Complete samenvatting Dermatologie
Inhoud
Inleiding & systematiek
Micromorfologie huid
Topicale therapie
Uitslag
Maligne & Benigne afwijkingen
Dermatoscopie
Jeuk
Bultjes & puistjes
Dikke benen
DD
Sjabloon
,Inleiding & Systematiek
Dermatologische systematiek
Morfologische onderzoek op basis van provoke:
- Plaats;
- Rangschikking;
- Omvang (aantal, grootte);
- Vorm;
- Omtrek;
- Kleur;
- Efflorescenties Zichtbare bestanddelen die met elkaar een huidafwijking vormen.
De verschillende efflorescenties:
o Macula omschreven kleurverandering in het niveau van de huid, zonder andere
epidermale / dermale afwijkingen. Het is niet palbabel.
o Erytheem niet nader omschreven rode kleurverandering van de huid die berust op
vaatverwijding. Het is wegdrukbaar i.t.t. bijv. purpura.
o Papula (papel)circumscripte, solide verhevenheid van de huid <1 cm, door cel-,
weefsel- of vochttoename, geneest zonder litteken. Het is dus wel palpabel.
o Plaque solide vlakke verhevenheid van de huid > 1 cm. Het is wel palpabel. Dus
een grote papel.
o Vesicula zichtbare holte gevuld met helder vocht, zonder eigen wand, < 1 cm.
o Bulla als vesicula, > 1 cm, subcorneaal, intra-of subepidermaal gelegen.
o Pustula zichtbare holte gevuld met purulent vocht, zonder eigen wand, < 1 cm,
meestal in de epidermis gelegen.
o Squamaloslatend conglomeraat van hoorncellen (schilfer). Laat nooit in een keer
los zoals crusta;
o Crusta korst die samengesteld is uit ingedroogd exsudaat, bloed, cellen,
necrotisch materiaal of vuil.
o Noduluscircumscripte palpabele weerstand in de cutis of subcutis, al dan niet
boven de huid verheven, < 1 cm, geneest vaak met littekenvorming (nodus > 1 cm).
o Tumor (tuber)solide uitstekende verhevenheid van de huid, > 1 cm, die ontstaat
door celvermeerdering.
o Urtica (galbult)vlakke, circumscripte, vluchtige verhevenheid van de huid als
gevolg van oedeemvorming in de dermis ontstaat door vasodilatatie en verhoogde
vasopermeabiliteit. Verdwijnen binnen 24 uur.
o Comedo (mee-eter) een afgesloten talgklier uitvoergang met ophoping van
talgkliermateriaal.
o Erosie een defect van de huid beperkt tot de epidermis.
o Ulcuseen defect van de huid tot in de subcutis met geen tot geringe
genezingstendens.
o Atrofie een afname van het volume van de huidsamenstellende bestanddelen.
o (Hyper)keratose:eeltvormig, brokkelig, bij palpatie hard.
PROVOKE
P/Plaats: Vormt samen met de efflorescenties de sleutel tot de diagnose!
Uitbreiding:
Solitair: beperkt tot laesie
Circumscriptie: beperkt tot klein gebeid
Regionaal: beperkt tot groter gebied
, Segmentaal: in verzorgingsgebied van ganglion
Gegeneraliseerd: verspreid over groot gedeelte huid)
Universeel: verspreid over gehele huid
De meeste huidziekten hebben voorkeurslokalisaties bv:
Atopisch eczeem: buigzijden extremiteiten;
Psoriasis: strekzijden extremiteiten en behaarde hoofdhuid;
Lichen ruber planus: buigzijden polsen, oraal/genitaal;
Rosacea: gelaat.
R/Rangschikking: Zegt iets over de onderlinge samenhang! Bijvoorbeeld:
Gegroepeerd:
o Corymbiform (moederlaesie met satellieten)
o Annulair (ringvormig, boogvormig),
o Lineair (lijnvormig)
o En Bouquet (dicht op elkaar)
Confluerend: samenvloeiend
Gedessemineerd: gegeneraliseerd en min of meer gelijkmatig verdeeld, niet
aaneengesloten
Diffuus: Aaneengesloten
Discreet: van elkaar gescheiden
Reticulair: ringovormig
Folliculair (gebonden aan follikels)
Granuloma annulare: boogvormig gerangschikte papels
O/Omvang: Aantal (in getal) en de grootte van de laesies ( opmeten). Bij vele laesies met
wisselende grootte: Bv:
Nummulair (muntgroot) 1-3 cm
Handpalmgroot 5-10 cm
Lenticulair (linzenkorrel) 3-10 mm
Miliair (gierstekorrel) 1-2 mm
V/Vorm: De tweedimensionale vorm van de laesies: Bv: rond, ovaal, polygonaal,
rechthoekig, annulair, kokardevormig (schietschijfvormig). Als iets rechthoekig of lineair is,
komt dit vaak door patiënt zelf (als krabben).
O/Omtrek-begrenzing: Lijnscherp, scherp, matig scherp tot onscherp.
K/Kleur: Bv. egaal bruin gepigmenteerd, livide, hyper/gedepigmenteerd, maar kan ook bijv.
erythemateus zijn.
Dermatologische systematiek
1) Morfologische onderzoek= PROVOKE;
2) Morfologische groep (meest kenmerkende efflorescentie);
3) De daarbij horende groep huidziekten;
4) (Waarschijnlijkheids)diagnose;
5) Diagnostisch onderzoek;
6) Einddiagnose.
Efflorescenties
Verschil tussen een macula en een plaque:
Macula is een omschreven kleurverandering in het niveau van de huid, zonder
andere epidermale of dermale afwijkingen. Deze afwijking is niet palpabel
, Een plaque is een solide vlakke
verhevenheid van de huid met een
diameter van > 1cm. Deze afwijking is
wel palpabel.
Verschil tussen een papel en een nodulus:
Papel is een circumscriptie, solide
verhevenheid van de huid (<1cm), die
ontstaan is door cel- weefsel of
vochttoename en die geneest zonder
littekenvorming;
Een nodulus is een circumscriptie
solide verhevenheid in de cutis of
subcutis gelegen al dan niet boven de
bovenhuid verheven (<1cm) over het
algemeen genezend met
littekenvorming (dit is niet altijd
zichtbaar).
Verschil tussen een schietschijfvormige en een bolronde
plek:
Schietschijfvormig zegt iets over een
tweedemensionale vorm van de plek. De plek
heeft dan de vorm van een rondje met middenin
een kleinere cirkel;
Bolrond zegt iets over de driedemensionale
vorm van de plek. Het is koepelvormig, van
bolvormig kan er dus alleen sprake zijn bij een
verheven laesie.
Onder macula vallen o.a.:
o Wijnvlek (segmentaal, scherp erytheem);
o SLE;
o Neurofiromatose type 1;
o Moedervlek;
o Vittiligo (depigementatie, scherp);
Verschillende diagnosen & efflorescenties:
- Bij pokkenvirus ook een papel.
- Bij Psoriasis scherp erytheem met plaque vorm.
- Lichen ruber planus papels confluerend tot plaques in een livide kleur. Scherp
omschreven en soms patroon van witte lijntjes (Wichkhamse striae).
- Melanoom roodheid die niet wegdrukbaar is.
- Atopisch eczeem acute fase macula + exocriatie.
- Verruceuze laesie ouderdomswrat, ook wel verruca seborrhoica/senilis. Zijn
gelig/huidskleurig tot zwart met vetachtig aspect.
- Sarcoïdose Erytheem met oranje-bruin aspect, waarbij bij wegdrukken iets geligs
wordt gezien (apple-jelly effect).
- Wijnvlek/ vaevus flammeus Ook wel cappilaire malformatie. Het is een segmentaal
scherp begrensde erythemateuze macula.
- SLE Erythemateuze macula in het gelaat.
- Cafe-au-lait vlek Komt voor bij neurofibromatose type 1. Is een gepigmenteerde
macula.
