Inleiding
Bij de 17e eeuw denken veel mensen aan de Gouden Eeuw, maar was die eeuw wel zo goud?
Want naast de winstgevende goederenhandel was er ook een winstgevende slavenhandel.
Zeshonderdduizend mannen, vrouwen en kinderen zijn als handelswaar van Afrika naar de
nieuwe wereld verscheept, verkocht en onder dwang aan het werk gezet. De uiteindelijke
afschaffing van slavernij was in 1863, maar dit betekende nog niet dat tot slaaf gemaakten
vanaf die tijd échte vrije mensen worden. Integendeel. De Nederlandse overheid verplicht
hen onder het Staatstoezicht om nog tien jaar op de plantages te blijven werken. En dat is
dit jaar pas 150 jaar geleden. Daarom vind ik dat de excuses voor het slavernijverleden
namens de regering zinvol zijn.
Argument
Ten eerste betekenen de excuses een impliciete erkenning van het verband tussen de
slavernijgeschiedenis en het hedendaagse racisme. De slavenhandel en uitbuiting van de
tot slaaf gemaakten in de koloniale tijd hield in dat men het fundamentele recht werd
ontnomen en anderen hiervan profiteerden.
Dit resulteerde in politieke, economische en sociale ongelijkheden die er op de dag van
vandaag nog steeds zijn. Zoals Tendayi Achiume, rapporteur voor hedendaagse vormen
van racisme zegt, is de 'formele afschaffing van slavernij en het kolonialisme is bij lange na
niet voldoende geweest om deze raciale ongelijkheden, die door de eeuwen zijn
geconsolideerd, volledig ongedaan te maken.' Deze excuses kunnen daardoor dienen als
'taal' om over racisme te praten in een samenleving waarin dat onderwerp moeilijk
bespreekbaar is.
Argument
Daarnaast kunnen excuses voor het slavernijverleden van de Nederlandse overheid de
ontwikkeling van meer kennis over de slavernijgeschiedenis bevorderen. In Nederland groeit
de kennis over het slavernijverleden, maar nog niet snel genoeg. 'De expositie in het
Rijksmuseum, de vernieuwde canon en de onderzoeken naar de betrokkenheid van
Amsterdam en Rotterdam bij de slavenhandel zijn stappen in de goede richting', beweren
Marcella Schute en Christine Mertens in het Parool. Excuses kunnen bijdragen aan een
meer belangstelling naar slavernij. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten zorgde Bill Clintons
erkenning van de rol bij de slavernij volgens Ira Berlin in het Parool tot een hernieuwde
publieke interesse in het Amerikaans slavernijverleden.
Tegenargument
Tegenstanders beweren dat de regering geen excuses kan aanbieden voor iets wat vorige
generaties op hun geweten hebben.
Weerlegging
Maar de gebeurtenissen uit het verleden werken door in het heden. Geschiedenis bestaat
uit drie woorden - geschied en is: het verleden werkt door. De wereldzeeën die bevaren zijn,
de veroveringen en de eeuwen van onderdrukking en uitbuiting die Nederland heeft
verricht, kwamen voort uit superioriteitsdenken en dat denken werkt door in het hier en nu.
'Iedere regering, ook de huidige, heeft te maken met die erfenis, en zal zich soms moeten
verhouden tot zwarte bladzijden uit het verleden. Regeringen, en ook stadsbesturen, zijn
rechtsopvolgers van voorgaande regeringen en stadsbesturen, en in die zin bevoegd om
historisch onrecht te adresseren en te repareren', zo zegt Wouter Veraart in de Trouw.
Tegenargument
Hans Siebers geeft als argument dat de excuses voor het slavernijverleden averechts gaan
werken, omdat hij vindt dat het groepsdenken er niet mee bevordert wordt. 'Excuses laten
zien dat we nog steeds in rassen denken en dat moet niet.'
Weerlegging
Maar excuses voor het slavernijverleden kunnen bijdragen aan ons collectieve nationale
bewustzijn. Stilstaan bij het verleden, ook de zwarte bladzijden ervan, zijn het begin van een
helend proces. Met de excuses relativeer je je eigen positie en plaats je die van een ander
op de voorgrond. Mensen die de pijn van hun tot slaaf gemaakte (groot)ouders met zich
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yvisser05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.