8.1 Oorzaken van de Tweede Wereldoorlog
De directe oorzaak van de Tweede Wereldoorlog in Europa is de inval van Duitsland in
Polen. Engeland en Frankrijk verklaarden daarop de oorlog aan Duitsland. Over de
dieperliggende oorzaken is nog geen overeenstemming. Lange tijd werd Hitler als
belangrijkste veroorzaker van de Tweede Wereldoorlog gezien, maar inmiddels is hier
discussie over ontstaan.
Hitler is er altijd op uit geweest om de leefruimte van het Duitse volk te vergroten. Deze
leefruimte was alleen in Oost-Europa te vinden. De daar levende volken waren natuurlijk niet
van plan om hieraan mee te werken. Een oorlog in Oost-Europa was dus onvermijdelijk.
Hitler bereidde zich dus van het begin af aan voor op een oorlog. Dat de oorlog uitbrak lag
ook aan de politiek van Engeland, Frankrijk en de SU:
- Door aan bepaalde eisen van Hitler tegemoet te komen, dachten de Franse en
Engelse leiders dat zij de vrede konden handhaven. Ze grepen pas in toen het te laat
was.
- Stalin maakte door zijn verdrag met Duitsland de weg vrij voor Hitler om polen aan te
vallen.
Andere redenen waarom de oorlog ook de schuld was van Frankrijk en Engeland:
- Het Verdrag van Versailles was de belangrijkste oorzaak voor het uitbreken van de
oorlog. In dit vooral door Frankrijk en Engeland bepaalde verdrag werden allerlei
beperkingen aan Duitsland opgelegd. Hitler probeerde terug te winnen wat Duitsland
was afgenomen.
- Frankrijk en Engeland lieten Hitler lange tijd zijn gang gaan. Hitler verwachtte daarom
niet dat deze landen hem de oorlog zouden verklaren, als hij Polen zou aanvallen.
- Frankrijk en Engeland hadden de communistische SU niet zo moeten wantrouwen.
Er was dan een verdrag mogelijk geweest tussen Frankrijk, Engeland en de SU. Dan
zou Stalin waarschijnlijk geen verdrag met Hitler hebben gesloten.
8.2 De Tweede Wereldoorlog vergeleken met de Eerste
Niet meer enthousiast de oorlog in
Toen Duitsland in 1939 Polen binnenviel en Engeland en Frankrijk Duitsland de oorlog
verklaarden, heerste er in alle landen een angstige sfeer. Ook in Duitsland. Goebbels
verbood de pers om het woord oorlog in de koppen te gebruiken.
Meer een wereldoorlog
In de Eerste Wereldoorlog werd bijna alleen maar in Europa en in het Midden-Oosten
gevochten. In de Tweede Wereldoorlog waren ook Noord-Afrika en Azië erbij betrokken. In
Europa waren bovendien veel meer landen betrokken bij de oorlog.
Groter deel van Europa wordt bezet
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam het grootste deel van Europa onder Duits bestuur. In
de zomer van 1942 bereikte het Duitse rijk het toppunt van zijn macht:
● Bezettingspolitiek in West-Europa gericht op nazificatie bevolking
, De volken in West-Europa werden vanuit de rassenleer van de nazi’s als mogelijke
bondgenoten beschouwd. Zij zouden een goede plaats kunnen krijgen in het nieuwe
Europa onder Duitse leiding. Daarom probeerden de nazi’s West-Europeanen voor
zich te winnen d.m.v. bijvoorbeeld propaganda.
● Bezettingspolitiek in Oost-Europa zeer wreed
In Oost-Europa was de Duitse bezettingspolitiek veel harder. Dit kwam onder andere
doordat in Oost-Europa de leefruimte voor de Duitsers moest worden gevonden. Het
leger moest in Oost-Europa veel angst creëren, zodat de bevolking niet meer in
verzet durfde te komen.
Bewegingsoorlog in plaats van loopgravenoorlog
De Tweede Wereldoorlog was een bewegingsoorlog: verdedigingslinies werden veel vaker
doorbroken dan behouden. Er waren ook veel meer troepenverplaatsingen.
Meer soldaten komen om
In totaal sneuvelden er in de Eerste Wereldoorlog ruim acht miljoen soldaten. Dit waren er in
de Tweede Wereldoorlog ongeveer twintig miljoen. De meesten sneuvelden aan het
Oostfront. De oorzaken van het veel grotere verlies aan soldaten waren:
- Tijdens deze oorlog waren er veel meer landen en soldaten bij betrokken
- Duitse, Russische en Japanse soldaten moesten tot het uiterste doorvechten; ze
mochten zich niet overgeven. Daardoor sneuvelden er ook in het laatste oorlogsjaar
nog enorm veel soldaten.
De SU en Duitsland schenden oorlogsrecht ten aanzien van krijgsgevangenen op grote
schaal
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden voor het eerst op grote schaal krijgsgevangenen
gemaakt. Er waren toen nog geen regels voor een goede behandeling van
krijgsgevangenen. Na die oorlog werden er regels opgesteld. Deze regels werden in de
Tweede Wereldoorlog aan Duitse zijde alleen gerespecteerd ten aanzien van
West-Europeanen en Amerikaanse krijgsgevangenen. Poolse en Russische
krijgsgevangenen werden niet goed behandeld. Ook aan Russische zijde werden de regels
niet gerespecteerd.
De oorlogvoering verandert opnieuw door uitvindingen
Als gevolg van allerlei uitvindingen in de luchtvaartindustrie was de luchtmacht na 1918 sterk
in betekenis toegenomen. Van bombardementen werden niet alleen soldaten, maar ook
burgers het slachtoffer. Ook vliegdekschepen en atoombommen waren nieuw. Aan het einde
van de oorlog had Hitler zijn hoop gevestigd op langeafstandswapens: de V1 (een
onbemand vliegtuigje) en de V2 (een raket).
De Tweede Wereldoorlog is veel meer een ‘totale oorlog’
In de Tweede Wereldoorlog waren veel meer burgers bij de oorlog betrokken dan in eerdere
oorlogen. Vrouwen vervingen mannen in fabrieken en andere bedrijven. Door de
bewegingsoorlog werden grotere gebieden met burgers getroffen door geweld. Er vielen ook
veel meer burgerslachtoffers dan in de Eerste Wereldoorlog:
- Massale bombardementen verwoestten steden en doodden talloze inwoners.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelbootsgezel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.