Behandelingsmethodiek premaster (stof deeltentamen 2)
Werkgroep 8
Didden, R. (2007). Functinal analysis methidiligy in develipmental disabilites. n . Sturmey
(Ed.), Handbook of functional analysis in clinical psychology (pp 65‐86). New Yirk:
Elsevier.
Sinds de eerste publicates iver de functinele gedragsanalyse is er een verbetering ipgetreden in de
levens van mensen met intwikkelingsstiirnissen. Deze dielgriep heef een verhiigd risici ip het
intwikkelen van gedragspriblemen (zelfverwinding, agressie, stereityp gedrag), imdat er bij hen
vaak meer risicifactiren spelen. De functinele gedragsanalyse biedt een basis viir taxate en
behandeling van deze priblemen.
Basis assumptis in principis
De functinele gedragsanalyse helpt pribleemgedrag en imgevingsgebeurtenissen in kaart te
brengen, daarbij wirdt gekeken naar de functe van het gedrag. Hier wirdt dan de behandeling ip
ingezet. Er wirden vier glibale cinsequentessreactes ip het gedrag beschreven:
isiteve siciale belining
Negateve siciale belining
isiteve autimatsche belining
Negateve autimatsche belining
Onder gedrag zit meestal iik een psychipathiligische if intwikkelingsfase die het gedrag
beïnvlied. Vaak heef met meer efect im behandeling in te zeten gericht ip de functe van het
gedrag dan gebaseerd ip de stiirnis. De afgelipen periide ging er steeds meer aandacht uit naar
inderziek naar de vraag im aandacht bij hinger if pijn.
Mithodologii van functonili gidragsanalysi
Er wirdt inderscheid gemaakt tussen beschrijvende en experimentele methiden.
Beschrijvende methiden: gericht ip het ibserveren van gedrag en de
imgevingsgebeurtenissen.
o ndirecte ibservate – het gedrag wirdt in kaart gebracht diir de mensen die
dagelijks werken met het kind. Bijv. via vragenlijsten.
Functinal Analysis nterview – een gestandaardiseerd interview iver hie
het gedrag eruit ziet en wat het gedrag veriirzaakt.
Questins Abiut Behaviiral Functining – vragenlijst met 5 subschalen:
Aandacht, Ontsnapping, Niet‐siciaal, Fysiek, Tastbaar. Hieruit kimt naar
viren wat de viirnaamste functe van het pribleemgedrag is.
o Directe ibservate – imgeving‐gedrag relates wirden systematsch verzameld en
geanalyseerd.
Scaterplit – Hierin wirdt weergegeven hie vaak het gedrag plaatsvind (met
intervallen van 5‐30 minuten). Hierbij wirdt het dielgedrag vastgelegd en de
, gebeurtenissen daarimheen. Dan kan gekeken wirden bij welke actviteiten
en tjden ip de dag het gedrag het meest plaatsvindt.
Antecedent Behaviir Cinsequent Analysis (ABC) – Hierbij wirdt vastgelegd
wat er zich viirafgaand en na het pribleemgedrag afspeelt. Er wirdt dan in
een percentage weergegeven hie vaak iets viirafgaat aan het pribleem
gedrag. Of het wirdt ip een statstsche manier bekeken.
Experimentele analyse – hierbij wirdt er geëxperimenteerd met de antecedent en
cinsequent im te kijken if dit van invlied is ip de analyse.
o Single experimental analysis – hierbij wirdt één ding aangepast. Zelfverwindend
gedrag gaan negeren i.p.v. aandacht aan geven.
o Multple Experimental Analysis – een serie van single experimental analysis.
Analige basislijn – hierbij wirdt gekeken naar vier cindites die gevinden
wirden in de natuurlijke imgeving (aandacht, vluchten, sensirisch, cintrile
cindite).
Structurele analyse – hier wirden de basislijnen gemeten in de natuurlijke
situate, waarin aanpassingen gedaan wirden.
Functigirichti bihandiling
De behandeling wirdt gericht ip het functegerichte gedrag, dit kan ip vier manieren:
Midifying Establishing Operatin – hierbij wirdt er systematsch (tievallig) een belining
gegeven, inafankelijk van het gedrag. Dit begint met kirte intervallen, na het interval kimt
altjd een belining if het dielgedrag nu wel if niet te zien was.
Midifying antecedents – het verminderen, weghalen if aanpassen van de antecedent. Dit
wirdt bijviirbeeld ingezet wanneer er sprake is van intsnapping, er wirdt dan bijviirbeeld
een makkelijkere ipdracht gegeven.
Extnctin – hierbij wirdt de cinsequent weggehaald if tievallig ingezet en niet na het
pribleemgedrag. Dit heef een nadeel: vaak neemt het pribleem gedrag aan het begin van
de behandeling tie.
Functinal cimmunicatin training – hierbij krijgt de cliënt nieuw gedrag aangeleerd wat het
in kan zeten in plaat van het pribleemgedrag.
De functinele gedragsanalyse kan gebruikt wirden im gedragspriblemen bij mensen met een
beperking te behandelen. Dit gebeurt in 7 stappen: (1) identicate van het pribleem, (2) breng ABC
in kaart, (3) indervraag verzirgers iver het gedrag, (4) vier een single experimental analyse uit, (5)
firmuleer een hypithese, (6) intwerp en implementeer een behandeling, (7) evalueer behandeling.
Dit prices wirdt in het artkel beschreven in een case study.
Behandelingen zijn efectever wanneer er een functinele gedragsanalyse is uitgevierd. Dit is wel
alleen het geval wanneer er een patriin zichtbaar is in het gedrag, en wanneer het im niet te
extreem gedrag gaat.
Didden, R., Curfs, L.M.G., Sikkema, S. .E., & Miir, J. de (1998). Functinal assessment and
treatment if sleeping priblems with develipmentally disabled children: Six case studies.
Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 29, 85‐97.
