Een samenvatting van het vak economie in het eerste jaar TEW. Samenvatting gebaseerd op het handboek "algemene economie 12e editie" en de slides van de hoorcolleges.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Wat is economie? Object, doel en methode van de economische wetenschap . 5
1. Inleiding .............................................................................................................................. 5
2. Het fundamenteel economisch probleem: veelvuldige behoeften versus schaarse
middelen................................................................................................................................. 5
3. Het productieproces ........................................................................................................... 6
4. De productiemogelijkhedencurve van een land ................................................................ 8
5. Verruiming van de productiemogelijkheden ..................................................................... 9
7. Methodologische aspecten en economische analyse ...................................................... 11
8. Kritische kanttekeningen .................................................................................................. 12
Hoofdstuk 2: Het marktmechanisme ....................................................................................... 13
1. Inleiding ............................................................................................................................ 13
2. De marktvraag .................................................................................................................. 13
3. Het marktaanbod ............................................................................................................. 15
4. Het marktevenwicht (AV en AA samenvoegen): .............................................................. 16
5. De prijselasticiteit van de vraag en aanbod ..................................................................... 19
6. Andere elasticiteiten van vraag en aanbod...................................................................... 27
7. De markt en overheidsinterventies .................................................................................. 28
Hoofdstuk 3: Consumentengedrag en de afleiding van de vraag ............................................ 35
1. Inleiding ............................................................................................................................ 35
2. Nut, marginaal nut en consumptiebeslissingen ............................................................... 35
3. Preferenties, indifferentiecurven en nutsfuncties ........................................................... 37
4. De budgetrestrictie........................................................................................................... 42
5. De optimale keuze van de consument ............................................................................. 44
6. Veranderingen van het consumentenevenwicht (comparatieve statica) ....................... 45
7. Consumentengedrag in actie: toepassingen .................................................................... 49
8. Afleiding van de marktvraag uit de individuele vraagcurven .......................................... 50
9. Kritische kanttekeningen .................................................................................................. 51
Hoofdstuk 4: Productie en kosten van bedrijven op korte en op lange termijn ..................... 52
1. Inleiding ............................................................................................................................ 52
2. Bedrijven en de organisatie van de productie ................................................................. 52
3. Productie en kosten: enkele inleidende begrippen ......................................................... 53
4. Het gedrag van de producent op lange termijn: de optimale keuze van de inputs in de
productie .............................................................................................................................. 55
5. Productie en kosten op korte termijn .............................................................................. 64
1
,Algemene economie
6. samenhang tussen de korte- en de lange termijnkosten ................................................ 70
7. Besluit ............................................................................................................................... 71
Hoofdstuk 5: Prijsvorming onder verschillende marktstructuren ........................................... 72
1. Inleiding ............................................................................................................................ 72
2. Criteria voor het onderscheiden van verschillende marktvormen .................................. 72
3. Winstmaximerend gedrag ................................................................................................ 73
4. Zuivere mededinging ........................................................................................................ 73
5. Monopolie ........................................................................................................................ 79
6. Oligopolie ......................................................................................................................... 82
Hoofdstuk 6: Marktimperfecties en de rol van de overheid .................................................... 87
1. Inleiding ............................................................................................................................ 87
2. Welvaartimplicaties van de werking van de vrije markt .................................................. 87
3. Oorzaken van marktfaling en de rol van de overheid ...................................................... 89
4. Markt en overheid: complementaire rollen ..................................................................... 98
Micro- en macro-economie:................................................................................................... 100
Hoofdstuk 7: productie, inkomens en bestedingen – de macro-economische benadering.. 100
1. Inleiding .......................................................................................................................... 100
2. Productie, toegevoegde waarde en factorvergoedingen .............................................. 100
3. Voorraden....................................................................................................................... 101
4. Soorten factorvergoedingen .......................................................................................... 102
5. Bruto – versus netto-product ......................................................................................... 102
6. Fundamentele gelijkheid tussen product, inkomen en bestedingen ............................ 103
7. Macro-economische identiteiten voor een gesloten economie (geen import of export)
zonder overheid ................................................................................................................. 103
8. Eenvoudige economische kringloop .............................................................................. 103
9. Bruto binnenlands product, netto nationaal inkomen, binnenlandse bestedingen en
besteding van het binnenlands product ............................................................................ 104
10. Financieringstekorten en -overschotten ...................................................................... 105
11. De nationale rekeningen van België............................................................................. 106
12. Waarderingsproblemen ............................................................................................... 106
13. Uitschakeling van de prijsinvloed ................................................................................. 107
14. De impliciete prijsindex van het bbp ............................................................................ 108
15. Grote en kleine economieën ........................................................................................ 109
16. Besluit ........................................................................................................................... 109
Hoofdstuk 8: Economische groei............................................................................................ 110
1. Inleiding .......................................................................................................................... 110
2
,Algemene economie
2. Definitie en maatstaven ................................................................................................. 110
3. Groeiboekhouding .......................................................................................................... 111
4. Neoklassieke groeitheorie .............................................................................................. 112
5. Nieuwe groeitheorie (Lucas&Romer) ............................................................................. 115
Hoofdstuk 9: Ongelijkheid en herverdeling ........................................................................... 117
1. Inleiding .......................................................................................................................... 117
2. Hoe meet men ongelijkheid ? ........................................................................................ 117
3. Inkomens- en vermogensongelijkheid: enkele opvallende trends ................................ 118
4. Oorzaken van ongelijkheid ............................................................................................. 118
5. Beleidsmaatregelen die ongelijkheid verminderen ....................................................... 118
6. Gaat minder ongelijkheid samen met hoge welvaart? .................................................. 119
Hoofdstuk 10: Macro-economisch evenwicht op korte en lange termijn ............................. 120
1. Inleiding .......................................................................................................................... 120
2. De aggregatieve vraag .................................................................................................... 120
3. Het aggregatieve aanbod in de korte termijn ................................................................ 121
4. Het aggregatieve aanbod in de lange termijn ................................................................ 123
5. Van korte termijn naar lange termijn............................................................................. 124
6. Macro-economisch evenwicht: vraag- en aanbodschokken.......................................... 125
7. Besluit ............................................................................................................................. 128
Hoofdstuk 11: Consumptie, investeringen en aggregatieve vraag ........................................ 129
1. Inleiding .......................................................................................................................... 129
2. De consumptiefunctie en de daaruit afgeleide spaarfunctie......................................... 130
3. De investeringsfunctie .................................................................................................... 132
4. Macro-economisch evenwicht ....................................................................................... 136
5. De investeringsmultiplicator .......................................................................................... 137
6. Instabiliteit in de aggregatieve vraag: het accelerator-multiplicatormodel ................. 138
Hoofdstuk 12: De budgettaire politiek ................................................................................... 139
1. Inleiding .......................................................................................................................... 139
2. Macro-economische betekenis van de overheid ........................................................... 139
3. Evenwichtsvoorwaarden ................................................................................................ 140
4. Het evenwichtsinkomen bij autonome belastingen ...................................................... 140
5. Discretionair budgettair beleid ...................................................................................... 142
Zijsprong H15: Open Economie .......................................................................................... 143
6. Automatische stabilisatoren .......................................................................................... 144
7. Budgettaire politiek en overheidstekort ........................................................................ 146
3
,Algemene economie
8. Effectiviteit van de budgettaire politiek......................................................................... 148
9. De overheidsschuld ........................................................................................................ 149
10. Het overheidstekort en de strekking van de budgettaire politiek ............................... 150
11. Besluit ........................................................................................................................... 151
Hoofdstuk 13: De monetaire politiek ..................................................................................... 152
1. Inleiding .......................................................................................................................... 152
2. De geldhoeveelheid ........................................................................................................ 152
3. Het geldaanbod = geldhoeveelheid ............................................................................... 152
4. De vraag naar geld .......................................................................................................... 157
5. Geldmarktevenwicht ...................................................................................................... 160
6. De monetaire politiek ..................................................................................................... 161
7. Gezamenlijk evenwicht op de geld- en goederenmarkt: het IS-LM-model ................... 162
8. De aggregatieve vraagcurve opnieuw bekeken ............................................................. 167
Hoofdstuk 14: Werkloosheid, inflatie en de Phillips-curve .................................................... 170
1. Inleiding .......................................................................................................................... 170
2. Werkloosheid ................................................................................................................. 170
3. Inflatie............................................................................................................................. 178
4. Phillips-curve .................................................................................................................. 180
5. Besluit: ............................................................................................................................ 182
4
, Algemene economie
Hoofdstuk 1: Wat is economie? Object, doel en methode van de
economische wetenschap
1. Inleiding
- Wat doet de economische wetenschap?
→ Inzicht geven in de maatschappelijke organisatie (vanuit een specifieke invalshoek)
o Om betere beslissingen te kunnen nemen in het dagelijks leven
o Om de problemen van de wereld waarin we leven beter te begrijpen
o Om een beter beleid te kunnen voeren
- Denk aan de huidige coronacrisis
2. Het fundamenteel economisch probleem: veelvuldige behoeften versus schaarse
middelen
- Spanning tussen de veelvuldige behoeften en beperkte (schaarse) middelen =
economie
- Keuzeprobleem ontstaat hierdoor (je kan elke euro maar 1 keer uitgeven)
- Economische goederen → nut en schaarste zijn aanwezig
- Vrije goederen → niet-schaarse goederen (vb. lucht ~ er hangt geen ‘prijskaartje’
aan)
- Nieuwe schaarsten → er is een tekort, maar het is geen betalend product
- Productiefactoren→ arbeid, kapitaal, natuur en ondernemersinitiatief
Keuzes en opportuniteitskosten:
- Wie kiest, geeft iets anders op:
= opportuniteitskost
= de waarde van het beste alternatief dat men opgeeft door deze keuze te maken
o Vb. Opportuniteitskost van studeren?
▪ Je kiest voor studeren, maar geeft een werkloon (= de
opportuniteitskost) op
Definitie
- Economische analyse = gaat na hoe beslissingsmakers keuzes maken en wat daarvan
de private en maatschappelijke gevolgen zijn
- Economie = sociale wetenschap die tot voorwerp heeft het beheer van schaarse
middelen
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rikwllems. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
