lessen ontwikkelingspsychologie
Les 1: Introductie + invloeden op de ontwikkeling
Les 2: Ontwikkelingstheorieën/ prenatale ontwikkeling (voor de geboorte/in baarmoeder)
Les 3: De baby
Les 4: De peuter
Les 5: De kleuter
Les 6: Het lagereschoolkind
Les 7: De puberteit & de adolescentie – co...
,Adolescentie: tot 21 jaar en dan begint ‘volwassenheid’
Invloeden op de ontwikkeling
1. Wat is ontwikkelingspsychologie?
2. Ontwikkelingsfactoren
3. Gevolgen van sociale isolatie
1.Wat is ontwikkelingspsychologie?
= De studie van het gedrag doorheen de verschillende levensfasen (volledige ontwikkeling)
Levenslooppsychologie is vanaf volwassenheid
Moeilijk om te komen tot een geïntegreerd beeld:
Verschil in visie en uitgangspunt bij de onderzoekers
Complexiteit van het ontwikkelingsproces zelf
- Discontinu (bruuske/plotse verandering in puberteit)
- Continu (binnen motorische ontwikkeling, meer geleidelijk proces)
2.Ontwikkelingsfactoren (factoren die bepalen hoe we zijn/worden)
2.1 Rol van de erfelijkheid
2.2 Invloeden vanuit het milieu
2.3 Interacties tussen erfelijkheid en milieu
2.4 Zelfbepaling als derde factor
2.1 Rol van de erfelijkheid
Beginperiode genetische psychologie: de erfelijkheid bepaalt wie of wat we worden
Ontwikkeling = een endogeen rijpingsproces (van binnenuit gestuurd)
Cfr. Sensomotorische (zintuigelijke-lichamlijke) ontwikkeling van kinderen
NATURE (natuurlijke aanleg)
Motorische ontwikkeling baby
Gedragsschema’s ~ fysiologische ontwikkeling > patronen
Volgens bepaalde stappen/fasen (in motorische ontwikkeling)
Epigenetica
Tijdelijke veranderingen die ervoor zorgen dat een bepaald gen bij een bepaald individu geen
uitwerking meer heeft
,De werking van de genen wordt beïnvloed door omgevingsfactoren (niet enkel de genen bepalen
ons)
Genen aan en uit zetten
2.2 Invloeden vanuit het milieu
Behaviorisme: gedrag als een heel plastisch gegeven, dat exogeen gestuurd wordt door de actueel
inwerkende prikkels en de vroegere leerervaringen
Cfr. Watson: de erfelijkheid bepaalt of er een ontwikkeling kan plaatsvinden, niet de richting waarin
deze verloopt (normale erfelijke uitrusting = de basis)
NURTURE (niet alleen voeding, maar ook psychologische voeding van omgeving)
Milieu = omgeving
Ecologische systementheorie (Bronfenbrenner)
Microsysteem (rechtstreeks) bv: vakantiejobs
Mesosysteem (interacties) bv: kinderen rechtstreeks invloed ouders - leerkrachten
Exosysteem (geen rechtstreeks contact) bv: de maatschappelijke positie van ouders
(middenklasse- hogere klasse)
Macrosysteem (bredere cultuur) bv: waarden en voorschriften, hoog-laag conjunctuur,
corona
Chronosysteem (tijdsdimensie) bv: doorheen opvoeding/tijd verschillende invloeden ervaren
(scheiding), veranderingen doorheen de tijd
> Bio-ecologisch model (belang van biologische factoren)
2.3 Interacties tussen erfelijkheid en milieu
Ontwikkeling hangt niet eenzijdig vast aan rijpings- of leerprocessen, maar beide sturen de
ontwikkeling in een vaak moeilijk te ontwarren verstrengeling
Erfelijkheid > milieu
Milieu > erfelijkheid
Milieu heeft ook invloed op erfelijkheid en omgekeerd
Soms: gevoelige of kritische periodes
Rijping en oefening bouwen cumulatief op elkaar voort en hebben een wederzijds effect op elkaar
2.4 Zelfsturing als derde factor
De mens is méér dan een eenvoudig snijpunt van biologische en sociale determinanten
De mens kan ook zelf mee richting geven aan zijn ontwikkeling
= zelfbepaling, persoonlijke vrijheid, eigen verantwoordelijkheid
Hebben wij zelf ook impact op onze ontwikkeling?
3.De gevolgen van sociale isolatie
Mensen hebben andere mensen nodig om zelf volwaardig mens te worden
, Wat gebeurt er bij opgroeien in een niet-menselijke omgeving?
Wilde kinderen
Wolfskinderen
Verwaarloosde kinderen
Oxana
Als jong kind verwaarloosd door ouders, opgevoed door honden
Gevolgen?
Leert moeizaam de taal
Moeilijk aanpassen aan het ‘menselijk’ leven
Sociale isolatie: besluiten
Passende milieu-invloeden zijn onontbeerlijk om een aantal typisch menselijke eigenschappen tot
ontwikkeling te brengen
Dit lijkt het best te gebeuren tijdens een welbepaalde gevoelige of kritische periode
Gelukkig zijn (Positieve psychologie)
40% erfelijk bepaald
60% invloeden uit omgeving
Les 2: Ontwikkelingstheorieën/ prenatale ontwikkeling (voor de geboorte/in baarmoeder)
Enkele ontwikkelingstheorieën:
2A: Psychosociale theorie van Erikson (Psychosociale ontwikkeling)
Erikson’s visie op ontwikkeling
Ontwikkeling = epigenetisch (= ontwikkeling van de mens stuk is zoals de prenatale ontwikkeling van
de mens)
Voortschrijdende biologische rijping + toenemende verwachtingen die uitgestuurd worden vanuit de
sociale omgeving
>>> psychosociale crisis (iets positiefs)
Iedere nieuwe fase begint met een crisis (basispatroon dat bij elke mens voorkomt)
Iedere fase = een gevoelige periode voor het oplossen van een specifiek kernconflict en voor het
verwerven van een nieuw stukje egosterkte
Wat betekent psychosociale ontwikkeling?
= veranderingen in de manier waarop we aankijken tegen onze interacties met anderen, tegen het
gedrag van anderen en tegen onszelf als leden van de maatschappij
Mensen ontwikkelen zich gedurende hun hele leven in acht aparte stadia, die zich volgens een vast
patroon manifesteren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Zoedb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,19. Je zit daarna nergens aan vast.
