100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting biologie €4,49
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting biologie

 0 keer verkocht

Dit is een samenvatting van het boek ''Nectar''. De samenvatting bevat hoofdstuk 14 paragraaf 1 t/m 5.

Voorbeeld 2 van de 14  pagina's

  • 3 januari 2024
  • 14
  • 2022/2023
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (5712)
avatar-seller
Noa06
Hoofdstuk 14 Waarnemen

Paragraaf 14.1 Zintuigcellen

Evenwichtszintuig

Zintuigcel: gespecialiseerde cel die reageert op een specifieke prikkel.

Adequate prikkel: het type prikkel waarvoor een bepaald type zintuigcel gevoelig is.

Je twee evenwichtszintuigen bevinden zich in het inwendige deel van je oren.

Evenwichtszintuig: zintuig dat de stand en bewegingen van je hoofd registreert.

Vestibulum: centraal deel van het evenwichtszintuig.

Halfcirkelvormige kanalen: onderdelen van de evenwichtszintuigen, die ten opzichte van elkaar in drie
vlakken loodrecht op elkaar staan.

Het vestibulum en de halfcirkelvormige kanalen zijn gevuld met een vloeistof endolymfe: vloeistof
in het evenwichtsorgaan.

Over de stand van je hoofd ten opzichte van de zwaartekracht en over een rechtlijnige versnelling
krijg je informatie uit 2 kleine zintuigorgaantjes in het vestibulum de maculae.

Maculae: zintuigorgaantjes in het vestibulum, nemen versnellingen waar.

De haarcellen in een macula steken met lange ciliën in een geleilaag met daar bovenop een laagje
kalksteentjes de massa van de kalksteentjes maakt ze gevoelig voor de zwaartekracht ook krijgt
de geleilaag er een zekere ‘traagheid’ door dat merk je als je versnelt of vertraagt de ciliën
buigen daarbij in een bepaalde richting, informatie die de haarcellen doorgeven aan de hersenen.

Haarcellen: zintuigcellen (mechanoreceptoren) met lange ciliën in onder andere het orgaan van Corti.

Ciliën (zintuigharen): uitlopers van haarcellen in de cupulae en maculae; bij verbuiging ontstaan er
impulsen in de haarcel.

Maculae reageren alleen op een verandering in snelheid.

Informatie over draaibewegingen van je hoofd, komt uit de drie halfcirkelvormige kanalen deze
kunnen draaiingen in 3 richtingen registreren.

Elk kanaal heeft aan de basis een knobbel met daarin haarcellen met lange ciliën die ciliën steken
in een geleiachtige massa de cupula, die vrij heen en weer kan bewegen met de endolymfe.

Cupula: geleiachtige massa in een halfcirkelvormig kanaal waarin de ciliën (zintuigharen) van
zintuigcellen steken.

Bij elke draaiing van je hoofd bewegen de kanalen mee, maar door de traagheid van de vloeistof
beweegt de endolymfe niet direct mee.

Aan het begin en het einde van een draaiing bewegen de cupulae door de trage endolymfe ten
opzichte van de wand van de kanalen de ciliën buigen en de haarcellen sturen impulsen naar het
evenwichtscentrum in de hersenstam je neemt waar dat je hoofd draait.

, Zintuigcellen

Zintuigcellen reageren op verandering in prikkelsterkte het zijn receptorcellen, waarmee je
informatie kunt verzamelen.

Receptorcel: zintuigcel.

De zintuigcellen in de cupulae en de maculae van je evenwichtsorganen zijn mechanoreceptoren.

Mechanoreceptor: zintuigcel gevoelig voor mechanische prikkeling (bijv. het buigen van de ciliën).

Sommige receptorcellen in je huid zijn ook gevoelig voor een mechanische prikkeling.

Thermoreceptor: zintuigcel gevoelig voor temperatuurveranderingen (bijv. zintuigcellen in je huid).

Chemoreceptor: zintuigcel gevoelig voor een bepaalde stof (bijv. zintuigcellen in tong en neus).

Fotoreceptor: zintuigcel gevoelig voor licht (bijv. zintuigcellen in je ogen).

Receptorcellen hebben, net als neuronen, over hun membraan een rustpotentiaal een adequate
prikkel leidt in de cel tot een verandering van de membraanpotentiaal, door het openen (of dicht
gaan) van ionpoorten.

 Bij mechanoreceptoren gebeurt dit onder invloed van vormverandering van het
celmembraan.
 Bij thermoreceptoren is de oorzaak een warmtegevoelig eiwit.

Chemoreceptoren en fotoreceptoren doen het anders bij chemoreceptoren en fotoreceptoren
spelen, net als bij hormonen, een signaalcascade en een secundaire boodschapperstof een rol de
secundaire boodschapperstof bindt aan doelwitmoleculen op de ionpoorten, die daardoor open of
dicht gaan.

Is de prikkeldrempel van het receptorcelmembraan bereikt, dan vindt een volledige depolarisatie
plaats dat opent de Ca2+-poorten Ca2+-ionen stromen naar binnen en de receptorcellen lozen een
exciterende neurotransmitter in een synaps met een sensorisch neuron.

Prikkeldrempel (drempelwaarde): de hoogte van de membraanpotentiaal waarbij volledige
depolarisatie optreedt.

De hoeveelheid neurotransmitter die vrijkomt, bepaalt de impulsfrequentie die ontstaat in het
sensorische neuron.

Impulsfrequentie: deze frequentie geeft informatie over de sterkte van de prikkel. Vaak heeft een
sterkere prikkel een hogere impulsfrequentie tot gevolg.

Pijnreceptor: zenuwceluiteinde dat reageert op prikkels die schade kunnen geven, zoals een te hoge
temperatuur.

 De prikkeldrempel van pijnreceptoren ligt veel hoger dan die van zintuigcellen.
 Ze geven hun informatie via het ruggenmerg door aan pijncentra in de grote hersenen.

Constante prikkels

Door een langdurige constante prikkel kan de prikkeldrempel van een receptorcel omhooggaan de
receptorcel reageert dan minder op de adequate prikkel gewenning of adaptatie.

Adaptatie: gewenning aan een langdurige constante prikkel.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Noa06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69066 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€4,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd