Bewegen & Presteren
KOOLHYDRATEN, VETTEN, EIWITTEN
Energie wordt in voedsel opgeslagen in de vorm van koolhydraten, veten en eiwitenn eze brandstofen of
energierijke substraten kunnen in onze cellen worden afgebroken om de opgeslagen energie vrij te gevenn eze
energie kan gebruikt worden door cellen in het lichaamn Alle chemische reactes in het lichaam worden samen
metabolisme of stofwisseling genoemdn
Om te kunnen leven/sporten heb je energie nodign it zit in etenn In eten ziten 6 voedingsstofenn
- Koolhydraten
- Vetten bevatten energie
- Eiwitten
- Vitaminen
- Mineralen bevaten geen energie
- Water
Koolhydraten (50%) brandstof:
Bestaat uitn Koolstof (C), waterstof (H), Zuurstof (O)
Twee soorten koolhydratenn
Meervoudige koolhydraten pastas, aardappelen, brood etc
Enkelvoudige koolhydraten zoete dingenn Enkelvoudige koolhydraten zijn slecht voor je omdat de suiker
snel in je bloed komenn it is slecht voor je alvleesklier en kan suikerziekte type 2 veroorzakenn Wanneer je
snel energie nodig hebt zijn enkelvoudige koolhydraten juist heel handign
Alle suikers die je eet worden in je lichaam gemaakt tot glucose (enkelvoudig koolhydraat). it komt in je
bloedn In je bloed gaat een deel naar spieren/ je lever toe, waar er glycogeen (meervoudig koolhydraat) van
wordt gemaaktn
Vetten (30%) brandstofn
Een vet (tri-glyceride) bestaat uit 1 glycerol en 3 FFA’sn e 3 vetzuren (FFA) is het deel wat energie levertn Een
tri-glyceride moet dus worden afgebroken voor het energie kan leverenn
Om vet kan alleen worden afgebroken dnmnvn zuurstof
Eiwitten (15%) bouwstof:
Hoofdzakelijk bouwstofenn Je kunt ze wel verbranden maar dat is niet de bedoelingn Hormonen en spieren
(actne/myosine) en celwanden bestaan bijvoorbeeld uit eiwitenn ie maak je dus kapot als je eiwiten
verbrandn eze verbrand je alleen als je geen veten en koolhydraten meer kunt verbrandenn
Eiwiten bestaan uit aminozurenn
Glucogenese = omzetting eiwiten in glucose
Lipogenese = omzetting eiwiten in vetzuren
1
,CALORIEËN
1 kcal = 4,2 kJ
1 gram koolhydraten levert 4,1 kcal energie
1 gram vet levert 9,4 kcal energie
e energiebehoefe van een…
Acteve man 2000 kilo-calorienn per dag
Inacteve man 2000 kilo-calorienn per dag
Acteve vrouw 2000 kilo-calorienn per dag
inacteve vrouw 17500 kilo-calorienn per dag
Je voorraad koolhydraten ligt tussen de 000 en 800 gram afankelijk van hoe erg getraind je bentn
ATP
ATP is de energiebron voor alle lichaamsfunctesn (Adenosine Tri Phosfaat)n
Fosforylering/ ATP resynthese = Het maken van ATP, maar dit kost wel energien e energie die hier voor nodig is,
komt uit één van de drie energie systemenn A P + P + ENERGIE ATP
Je eet en de brandstofen uit je voedsel worden door een energie systeem omgezet in ATPn Wanneer ATP wordt
afgebroken onder invloed van het enzym ATP-ase komt er energie vrij die bruikbaar is in spieren en dergelijken
Katabolisme: is het afbreken van stofen dnmnvn enzymenn Hierbij komt energie vrijn
2
, DE DRIE ENERGIESYSTEMEN
Fosfaatsysteem ATP-CP systeem
Snelste energiesysteem voor ATP resynthese
Werkt zonder zuurstof; anaeroob
Brandstof; creatinefosfaat
Het lichaam bevat ook al voorraden creatnefosfaat (CP)n eze voorraad is snel beschikbaar om weer ATP te
vormenn
CrP Cr + P + ENERGIE CrP kan alleen worden afgebroken onder invloed van het enzym creatine kinase
Levert 1 ATP
Hoog vermogen, kleine capaciteit
Tijdens de eerste paar seconden van een sprint, wordt ATP op een relatef constant niveau gehoudenn Maar het CP-
niveau daalt gestaag, omdat het wordt gebruikt om de afgenomen ATP-voorraad weer aan te vullenn Bij uitputting
zijn beide niveaus laag, en zijn ze niet in staat om de energie te leveren voor verdere contractesn e capaciteit om
ATP-niveaus op peil te houden met de energie uit CP is dus beperktn e combinate van ATP en CP voorraden kan
slechts 3 tot 10 seconden aan de energiebehoefe van uw spieren voldoen tjdens een maximale sprintn Voorbij dat
punt zijn de spieren afankelijk van andere processen om ATP te vormen; de glycolyse en de oxidateve verbranding
van brandstofenn
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisanneKuperus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.