Alle hoorcolleges en artikelen zijn in deze samenvatting uitgebreid samengevat. Dit is de meest up to date samenvatting aangezien dit jaar soms andere artikelen zijn voorgeschreven dan voorgaande jaren.
Hoorcollege 1: Gedragsinzichten in de praktijk van overheidsbeleid
Gezonde lunches
• Het Ministerie van Defensie en gedragslab
• Gezondheid van militairen gaat over betere inzetbaarheid
Interventies om militairen te verleiden tot gezonde keuzes (nudges)
• Voor- en nameting via kassa
• Tussen de 9% en 15,3% meer verkoop van gezonde groente en fruit
Behavioural public administration gaat over hoe we inzichten van gedrag om kunnen zetten in
beleidsacties.
Voorbeelden van waar je PBA kan gebruiken in het publieke domein en hoe je gedrag kunt gebruiken
om te bestuderen en te interveniëren om te kijken of je er iets aan kan doen.
Ministerie van defensie wilt onderzoeken hoe we militairen gezonder kunnen laten eten. Niet alleen
vanwege het duurzaamheid probleem, maar vooral vanwege de inzetbaarheid van militairen. Gezond
zijn van militairen is goed voor de inzetbaarheid van militairen. Vaak zien we dat ze met name vooral
ongezond eten kiezen. A.d.h.v BPA kunnen we nadenken over hoe we die ongezonde keuzes kunnen
beïnvloedden.
Middels een kleine interventie door een foto van gezond voedsel te plakken op een dienbLad is
gepoogd gedrag aan te passen. Levert dit een verschil op?
Resultaten zijn gegenereerd middels een voor en na meting bij de kassa, wat ze hier zagen was een
toename van 9 tot 15% meer groente en fruit dat werd gekocht.
Minder betaalverzuim
• Belastingdienst
• Ondernemers die wel aangifte doen, maar niet betalen. Meestal een indicatie dat er ‘iets’ mis
is.
• Interventie met een nieuwe brief, minder juridisch taalgebruik. Twee opties: 1) betalen of 2)
contact opnemen. Visueel aantrekkelijker
• Veldexperiment met ondernemers.
• 10.8% meer betalingen in de groep die de nieuwe brief kreeg
Zoveel mogelijk belasting innen bij mensen die belasting ook verschuldigd zijn. Als je kijkt naar
patronen in de data zien we dat er wel aangifte gedaan wordt, maar dat de ondernemers niet
betalen. In die situatie is meestal een indicatie dat er iets mis is. Dus waarschijnlijk is er dan
bijvoorbeeld geen goede cash flow. Uit onderzoek zagen ze dat er mensen dus wel aangifte doen
maar niet betalen. Ze hebben geprobeerd een nieuwe brief te maken waar ze minder juridisch
taalgebruik gebruiken , dus eenvoudiger te maken. Een veldexperiment met ondernemers is uitgezet.
Dus de helft kreeg de nieuwe brief en de andere helft de oude brief. Dan kan je vergelijken heeft dit
ook echt effect? Ook hier zagen ze dat het maken van een nieuwe brief effect heeft, want er werd
meer betaald.
,Dit zijn twee voorbeelden van studies naar gedrag. Dus aan de hand van gedrag kunnen we ook echt
een oplossing bedenken en interveniëren.
Behavioral Insights Netwerk Nederland
BIN kijk naar hoe interventies leiden tot nieuwe effecten. Er zijn voorbeelden van gelukte en niet
gelukte interventies.
Waarom maken overheden beleid?
Waarom maken overheden überhaupt beleid? Er zijn 5 redenen voor het maken van beleid:
• = het niet optimaal oplossen van vraag en aanbod.
• Monopolisten zijn inefficiënt à machtige spelers worden prijszetter
• Overheden kunnen markten reguleren
Het gaat over het niet optimaal oplossen van vraag en aanbod. Wat we willen is dat iedereen in nl
toegang heeft tot energie. Het energie netwerk is nu overbelast, dus dit maakt het lastig. Technische
oorzaken maar kan ook zijn dat er monopolisten zijn, dit is inefficiënt. We willen voorkomen dat de
prijs zo hoog wordt dat niemand bijvoorbeeld meer toegang heeft tot energie. Dus overheden
reguleren de markt om vraag en aanbod op te lossen.
,Collectieve goederen en diensten
Dit zijn goederen en diensten die niet makkelijk zijn te organiseren als individuele partij. Dus denk
bijvoorbeeld aan het OV en de dijken en bijvoorbeeld de zorg. Je kan op deze aspecten niet goed
winst maken, maar we vinden het belangrijk om deze goederen en diensten uit te voeren.
Externe effecten
Gedrag van mensen creëert ook negatieve gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan Tata steel, dit veroorzaak
veel uitstoot en rommel waar we last van hebben. Wat we toestaan daar binnen daar moeten
overheden zorg voor dragen. Dit doen overheden ook lang niet altijd goed. De KLM gaat uit zichzelf
niet minder vluchten aanbieden want dan verliest zij geld. Voor ons allemaal is het misschien wel
goed als er minder gevlogen wordt, en overheden proberen dat te beïnvloedden.
Bemoeigoederen (merit goods) en veiligheid
Roken en drankgebruik zijn goederen waarvan we weten dat ze niet goed voor je zijn. Dus het gebruik
van bepaalde goederen ontmoedigen en gebruik van goede goederen aanmoedigen, denk
bijvoorbeeld aan gezond eten. Het voorbeeld van Defensie zou in de categorie bemoeigoederen
vallen. Ook is het nodig dat er een organisatie is die oplet op de kwaliteit van goederen, bijvoorbeeld
dus de NVWA. Deze partij draagt zorg voor dat wat ik in de supermarkt koop en dat dit ook goed voor
mij is, of dat ik dit veilig kan gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van medicijnen.
Verdelingsvraagstukken en herverdelingsvraagstukken
Wie krijgt wat en waarom? Vinden we het belangrijk dat burgers een
bepaalde ondergrens moeten hebben. UWV dragen er zorg voor dat als
je een uitkering krijgt dat dat goed georganiseerd is. Dus dat mensen
een bepaald minimum hebben. De overheid verdeeld dus als het ware
het geld, door bijvoorbeeld werkelozen een minimum aan inkomen te
laten krijgen.
, Traditionele beleidsinstrumenten
Om deze categorieën te waarborgen zijn er 3 klassieke manieren om dit te doen, namelijk:
1) Financieel -> een heffing (belasting) op sigaretten om rookgedrag te ontmoedigen en een
subsidie om mensen te bemoedigen
2) Wetgeving -> verboden maken te roken in openbare ruimtes. Gebeurt het dan ook niet
meer?
3) Communicatief -> campagnes over de gezondheidsrisico’s, afbeeldingen op pakjes van
sigaretten, brute manier om te communiceren over de consequenties van roken. Meer
informatie, leidt dat automatisch tot andere keuzes?
Of het werkt is afhankelijk van de context en als het niet werkt, wat betekent dit eigenlijk?
Carrot & Stick
1) Carrot (belonen) Aantrekkelijk maken (financieel, wetgeving, drempels
wegnemen) -> belonen van goed gedrag
2) Stick (straffen) Belasting, boetes, juridisch
3) Preek Flyers, campagnes, social media
NB. Een Interventie kan ook een combinatie zijn van instrumenten
Effectiviteit?
Hoe effectief is dat nou allemaal? Want ze zijn best wel kostbaar die instumenten. Ongeacht wat je
daar van denkt moet een instrument bekrachtigd worden. Er moeten bijvoorbeeld borden gemaakt
worden enzovoorts. Dus effectiviteit daar gaat het vaak mis. Dat is precies het gat waar behavioural
public administration induikt. We kunnen kiezen uit die 3 instrumenten. Maar er wordt niet echt
gekeken wat werkt en wat nou niet werkt. We weten vaak niet goed of het werkt en hoe het werkt.
Dat heeft te maken met de aannames waaruit het gemaakte beleid vertrekt. Bij een financiële
interventie, hechten mensen waarden uit een interventie.
We gaan er vanuit bij de drie instrumenten dat mensen door middel van die interventie een rationele
afweging maken. Dus ze denken dat we heel rationeel nadenken. Mensen zijn echter niet altijd zo
rationeel, ze zijn bounded rationalitey. Dus die rationaliteit kent grenzen.
Is een aanpak op basis van gedrag echt anders?
• Doel = gedragsverandering
• Verschil zit (deels) in de aannames:
• Oud: Mensen zijn rationele besluitvormers
• BPA: Mensen zijn ‘voorspelbaar irrationeel” (Ariely, 2008)
• In deze cursus ligt de nadruk op ontvangers van beleid (burgers) en beleidsmakers
(ambtenaren)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper feliceblaauw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,49. Je zit daarna nergens aan vast.
