Samenvatting
Samenvatting sprekend verleden h14 Azië
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Mijn samenvatting van h14 van het boek sprekend verleden bij het vak geschiedenis.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 14: De opkomst van AziëHet keizerrijk ten val, China wordt een republiek
In China werd door Engeland opium ingevoerd. Hier raakten veel Chinezen verslaafd aan,
wat voordelig was voor de Britse handel. Voor China had dit echter drastische gevolgen.
Naast dat veel Chinezen opiumverslaafd waren, ging er ook veel geld naartoe waardoor veel
Chinezen geen belasting meer konden betalen.
De onenigheid over de invoer van opium leidde tot de Opiumoorlog (1839-1842) tussen
Engeland en China. De Chinese regering werd in een verdrag gedwongen het eiland
Hongkong af te staan aan de Britten en vijf andere havens open te stellen voor Britse
kooplieden. Kort daarop sloten de VS en Frankrijk soortgelijke verdragen met China. Deze
verdragen werden in China ongelijke verdragen genoemd, omdat ze veel gunstiger waren
voor de westerse mogendheden dan voor China. De regering slaagde er niet in verder
opdringen van het Westen tegen te houden. Tijdens de Bokseropstand werd het Chinese
verzet door buitenlandse legers met geweld onderdrukt.
Er ontstonden volksbewegingen die het bewind van de keizer omver wilden werpen en de
westerlingen met geweld wilden verdrijven. Jonge intellectuelen met westerse denkbeelden
vonden dat China alleen een grote rol in de wereld kon spelen, als de Chinese maatschappij
zou veranderen. Hun leider werd Sun Yatsen. Zijn idealen vatte hij samen in de drie
volksbeginselen: nationalisme, democratie en volkswelvaart.
In 1911 brak de revolutie uit in China. De opstandelingen slaagden er echter niet in heel
China in hun macht te krijgen. Het noordelijke leger van generaal Yuan Shikai bood krachtig
tegenstand. Hij wist de keizerin ervan te overtuigen afstand te doen van de troon. In 1912
werd China een republiek. Van de idealen van Sun Yatsen kwam weinig terrecht. De
president Yuan Shikai reageerde als een militair dictator. Hij droeg het bestuur van de
provincies over aan militaire gouverneurs, warlords genoemd, die zich meestal weinig van
de centrale regering aantrokken.
Verschillende revolutionairen groeperingen vormden een nieuwe politieke partij:
- Guomindang (GMD): gebaseerd op Sun Yatsen. De aanhangers werden later
nationalisten genoemd.
- De Chinese Communistische Partij (CCP): geïnspireerd op het marxisme.
De opvolger van Sun Yatsen, generaal Chiang Kaisjek, veroverde vanaf 1926 met hulp van
de communisten een grroot deel van China. Echter vonden veel nationalisten, inclusief
Chiang Kasjek zelf, dat de communisten teveel invloed kregen. Die werden vervolgd en bij
duizenden gedood. De communisten trokken zich terug in de bergen. In 1928 nam Chiang
Kaisjek Beijing in.
De communisten vormden een leger van arme boeren, geschoold in de leer van het
marxisme (het rode leger). De soldaten brachten in China een revlutie tot stand. Rijke
boeren moesten hun land afstaan aan arme boeren, die de grote meerderheid vormden.
Vanaf 1935 was Mao Zedong de absolute leider van de communisten. In 1936 staakte
Chiang Kaisjek de strijd tegen de communisten om samen te werken tegen het Japanse
imperialisme dat China bedreigde.
, In 1946 brak een burgeroorlog uit tussen communisten en nationalisten. In enkele jaren
veroverde het Rode Leger het hele vasteland van China. In 1949 riep Mao Zedong in Bejing
de Volksrepubliek China uit. Chiang Kaisjek vluchtte met ruim een miljoen vluchtelingen naar
het eiland Taiwan.
Mao probeerde in korte tijd het communisme in te voeren. In 1958 kondigde hij de Grote
Sprong Voorwaarts aan: de plattelandsbevolking werd georganiseerd in communes van
dorpen die in al hun behoeften zouden voorzien, onder leiding van de communisten. De
productie daalde echter. Er ontstond een hongersnood, die aan miljoenen het leven kostte.
In 1966 lanceerde Mao een nieuwe massacampagne: de Grote Proletarische Culturele
Revolutie. Daarmee wilde hij de macht van zijn tegenstanders breken. Miljoenen
functionarissen uit de partij, het bedrijfsleven en het onderwijs werden ontslagen en op het
platteland tewerkgesteld. Hierdoor werd het leven in de steden echter zo slecht, dat Mao na
enkele jaren een einde liet maken aan de Culturele Revolutie.
Na de dood van Mao Zedong (1976) wonnen de gematigde communisten van de radicale.
Onder leiding van Deng Xiaoping en zijn opvolgers slaagde China er in een moderne,
geïndustrialiseerde staat te worden. De regering zocht toenadering tot het westen en stond
op economisch gebied meer vrijheid toe. Om de enorme bevolkingsgroei tegen te gaan
mocht ieder echtpaar maar één kind krijgen.
14.1 Japan en het Westen
Het Oude Japan
Het Oude Japan ontstond eerst uit kleine staten. In elke staat was een scherpe scheiding
tussen een machtige bovenlaag, bestaande uit een adellijke clan (groep van verwante
families), en de rest van de bevolking. Elke staat stond onder leiding van het clanhoofd.
Ieder clanhoofd was tevens een priester. Japan had een eigen godsdienst, het sjintoïsme.
Op den duur gingen de meeste clans het clanhoofd van de staat Yamato als hun tenno
(keizer) erkennen. De leider van de Yamato-clan werd als een afstammeling van de
zonnegodin beschouwd en was dus heel belangrijk voor de landbouw.
Aan het einde van de 12de eeuw wist een clanleider, Minamoto Yoritomo, de andere clans
onder zijn macht gezag te brengen. De keizer gaf hem de titel sjogoen (opperbevelhebber)
In feite beschikte de sjogoen over meer macht dan de keizer.
De sjogoens hadden onvoldoende middelen om het hele land uit een centraal punt te
regeren. Zij stelden de hoofden van machtige families aan als bestuurders, daimyo, van
grote gebieden. Deze daimyo hadden vooral een militaire taak ter ondersteuning van de
sjogoen.
De samenleving in Japan was verdeeld in vier lagen:
- De bovenlaag werd gevormd door de daimyo en de samoerai. Deze bestuurders en
krijgslieden mochten als enige wapens dragen.
- De tweede laag bestond uit boeren en vissers.
- De derde laag bestond uit ambachtslieden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelbootsgezel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen