen zich in de samenleving tegen
over elkaar horen te gedragen.
Staatsrecht alleen materiaal recht.
Burgerlijk recht, strafrecht en bestuursrecht zijn materiaal recht en formeel recht.
Veel rechtsregels zijn van toepassing op alle regels. Er zijn echter regels die afwijken. Om de aard van
een bepaald rechtsregel aan te geven worden termen als dwingend, aanvullend en semidwingend
recht gebruikt.
- Dwingend recht gaat het om alle regels waarvan burgers absoluut niet mogen afwijken.
- Aanvullend recht geldt alleen als partijen zelf geen regeling hebben getroffen.
- Semidwingend recht als van een regel mag worden afgeweken en daarbij aangegeven via
welke vorm.
Regels hebben een begin en een oorsprong waaruit de regels voortkomt rechtsbron
Rechtsbronnen vanuit geschreven regels: dit zijn de wet en het verdrag.
- Regels die door de wetgever zijn gemaakt zijn de vinden in de wet.
- Een verdrag bevat rechtsregels die resultaat zijn van een overeenkomst tussen landen.
Rechtsbronnen vanuit ongeschreven regels: de gewoonte/eigen regels en de jurisprudentie.
- De jurisprudentie (het recht dat de rechter spreekt). Het gaat om de regels die door de
rechter zijn gevormd na een gerezen conflict. De rechter gaat dan via bepaalde
interpretatiemethodes.
Als de rechter voor een bepaalde situatie geen rechtsregel kan vinden, moet hij toch rechtspreken. In
dit geval maakt hij zelf recht. Er is dan spraken van rechtsvorming. Bijvoorbeeld:
- Naar analogie redeneren: de wettelijke rechtsregel wordt uitgebreid naar een situatie die er
eerst niet onder viel
- A contrario redeneren: de rechter past de wettelijke rechtsregel alleen toe op het
uitdrukkelijk genoemde en daarmee niet op de nieuwe situatie.
Hoofdstuk 2 staats- en bestuursrecht (2.5.1 t/m 2.5.4)
Algemeen verbindende voorschriften besluiten die niet specifiek voor een bepaalde burger gelden
en genomen worden door bestuursorganen. En die voor burgers bindende regels bevatten.
Het bestuur kan besluiten maken. Een deel van deze besluiten word gevormd door de avv’s, oftewel
wetgeving in materiele zin.
Algemeen verbindende voorschriften gemaakt door organen op centraal niveau
In deze paragraaf gaat het om wetgevers die op het centrale niveau van de overheid wetgeving
maken. De wetgever kan zijn:
- De regering en de Staten-Generaal (formele wetgever): het product heet in dat geval een wet
in formele zin.
- De regering: het product heet in dat geval een algemene maatregel van bestuur.
- De minister of staatssecretaris: het product heet in dat geval een ministeriele regeling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisebooyink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.
