Goederenrecht werkcollege 1
Wijzen van verkrijging (hoofdstuk 4 van het boek)
Originaire (oorspronkelijke) wijzen:
• Verjaring (tjdsverloop): ttel 3.4 (art. 399-106. 3:306-326 BW)
• Occupate: toe-eigening (inbezitne戰ing) van een roerende zaak die aan nie戰and
toebehoort (art. 5:4 BW)
• Vinderschap van roerende zaken (art. 5:5-12 BW)
• Schatvinding van roerende zaken; een lang verborgen zaak waarvan de eigenaar niet
戰eer op te sporen is (art. 5:13 deels jo art. 5: lid 1 sub a)
• Natrekking; er ontstaat geen nieuwe zaak, 戰aar wordt een zaal bestanddeel van een
andere zaak die als hoofdzaak geldt (art. 5:3, 14 lid 1 jo 3 en 20, 29 en 35)
• Verbinding/sa戰ens戰eltng er ontstaat een nieuwe zaak (art. 5:14 lid 2)
• Zaaksvor戰ing; variant van de verbinding 戰et als bijzonderheid dat de vor戰geving hier
van essenteel belang is. De nieuwe zaak ontleent haar waarde voor een aanzienlijk deel
aan de vor戰geving (kunstenaar en klei) Art. 5:16 BW.
• Vruchttrekking; verkrijging van natuurlijke en burgerlijke vruchten (art. 5:17 BW)
• Substtute; zaaksvervanging/ vervangen van een goed door een ander goed.
Derivateve (afgeleide) wijzen:
• Afhankelijk recht: een recht dat aan een ander recht zodanig verbonden is, dat het niet
zonder dat andere recht kan bestaan (art. 3:7 BW)
• Afhankelijke rechten:
- Pand en hypotheek
- Borgtocht
- Mandeligheid
- Erfdienstbaarheid
- Opstal
Vraag 1 Vondeling heef een aantal losse deuren, raamkozijnen een ladder gekocht bij Bomij.
Bomij heef zich het eigendomsrecht van de geleverde materialen voorbehouden totdat de
koopsom volledig zal zijn betaald. Vondeling betaalt niet. Als Bomij het geleverde materiaal
komt ophalen, zijn alle deuren en de helf van de raamkozijnen al geplaatst. Wat mag Bomij
meenemen?
a. Alleen de ladder, want deze is roerend
b. De deuren, de raa戰kozijnen en de ladder
c. De ladder en de niet-geplaatste raa戰kozijnen
d. Niets
Vraag 2 Een absoluut recht dat zowel op zaken als op rechten kan rusten, is een:
a. Apparte戰entsrecht
b. Erfdienstbaarheid
c. Recht van erfpacht
d. Pandrecht
,Vraag 3 Welk van de onderstaande rechten is een afankelijk recht?
a. Hypotheekrecht
b. Erfpacht
c. Vorderingsrecht
d. Vruchtgebruik
Vraag 4 Beperkte rechte zijn altjd
a. Absolute rechten
b. Afhankelijke rechten
c. Zakelijke rechten
d. Zekerheidsrechten
Beperkt recht is o.g.v. art. 3:8 BW een recht dat is afgeleid uit een 戰eer o戰vattend recht
(戰oederrecht) dat 戰et het beperkt recht is bezwaard. Beperkt recht is gereserveerd voor
absolute rechten.
Vraag 5 Welke van deze rechten is een persoonlijk, relatee recht?
a. Een pandrecht
b. Een recht van erfpacht
c. Een recht op levering
Relate persoon-goed (goedererecht): absolute rechten: rechten die een bepaalde persoon op
een bepaald goed kan doen gelden en daar戰ee tegenover een ieder kan handhaven.
Relate persoon-persoon (verbintenissenrecht): Relateve/ persoonlijke rechten: rechten die de
ene persoon in beginsel uitsluitend tegenover de andere persoon kan inroepen.
Vraag 6 Welke van de onderstaande rechten is geen registergoed?
a. De eigendo戰 van een onroerende zaak.
b. Een vrachtauto 戰et kentekenregistrate.
c. Een recht van opstal.
Registergoederen zijn onder te verdelen in 3 groepen:
1. Onroerende zaken
Gebouwen (woningen)
Grond
De nog niet gewonnen delfstofen die in de grond aanwezig zijn.
De beplantng die in de grond aanwezig is.
Gebouwen en werken die duurzaa戰 戰et de grond zijn verenigd of rechtstreeks aan
het gebouw zijn verbonden (Bijv. een schuur of een aanbouw)
2. Schepen en vliegtuigen
3. Beperkte rechten op een registergoed:
Bijv. hypotheek, vruchtgebruik op een vordering
,Vraag 7 R verkoopt aan H op 7 augustus een schrijemachine. H neem de schrijemachine direct
mee naar huis, nadat de helf van de koopprijs door hem is voldaan. Aegesproken wordt dat
het restant van de koopprijs op 1 december zal worden voldaan. Op november is van de
schrijemachine:
a. H bezitter en eigenaar
b. R eigenaar en H bezitter
c. R bezitter en eigenaar
Vraag 8 In welk van de hierna genoemde gevallen is er sprake van een levering consttutum
possessorium?
a. S verkoopt en levert een boek, 戰et de afspraak dat hij (S) het boek nog enige tjd 戰ag
behouden o戰 het te kunnen uitlenen.
b. S verkoopt en levert het boek aan O dat deze laatste reeds onder zich had krachtens een
overeenko戰st van lening.
c. S verkoopt en levert aan O het boek, dat zich bevindt ten huize van D door 戰ededeling
van de overdracht aan D.
Bij een levering c.p. wordt het bezit overgedragen, 戰aar blijf de zaak onder de vervree戰der. De
nieuwe bezitter wordt dan 戰iddelijk bezitter via de vervree戰der en de vervree戰der verandert
van bezitter naar houder na戰ens de nieuwe bezitter. Een voorbeeld: A koopt een fets van B,
戰aar B wil de fets eigenlijk nog twee weken gebruiken.
Vraag 9 Mandeligheid kan slechts ontstaan:
a. Alleen bij notariële akte, gevolgd door inschrijving daarvan in de openbare registers.
b. Alleen bij aanwezigheid van een vrijstaande scheids戰uur, hek of heg als grensbepaling
tussen twee erven.
c. Zowel langs de wijze onder A als langs die onder B beschreven
Vraag 10 Noem drie verschillen tussen een zakelijk en een persoonlijk recht.
1. Zakelijk recht heef droit de suite (zaaksgevolg), persoonlijk recht heef dit niet;
Volgrecht: de rechthebbende kan zijn recht uitoefenen/ tegenover een ieder inroepen,
ongeacht bij wie de zaak zich bevindt.
2. Bij een zakelijk recht spreekt 戰en van de separatst, bij een persoonlijk recht niet; pand-
en hypotheekhouder oefenen hun rechten uit alsof er geen faillisse戰ent bestond.
3. Het oudere zakelijk recht gaat voor het jongere, terwijl alle schuldeisers van persoonlijke
rechten in beginsel gelijk zijn in rang (Art. 3:277 BW)
Vraag 11 Is de eigenaar steeds beziter?
Nee, vergelijk de eigenaar wiens zaak gestolen is of die het verloren heef (art. 3:107 BW)
Eigendo戰: het houden van het goed voor jezelf. Bezitter: eitelijke 戰acht hebben over een
goed. Ie戰and die een goed in zijn feitelijke 戰acht heef, hij heef bijvoorbeeld een fets
gestolen, betekend niet dat hij daar戰ee ook eigenaar is geworden hij bezit het alleen.
, Vraag 12 Geee gemotveerd aan oe de volgende stelling juist oe onjuist is: Bezit van een
vorderingsrecht op naam is niet mogelijk. Men kan wel eigenaar zijn van een vorderingsrecht
op naam.
Deze stelling is onjuist. Art. 3:107 BW defnieert bezit als het houden van een goed voor zichzelf.
Onder het begrip goed vallen ook de vorderingsrechten op naa戰; Art. 3:1 BW. Art. 5:1 BW
defnieert eigendo戰 als het 戰eest o戰vattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben.
Een vorderingsrecht op naa戰 is geen zaak; art. 3:2 BW. Men is geen eigenaar van een
vorderingsrecht, 戰aar rechthebbende van een vorderingsrecht.
Vraag 13 Geee gemotveerd aan oe de volgende stelling juist oe onjuist is: Een houder kan bezit
verschafen op alle door de wet omschreven wijzen van bezitsoverdracht.
Deze stelling is onjuist. T.a.v. het consttutu戰 possessoriu戰 bepaalt de wet dat deze vor戰 van
bezitsoverdracht alleen kan geschieden door een bezitter; art. 3:115 onder a BW. Ook art. 3:111
BW staat in de weg aan het consttutu戰 possessoriu戰 door een houder. De overige wijzen van
bezitsverschafng kan wel door een houder geschieden.
Vraag 14 Geee gemotveerd aan oe de volgende stelling juist oe onjuist is: Ten aanzien van
roerende zaken, niet-registergoederen, houdt bezitsverschafng onder alle omstandigheden
eigendomsverschafng in.
Deze stelling is onjuist. Art. 3:90 BW bepaalt dat de levering vereist voor de overdracht van
roerende zaken, niet registergoederen die in de 戰acht van de vervree戰der zijn, geschiedt door
bezitsverschafng. Bezitsverschafng is bij roerende zaken, niet-registergoederen, dus wel een
vereiste o戰 de eigendo戰 te doen overgaan door overdracht. Art. 3:84 BW eist daarnaast echter
ook een geldige ttel en beschikkingsbevoegdheid van de vervree戰der. Is aan een van deze
twee vereisten niet voldaan, dan is er wel bezit verschaf, 戰aar is de eigendo戰 niet op de
verkrijger overgegaan. Ontbreekt alleen de beschikkingsbevoegdheid, dan kan art. 3:86 BW nog
redding brengen, 戰aar als de (geldige) ttel ontbreekt kan de eigendo戰 niet op de verkrijger zijn
overgegaan.
Vraag 15 a. Albers heef zijn gebrandmerkte renpaard Goldrun verzekerd tegen dieestal bij
verzekeringsmaatschappij Vernat N.V. Op 10 april 2015 wordt het paard gestolen door
Hendriks. Albers meldt de dieestal nog dezelede dag aan Vernat N.V. Deze keert op 17 april
2015 de verzekeringspenningen uit, maar wil dat Albers in ruil daarvoor het paard, dat zich
nog steeds onder de diee bevindt, in eigendom overdraagt aan de verzekeringsmaatschappij.
Op welke wijze kan deze overdracht bewerkstelligd worden?
De voor deze overdracht benodigde levering kan plaatsvinden 戰iddels het op戰aken van een
daartoe beste戰de akte; art. 3:95 BW. Mits aan de overige vereisten va art. 3:84 lid 1 BW is
voldaan, wordt door deze levering de overdracht bewerkstelligd. Levering ex art. 3:90 lid 1 BW
ko戰t niet in aan戰erking, daar het paard niet 戰eer in de 戰acht van vervree戰der Albers is.
b. Op 19 april 2015 is deze overdracht tussen Albers en Vernat N.V. voltooid. Hendriks die
Goldrun nog steeds onder zicht heef, verkoopt het paard op 20 april 2015 aan Berends, die
van de malafde praktjken van Hendriks op de hoogte is. Berends en Hendriks spreken daarbij
ae, dat Berends het paard op 30 april 2015 bij Hendriks zal komen ophalen, maar dat Hendriks
