Samenvatting - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
164 keer bekeken 10 keer verkocht
Vak
Neuro en cognitieve wetenschappen (UA_1017GENGE3)
Instelling
Universiteit Antwerpen (UA)
Een volledige en uitgebreide samenvatting van alle lessen van het partim neurologie. Gebaseerd op alle powerpoints, aangevuld met eigen notities uit de lessen.
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
1. Embryologie
Prof. Dr. L. Yperzeele
Leerdoelen (les)
• Inzicht in de embryologische ontwikkeling van de hersenen en ruggenmerg
• De begrippen neurulatie, neurale plaat, neurale lijst, neurale buis, prosencephalon, mesencephalon
en rhombencephalon kennen en deze structuren kunnen benoemen op figuren en schema’s
• De neurulatie begrijpen, kunnen beschrijven en schematisch kunnen weergeven
• Kennis van de ontwikkeling van het primitieve zenuwstelsel gebruiken om de onderlinge
verhoudingen tussen delen van het centraal zenuwstelsel te begrijpen
• Het verband kunnen leggen tussen de ontwikkeling van het zenuwstelsel en (anatomische)
ontwikkelingsstoornissen
1.1 Neurulatie
Neurulatie = proces waarbij de neurale buis gevormd wordt uit het ectoderm
• Dag 17, embryo bestaat uit:
• Ectoderm
• Mesoderm
• Endoderm
• Dag 18: verdikking ectoderm op bodem van de amnionzak
vormt neurale plaat
• Einde 3e week: vorming neurale plooi thv. neurale plaat
• Dag 22: fusie tot neurale buis met neuraal kanaal van craniaal
naar caudaal
• Cellen aan de rand van de neurale plooi: neurale lijst
→ Spinale en autonome ganglion cellen, melanocyten, Schwann
cellen
• Is voltooid einde 4e week
• Neuropora sluiten
1.2 Afwijkingen
Anencefalie
2
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
• Bovenste deel neurale buis sluit niet volledig
• Ontbreken delen prosencephalon (telencephalon), schedel en scalp
Spina bifida
Encephalocele
• Stukje schedel en/of nekwervelbogen in de nek een stukje ontbreekt
• Delen van de hersenen kunnen via deze opening buiten de schedel kunnen komen te liggen
1.3 Verdere embryologische ontwikkeling
Einde 4e week:
• Flexie neurale buis thv mesencephalon
• Ontwikkeling prosencephalon, rhombencephalon
Einde 6e week:
• Alare plaat prosencephalon → telencephalon (cerebrale hemisferen)
• Basale plaat prosencephalon → diëncephalon
• Optische uitgroei → retina en n. opticus
• Expansie neuraal kanaal → ventrikelsysteem
• Laterale ventrikels
• Derde ventrikel
• Cerebrale aquaductus
• Vierde ventrikel
• Centraal kanaal
• Capillaire invasie → choroïde plexussen (die staan in voor CSV secretie)
3
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
Craniale zenuwen:
Spinale zenuwen: → Week 6
• Alare plaat → sensorisch, dorsale zenuwwortel
• Basale plaat → motorisch, ventrale zenuwwortel
• Autonome neuronen → ventrale zenuwwortel
8e-12e week:
• Rhombencephalon plooit op zichzelf terug → diamantvormig 4de ventrikel,
pons, cerebellum, medulla oblongata
Week 14:
• Expansie cerebrale cortex
• C-vormige groei vanuit ventriculaire zone
• Rondom insula
• Verschillende hersenkwabben kunnen w onderscheiden
4
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
• Contact tussen groeiende cerebrale
hemisferen en diëncephalon
• Corpus striatum wordt gesplitst in caudate en
lentiforme nuclei door axonale banen cortex en thalamus
Week 28:
• Ontstaan van sulci (voor w28 is hersenopp vlak, zijn er nog geen windingen)
• Centrale sulcus
• Laterale sulcus
• Calcarine sulcus
Ontstaan van sulci: prenatale MRI:
1.4 Lessencephalie
Lissencephalie = een aanlegstoornis van de cortex veel gladder is en
minder windingen bevat dan gebruikelijk
bij lisencephalie is ontwikkeling van sulci en groeven zich niet verdergezet
→ glad hersenopp
→ kindjes hiermee sterven zeer kort na geboorte of reeds in utero
5
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
2. Neuroanatomie: cerebrale topografie
Prof. Dr. L. Yperzeele
Leerdoelen
• student kent de anatomische nomenclatuur die gebruikt wordt om de structuren van het centrale
en perifere zenuwstelsel te beschrijven
• student is in staat om de macro-, en microscopische anatomische structuren vanhet centrale en
perifere zenuwstelsel te herkennenen te benoemenop figuren, preparaten, schema’s en medische
beeldvorming.
• student heeft inzicht in def uncties van de diverse neuro-anatomische structurenen–banen
• student kent de klinische relevantie van de besproken structuren en kan klinische bevindingen
anatomisch verklaren
Leerdoelenlescerebrale topografie
• verschillende elementen van het CZS kennen en kunnen benoemen op figuren en medische
beeldvorming
• componenten van de basale kernen kennen en kunnen benoemen op figuren en medische
beeldvorming. Kennis hebben van de verschillen in nomenclatuur.
• positie van decapsulainterna kunnen weergeven, de verschillende elementen kunnen benoemen
en inzicht hebben in de continuïteit van de coronaradiata, de capsulainterna en hetcruscerebri
2.1 Oppervlakte anatomie
Basisbegrippen:
Het zenuwstelsel wordt verdeeld in:
• Centraal zenuwstelsel = de hersenen en het ruggenmerg
• Perifeer zenuwstelsel= de 12 paren van craniale zenuwen, de andere zenuwen van het
lichaam en hun cellichamen
hersenen worden op embryologische basis verdeeld in:
Componenten van het zenuwstelsel:
• Cerebrum
• Cerebellum
• Hersenstam
• Mesencephalon
• Pons
• Medulla oblongata
• Medulla spinalis
• Perifeer zenuwstelsel
6
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
Anatomische vlakken:
Oppervlakte anatomie
• Cerebrum
• Cerebellum
Oppervlakte anatomie: cerebrum
• Hemisferen (2)
• Lobben of kwabben (5)
• Fissuren, sulci en gyri
• Centrale sulcus (Rolandische fissuur)
• Laterale sulcus (Sylvische fissuur)
• Pariëto-occipitalesulcus
• Longitudinale fissuur
• Corpus callosum
⤷ of hersenbalk vormt verbinding tssn beide hersenhelften
Gyri en sulci
Lateraal Mediaal
7
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
Lateraal Inferieur
Insula (‘Eiland’)
= Binnenwaartse plooi van de hersenhemisferen
= Bodem van de laterale fissuur
= insula: centrale punt waarrond rotatie in de embryologie heeft plaatsgevonden
Begrenzing: cerebrale cortex van frontale, pariëtale en temporalekwabben =operculum
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
Precentrale (motore) gyrus
meer lateraal op cortex hand een aangzeichtsgedeelte,
terwijl onderste lidmaat meet mediaal → van belang bij
beroerte want deze delen w dr andere aterieën bevloeid
Functies frontale kwab:
• Planning en uitvoering
• Motorische controle
• Persoonlijkheid en gedragsregulatie
• Taalfuncties
• Aandacht en concentratie
Phineas Gage's Accident
• Trauma aan de frontale kwab
• Problemen met impulsbeheersingen besluitvorming
• Ongepast gedrag in sociale situaties
• Moeite met plannen van toekomstige activiteiten
• Problemen op het gebied van sociaal gedrag en organisatie in het dagelijks leven
, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie
Hemispatieel neglect
= Beschadiging niet dominante (rechter)pariëtale kwab
→ Patiënt is zich niet bewust van objecten ofgebeurtenissen aan de linkerkant van hunlichaam.
⤷ bv. tijdens het eten alleen het voedsel aande linker kant van hun bord opeten
Occipitale kwab
• Laterale occipitale gyri
• Cuneus
→ tussen pariëto-occipitale sulcus en calcarine sulcus
• Laterale en mediale occipitotemporale gyrus
→ gescheiden door occipitotemporale sulcus
• Gyrus lingualis
→ tussen calcarine sulcus en collaterale sulcus
Hemianopsie = Uitval van de helft van hetgezichtsveld
→ Hierdoor ziet patiënt enkel objectenaan één kant van het gezichtsveld
hemianapsie is anders dan neglect (dan is er met het zicht vd pat zelf niks mis) → stuk vh
gezichtsveld dat uitgevallen is
hier vr beide ogen L deeel vh gezichtsveld uitgevallen
(bij schade aan L occipitaalkwab?)
Temporale kwab
• Superieure, middelste en inferieuretemporale gyrus
• Superieure en inferieure temporale sulcus
• Occipitotemporale gyri
• Parahippocampale gyrus (via lingualegyrus) eindigt in deuncus
Functies temporale kwab:
• Auditieve verwerking
• Geheugen
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KTVA. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.
