Samenvatting
Samenvatting Thema 9 (genetische standaardisatie) leerdoelen
- Vak
- Proefdierkunde
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Thema 9 (genetische standaardisatie) leerdoelen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
THEMA 9: GENETISCHE STANDAARDISATIE, KO-EN TRANSGENE DIEREN
Het belang van genetische standaardisatie uitleggen d.w.z. genetische karakterisering van inteeltstammen
en standaardisatie van de genetische variatie, alsook het belang van controle op uniformiteit en
authenticiteit
Standaardisatie is het constant houden van de omstandigheden om de reproduceerbaar hoog te houden
(lage tussenproef variatie) en de spreiding laag te houden (binnen-proef variatie). Hierin mag wel
gecontroleerd gevarieerd worden. Parameters die je standaardiseert zijn geslacht, gewicht, leeftijd,
milieufactoren, experimentele condities en genetische standaardisatie.
Genetische contaminatie of verandering is niet altijd fenotypisch waarneembaar. Hierdoor is er controle
nodig op de genetische uniformiteit en de authenticiteit: zijn de dieren nog identiek aan elkaar en aan de
stam en de constantheid van de eigenschappen (belangrijk voor herhaalbaarheid experimenten).
De genetische karakterisering kan met behulp van PCR op:
1. Type I markers:
Polymorfismen aanwezig in functionele genen
2. Type II markers:
Polymorfismen aanwezig in niet-coderend DNA (in intronen, microsatellieten, vaak 2-5
nucleotiden tandem repeats
Belangrijk bij genetische kwaliteitsbewaking is het juist blijven noteren van de stamnamen. Bij outbred is
dat huidige fokker : stamnaam Han:NMRI.
Bij inbred is het stamnaam in hoofdletters / substam en houders DBA/2JCr.
Uitleggen bij welk soort experimenten uniform reagerende proefdierpopulaties vereist zijn en wanneer
juist de voorkeur gegeven zal worden voor variatie
Inteelt gebruik je als je weet dat een specifiek mechanisme daarin voorkomt. Je kunt verschillen in
specifieke genen (combinaties) onderzoeken op een uniforme genetische achtergrond (congene, co-
isogene, transgene muismodellen).
Outbred gebruik je als wilt extrapoleren naar de gehele populatie. Denk aan toxicologie (hier is veel
genetische variatie nodig) en werkzaamheid van vaccins..
Daarbij is het belangrijk dat er geëxtrapoleerd kan worden naar de mens, dat het reproduceerbaar is en
dat er weinig biologische variatie is.
Bekend zijn met de interacties tussen het genotype en het
milieu
De interactie van het milieu met het genotype is bepalend voor
, de uitkomsten van het experiment. Hierin zijn primaire milieu: omgang tot aan geslachtelijke leeftijd
genotype (milieu tijdens zwangerschap). Dit beïnvloed het genotype. Het genotype beïnvloedt weer het
fenotype. Het fenotype wordt beïnvloed door het secundaire milieu. Het secundaire milieu zijn de
omstandigheden tot aan het experiment (huisvesting). Vervolgens beïnvloeden de experimentele
procedures het dramatype. Dit is het uiterlijk tijdens het experiment. Dit gezamenlijk beïnvloedt de
resultaten van je dierexperiment.
Beschrijven wat inbred en outbred stammen zijn en hoe deze gemaakt kunnen worden met de
bijbehorende voor- en nadelen, alsook het begrip inteelt coëfficiënt.
Inteelt: paren van nauw verwante individuen met als gevolg de toename van homozygotie bij
nakomelingen. Hierbij verdwijnen allelen. Het voordeel ervan is dat het een eenvoudige fok is en er veel
eigenschappen bekend zijn. Het inteeltcoëfficiënt (F) is de fractie van oorspronkelijke heterozygote genen
die homozygoot is geworden. Deze neemt toe per generatie inteelt. Inteelt kun je bereiken door broer-zus
fok of een nakomeling met een ouder kruisen. Dit geeft hetzelfde inteeltcoëfficiënt. Je spreekt van inteelt
na 20x zo’n paring. Dan is de coëfficiënt 98-99%. 100% krijg je nooit door mutaties in generaties. Je
spreekt dan van een isogene stam (bestaat uit 2 allelen).
Inteeltdepressie ontstaat willekeurig door het homozygoot worden van ongunstige recessieve genen.
Hierdoor kunnen muizen slechter gaan functioneren op bijv. gebied van voortplanting en overleven. Een
inteeltstam inzetten gaat vaak mis door deze depressie.
Bedreigingen bij het houden van de inteeltstammen op het lab zijn de genetische contaminatie en de
genetic drift. Voorkomen van genetische contaminaties kan door:
o Indien meerdere stammen bij elkaar gehuisvest moeten worden, is het belangrijk dat naast elkaar
gehuisveste stammen genotypisch en fenotypisch zo verschillend mogelijk zijn. Dit verhoogt de
kans van detectie van contaminatie.
o Fokstrategie toepassen, waardoor (on)wenselijk genotype makkelijk via fenotype waar te nemen
is, zoals bijvoorbeeld de kleur van de vacht.
o Duidelijke en uitgebreide administratie van fok door gebruik van de complete nomenclatuur en
verschillende kleuren kaartjes tussen stammen.
o Hanteertechnieken gebruiken die kans verkleinen op ontsnappen van muizen
o Vang een ontsnapte muis zo snel mogelijk
o Cryopreserveren van stammen als back-up (in de stikstof embryo’s bewaren)
Genetic drift is het proces van het ontstaan van spontane mutaties die gefixeerd kunnen raken in een
foklijn. De kans dat dit gebeurt, is groter naarmate de fokkolonie kleiner is. Dit proces gaat langzaam en
subtiel, waardoor het vaak onopgemerkt is. Het wordt aangenomen op basis van generatie nummer dat
het heeft plaatsgevonden (20). Het gebeurt ook als fenotypsiche veranderingen plaatsvinden.
Echter worden deze vaker gemist. Het kan opgemerkt worden door referentiegenoom m.b.v. sequencen.
Dit proces kan nauwelijks voorkomen worden. Wel wordt aangeraden om meerdere stambomen te
gebruiken binnen een fokprogramma van dezelfde stam. Mix stambomen alleen niet! Na vijf tot tien
generaties moet je de fokkolonie verversen door het gebruik van nieuwe fokmuizen van de supplier (uit
frozen stock).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lifesciences. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen