Katern 5 Samenwerken en onderhandelen
Hoofdstuk 1 Samenwerken is een spel
1.1 Speltheorie
Speltheorie: Hiermee bestudeer je de keuzes van anderen, steeds op zoek naar het maximale nut.
Waarbij mensen rationeel denken (met verstand, zonder gevoel)
Simultaan: Spelers maken tegelijkertijd een keuze.
Sequentieel: 1 speler maakt z’n keuze/ actie bekend waarna de andere speler zijn
Keuze/ actie kiest.
Eenmalig: Spel wordt maar 1 keer gespeeld.
Herhaald: Spel wordt vaker gespeeld, keuze van het voorafgaande spel heeft invloed.
Coöperatief: Spelers coördineren hun strategie om samen tot de beste gezamenlijke resultaat te
komen.
Niet-coöperatief: Als de spelers niet hun strategie coördineren kiest iedereen z’n eigen beste keuze
met als gegeven de strategie van een ander.
Opbrengstenmatrix: Mogelijke uitkomsten van een spel in 1 tabel.
Bv: Stefan
Bibi Winst in € Wel trouwfoto’s Geen trouwfoto’s
Wel trouwfoto’s (-1000,0) (2000,1000)
Geen trouwfoto’s (1000,3000) (0,0)
Beste response-methode: Manier om voor elke speler de beste strategie te bepalen, uitgaande van
een actie van de ander (simultaan)
Zo noteer je het: Uitgaande van dat speler ….. voor optie ….. kiest,
Kiest speler….. voor optie ….. omdat bv (100>25)
Nash-evenwicht: combinatie van strategieën van de spelers die leidt tot een resultaat waarbij geen
van de spelers een reden heeft om van strategie te veranderen, gegeven de strategie van een ander.
Bv: Stefan
Bibi Winst in € Wel trouwfoto’s Geen trouwfoto’s
Wel trouwfoto’s (-1000,0) (2000,1000)
Geen trouwfoto’s (1000,3000) (0,0)
Er zijn dus 2 nash-evenwichten, namelijk (1000,3000) & (2000,1000)
Gevangenendilemma: Bekend model in de speltheorie, voorwaarden:
-Simultaan spel, -Nashevenwicht is niet optimaal, - 1 Nash-evenwicht, -Dominante strategie, -
Uitkomsten kunnen worden verbeterd als de voorwaarden veranderen.
Dominante strategie: Een keuze van een speler staat vast omdat hij bijvoorbeeld bij welke keuze de
ander ook maakt, hij altijd dezelfde optie kiest, omdat deze keus in beide gevallen het voordeligst is.
, Gedomineerde strategie: een strategie die een slechter resultaat oplevert dan alle andere mogelijke
strategieën.
Individuele belang: Optimale uitkomst komt niet altijd tot stand omdat een speler streeft naar de
meest gunstige uitkomst, dit kan leiden tot een slechtere uitkomst dan wanneer ze zouden
samenwerken in een coöperatief spel met gezamenlijk belang.
Optimale uitkomst: Beste strategie van beide spelers gezamenlijk met beste resultaat.
Niet optimale uitkomst: Soms kiezen spelers voor een minder gunstige uitkomst omdat het kiezen
van een optimale keuze een risico met zich mee brengt.
Prijs afspraken zijn verboden tussen bedrijven want zo gaan concurrenten weg
stijgt de verkoopprijs en daardoor daalt dus de koop bij consumenten
en dit wil de overheid niet.
1.2 Strategie in een prijzenoorlog
Collectief belang: Belang van alle spelers samen.
Nul-som-spel: De uitkomsten van een spel heeft een constante waarde, denk aan een schaakpartij,
de uitkomsten: 1-0, 0,5-0,5 0-1. Als je de uitkomsten optelt blijft de opbrengst gelijk (onmogelijk
om grotere gezamenlijke opbrengst te behalen door overleg)
Niet nul-som-spel: Er is een combinatie van strategieën waarbij beide spelers winst of verlies maken,
hierbij kunnen ze door te overleggen een gezamenlijk opbrengst verhogen.
Contract: document waarin alle gemaakte afspraken staan, met een contract kan je het collectieve
boven het eigen belang stellen.
Tit for tat principe: Als je je niet aan de afspraak houd zal de andere partij de afspraak ook schenden.
Zelfbinding: 1 van beide partijen maakt vooraf z’n keuze bekend, ongeacht de keuze die een ander
maakt. (Bv, door al een machine aan te schaffen)
Prijzenoorlog: Concurrenten strijden d.m.v. prijsverlagingen hierdoor stijgt hun marktaandeel, en
verdrijven ze concurrentie.
Sociale normen: Ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen, hierdoor gaan ze eerder
samenwerken. (ze zullen bijvoorbeeld niet liegen over iets)
