Mechanical fnishing
samenvatting
Mechanisch Finishen
Wat is fnishen?
Finishen gaat over alle processen in de textelindustrie die worden uitgevoerd om het
substraat aan de eisen van de
klant te voldoen.
Aesthetsch Tijdelijk Chemisch Esthetsch is hoe de stof
aanvoelt, hierbij verander je de
greep.
Bij functoneel denk je aan het
winddicht maken, of isolate.
Functoneel Permanent Mechanisch
Een tjdelijke fnish is een sprat
voor je schoenen of wasverzachter. Permanente fnishes zijn bijv. kleur, waterafstotend,
brandwerend. Er is een verschil of dit mechanisch of chemisch gebeurd.
Mechanische afwerking = het toepassen van ftsische principes zoals wrijving, temperatuur,
druk of spanning op de stof. Het doel is om functonaliteiten toe te voegen, of het uiterlijk of
de greep van de stof te veranderen.
Mechanische afwerking is ook bekend als droge afwerking, het doek wordt niet nat gemaakt.
Kalanderen (calandaring)
Hierbij wordt de stof doorgeven tussen rollers om zo verschillende oppervlaktetexturen of
efecten te creërren, zoals vloeiend, plat en reliërfoppervlakken.
Het wordt toegepast om bijvoorbeeld de greep en hand
van de stof te verbeteren, om glans toe te voegen of om
stofen te embossen. EEmbossing = een 3D efect creërren
zoals een ribbel). Resultaten zijn afankelijk van: druk,
temperatuur, snelheid, soort kalender en de volgorde van
deze kalenders. Wanneer de ene kalander sneller draait
dan de andere kalander wordt het doek gepolijst. e
wrijving tussen deze kalanders zorgt voor meer glans.
EOp afeelding: discontnue kalander).
'Overkalenderen' moet worden voorkomen, want dat verzwakt de garens. it komt omdat er
dan teveel druk of hite wordt uitgeoefend.
Rolkalander
e stof passeert minimaal 2 kalenders. Er zijn verschillende uitvoeringen:
1. Zacht tegen zacht:
it geef een zachtere greep en een mat efect op je doek.
2. Hard (verwarmd) tegen zacht:
, it geef een glanzend efect. Garens in de stof worden in een plate vorm geplet,
waardoor er meer licht wordt gerefecteerd. eze combinate geef een
compacte/dichte stof.
Er zal nooit een uitvoering van hard tegen hard zijn omdat dit de
stof zal breken. e bovenste rol is vaak de harde rol, gemaakt
van metaal. e onderste rol is dan zacht en gemaakt van
rubber. e rubberen rol wordt dan nog omhuld met textel of
papier aan de buitenkant.
Voorbeelden van rolgekalanderde stofen:
- Cambric
o it is een dichte, lichtgewicht platbinding van wol of katoen met een lichte
glans. Gebruikt voor interieur en kleding.
- Batste
o it is een platbinding, gemaakt van katoen, wol of poltester. Erg dun en
lichtgewicht maar niet transparant. Veel gebruikt voor voering en lingerie.
Frictiekalander, of: Glanskalander, Chintzkalander
(Glazed/Friction calandering)
e stof passeert minstens 3D kalanders Ekunnen er meer zijn) met
verschillende snelheden. Fricte, hite en druk wordt uitgeoefend. e
roller die een hogere snelheid dan de stof zelf, polijst de stof.
Hard Everwarmd) tegen zacht: glans efect.
Volgorde van de kalanders: zachte boven, hard in het midden, zachte
onder.
Voorbeelden van frictegekalanderde stofen:
- Chintz
o it is een platbinding van katoen met een bloemenpatroon. Het is gepolijst
met een kalander om een glanzende look te creërren.
- Gepolijst katoen Epolished coton)
o it is een platbinding of satjnbinding, gemaakt van katoen. Ook deze is
gepolijst met een kalander. Veel gebruikt voor jurken, gordijnen, bekleding,
voering, etc.
Ciré kalander
Nog meer wrijving, warmte en polijstmiddelen aanbrengen om zo een nog glanzendere stof
te creërren dan de frictekalender. Wordt meestal gedaan op katoen, poltester, ntlon en
mengsels.
oor deze kalandertechniek worden thermoplastsche stofen matg waterafstotend als
gevolg van afvlakking en gedeeltelijke versmeltng van de vezels.
Een ttpisch herkenningspunt van ciré is dat er een polishing agent wordt toegevoegd om zo
meer glans te verkrijgen.
Voorbeelden van cire gekalanderde stofen:
- Ciré
, o Ciré stof is gemaakt door ciré kalanderen, om zo een wetlook te creeren.
- Poltester ribstof
o it is ook vaak ciré gekalanderd. Het is een platbindingen. Om de 10 garens
gaan 2 garens samen. Er ontstaat een soort rasterpatroon
in je stof. it zorgt voor extra stevigheid. Met de kalander
worden de garens geplet waardoor de dichtheid
verhoogd kan worden. Hoe meer geplet, hoe dichter de
stof. Hiermee kan je de hoeveelheid luchtdoorlatendheid
bepalen. Vaak toegepast in outdoor producten en
outdoor kleding.
Relief kalander (embossed kalander)
Een 3D -ontwerp in de stof wordt gemaakt door de stof
tussen kalenders door te laten lopen die een reliërf
bevaten en zo het patroon in de stof te duwen.
e metalen kalender is gegraveerd met het reliërfontwerp
en loopt als een negatef in de zachte kalender.
Schreiner/zijde kalander
Kalender met zeer fjne diagonale lijnen, gebruikt om een zachte glans op de stof te creërren
Eminder dan de fricte kalender) en een zachtere hand te krijgen.
e metalen kalender heef reliërf met zeer fjne diagonale lijnen, ongeveer 100 lijnen per
centmeter in een hoek van 2 graden. e lijnen zijn niet te zien op het blote oog
Het efect:
- Geweven stofen: meer textuur en beter laken.
- Gebreide stofen: meer textuur en verbeterde hand.
Over het algemeen toegepast op satjn of poplin stofen.
- Satjnen weefsels zijn al vlak, glad en glanzend vanwege de lange foteringen.
Meestal gemaakt van zijde of stnthetsche vezels.
- Poplin is een weefsel met een platbinding met kruislingse ribben, omdat de
inslagdraden dikker zijn dan de ketngdraden. Gemaakt van vele vezels en
verschillende soorten gewichten.
Moiré kalander
e stof wordt tussen kalenders met reliërf van houtnerf gevoerd. it wordt toegepast op
stnthetsche, celluloseachtge en proteïnestofen.
Het patroon is bedrukt op de ‘drijvende’ inslaggarens en de glans wordt geproduceerd door
de divergerende refecte van licht.
Ook is het mogelijk om een twee ribstofen op elkaar te kalanderen tussen twee gladde
kalanders. oor de druk gaan de ribbeltjes schuin. Elke ribbel gaat een andere richtng op.
Ook dan krijg je het moire efect.
Moiré is ook de naam van het weefsel met een ttpisch houtnerfoppervlak.
Echte moiré Anteke moiré Eaangebracht op ribbels) Valse moiré.
,Mangel (chaising calandaring)
Een mangel geef een echt zacht doek. Een mangel is geschikt voor alle soorten stofen.
Meerdere lagen stof gaan samen tegelijk door de kalander. Het voelt zacht aan en is soepel.
Resin (washable calandar efect)
Resin is een permanente behandeling, het is namelijk een hars. e stof wordt
geïmpregneerd met resin en neemt de chemicaliërn op. e stof wordt gedroogd, daarna
gekalanderd en als laatste verhit om de chemicaliërn te laten binden aan de stof. Het proces
is een combinate van mechanisch met chemisch fnishen.
Schuren (sanding/sueding)
Roterende rollen gecoat Ebedekt) met schuurpapier, schuren de stof, maken deze zachter en
beter isolerend.
Zowel op geweven als op gebreide stofen aangebracht.
warsdoorsnede machine
, Tambour = tamboer
Emerizing rollers = schuurwalsen
Hierbij zijn de kleine walsen beplakt met schuurpapier, de walsjes kunnen in beide richtngen
draaien. Het doek loopt om alle kleine walsen heen, de tambour draait met het doek mee.
Lees ook uit het Textile Reference Book pagina 112 – 113:
Het proces wordt uitgevoerd aan beide zijden van de stof en wijzigt het uiterlijk en de hand
van de stof; wanneer het wordt aangeraakt, heef het een zacht en glad gevoel dat lijkt op
de buitenkant van een perzik.
e schuurmachine bestaat uit enkele roterende rollen bedekt met schuurpapier, die het
doek schuren en het gewenste efect geven, afankelijk van de druk die door de schuurrollen
op het doek wordt uitgeoefend. Het gebruikte schuurpapier kan variërren en is afankelijk
van de gewenste mate van schuren. Ook moet het schuurpapier na een bepaald aantal
bedrijfsuren worden vervangen of wanneer het niet geschikt is voor het volgende doek dat
geschuurd moet worden. In sommige gevallen is het mogelijk om ook metalen rollen te
gebruiken waarbij het oppervlak bedekt is met ongelijke, ruwe korrels of puimrollen die een
uitstekende schurende werking uitoefenen op zowel droge als nate stofen. Voor een zeer
oppervlakkig schuring kan de natuurlijke schuurkracht van puimsteen worden toegepast met
succesvolle resultaten.
Zowel grijze stofen als geverfde stofen kunnen aan het schuurproces worden
onderworpen; het te schuren doek moet volledig vrij zijn van afwerkhars of kleefstof die na
het ontsterken op het oppervlak van het textelmateriaal achterblijf. Het schuur proces
verminderd de mechanische en dtnamometrische weerstand van het weefsel, waardoor het
gevoeliger is voor scheuren en naden.
e stof kan met verschillende snelheden in de machine lopen. Een soepele druk wordt
behouden dankzij twee balansarmen die aan de ingang en aan de uitgang van de unit zijn
gemonteerd. e stukken stof moeten worden genaaid met slijtvast materiaal zoals poltester
of ntlon. e tandwielen moeten op geschikte wijze met persluchtstralen worden gereinigd,
omdat de aanwezigheid van paalresten de kogellagers zou kunnen verstoppen of op het
oppervlak van de stof zou kunnen vallen, waardoor er enige problemen zouden ontstaan
met flters voor verfmachines. Het schuurproces, dat de stof met een zeer breed scala aan
efecten kan beïnvloeden, het wordt veel gebruikt op geweven stofen met verschillende
gewichten en weefpatronen Ede toepassing varieert van grof jeansdoek tot licht en delicate
zijde of microvezel, gecoate stofen en kunstleer). Het kan ook op breisels maar wordt bijna
niet gedaan.
