Dit is een beknopte samenvatting van het vak Organisatie Ontwerp. De moderne sociale techniek (MST), Instructie modelleren, LEAN management en Job Design (2023/24) worden beschreven. In deze samenvatting wordt het vernieuwde Job Design toegelicht en dus niet HJD.
Er is gebruik gemaakt van zowel...
, Deel 1. Moderne sociotechniek
Organisatieregimes
Pioniersregime: Jonge ondernemingen die door vaak door één iemand zijn opgericht (de
pionier). Er is een sterke focus op de buitenwereld. Er is vaak weinig structuur, maar bij groei
komt de behoefte naar meer structuur. Arbeidsverdeling ontwikkeld zicht in de loop van tijd.
Bureaucratisch regime: Heeft voornamelijk aandacht voor het interne functioneren binnen
een gesloten systeem. Er is een vergaande arbeidsverdeling. Dit regime heeft een
centralistische besturing en monotone routinetaken. De focus ligt op efficiëntie. Twee
typische modellen zijn de lijnstructuur (fabrieken) en functionele structuur (ziekenhuizen).
De omgeving is stabiel en mocht er toch iets veranderen gebeurt dit top-down. Kenmerken:
Functionele structuur, veel procedures, veel hiërarchische lagen, veel arbeidsverdeling,
Bij het bureaucratisch regime waarbij sprake is van maximale arbeidsverdeling zijn er twee
verschillende soorten productiestructuren:
1. De lijnstructuur: sprake van een hoog productie volume (massaproductie) en een
klein productassortiment (repeterend werk). Bv. Lopende band zonder buffers.
De route ligt vast.
2. De functionele structuur: sprake van identieke of soortgelijke bewerkingen
ondergebracht in gespecialiseerde afdelingen. Bv. Alle verschillende afdelingen in
een ziekenhuis. Deze structuur tref je aan bij organisaties met een gevarieerd
assortiment en een laag productievolume. De route ligt niet volledig vast.
Bij een bureaucratisch regime zijn de voorbereidende, ondersteunende en
besturende activiteiten gescheiden van het uitvoerende werk. Dit wordt ook wel
de lijn-staf-structuur genoemd
Problemen bij een bureaucratisch regime zijn:
Vergaande arbeidsdeling
Gebrekkige koppeling van interfaces
Functionele structuur
Veel procedures
Veel hiërarchie lagen
Flexibel regime: Benadrukt openheid van de organisatie als systeem waarbij actief aansluiting
wordt gezocht bij eisen uit de omgeving. Stabiliteit is een utopie, er moet worden omgegaan
met veranderingen. Dit regime opent de weg naar decentralisatie. Doormiddel van
geïntegreerde en autonomen eenheden zijn teams zelfsturend en wordt de kans op
verstoringen gereduceerd. Het primaire proces is lijdend en staf- en hulpdiensten zijn
ondersteunend.
, Hyperflexibel netwerkregime: Netwerkvormen waarvoor geldt dat teams voortdurend
veranderen door een turbulente omgeving. Verschil met het flexibel regime is dat bij het
flexibel regime gegroepeerd wordt rondom vaste werkstromen en bij het netwerkregime de
werkstromen veranderlijk en tijdelijk van aard zijn. Teams binnen dit regime hebben veel
zelfsturing. Dit regime is handig bij organisaties met veel onvoorspelbare ‘orders’
Gemotiveerde verantwoordelijkheid
Rust op drie pijlers:
Kiezen: eigen keuzes maken en niet gedwongen worden
Willen: eigen inspanning leveren en niet gedwongen worden
Meedoen: zelf meedoen en niet gedwongen worden
Voor elk van de pijlers geldt dat een organisatie ruimte moet geven om ze tot hun recht te laten
komen, deze ruimte heet vervolgens weer regelcapaciteit.
Regelcapaciteit
Is de mogelijkheid om op een knooppunt binnen bepaalde normen zelfstandig in te spelen op de
veranderlijkheid in de omgeving. Het is tevens de speelruimte om eigen werk te regelen. Het is een
belangrijke indicator voor de kwaliteit van arbeid. Hierbij moet er rekening worden gehouden met
dat de individuele taak voldoende gevarieerd moet zijn, er moeten leermogelijkheden zijn, er moet
een bijdragen worden geleverd aan het groepsresultaat, voldoende communicatie met andere leden.
Voorbeelden van regelcapaciteit zijn:
Roulatie
Opleiding
Elkaar helpen
Vrije dagen inplannen
Werkverdeling
Toevoegen van voorbereidende en ondersteuneden functies
Interne regelcapaciteit is het vermogen om problemen op te lossen op het eigen knooppunt binnen
het eigen taakdomein.
Externe regelcapaciteit is het vermogen op problemen op te lossen in interactie met andere
knooppunten binnen het netwerk.
Structuur van arbeidsverdeling
Een feitelijke verdeling van uitvoerende en regelende taken en rollen op macro, meso en
microniveau binnen een organisatie. Meer arbeidsverdeling > meer afstemmingsrelaties > meer
complexiteit
Parallelliseren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IGGY1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
