Case of David: Executieve functies & aandacht
1. Artikel McDonald: gaat over executieve disfunctie na TBI
★ 4 componenten: volition (wilskracht, doelgerichtheid), planning, purposive action
(initiëren en behouden van acties) & effective performance (self-monitoring etc.)
★ Mensen met TBI kunnen niet adaptief reageren
★ TBI leidt tot executieve disfunctie (schade aan frontale kwab), zelfs bij milde TBI
★ Schade aan frontale gebieden beschadigen neurotransmitters: noradrenaline,
acetylcholine, choline, dopamine, catecholamine
★ Behandeling: cognitieve rehabilitatie (effectief), farmacologische behandeling (goed
voor geheugen, voorkomen secondary injury), neurogenesis
2. Artikel Wright: review naar de link tussen ICD’s (impulse-control disorders) en GTS
(Tourette)
★ Intermittent explosive disorder (IED): 23-40% van mensen met GTS
○ Vaker bij kids en vooral wanneer zij ook ADHD + OCD hebben
○ Grootste oorzaak: vertellen dat kind fout is in iets
★ Self-injurious behavior (SIB): 14,8% van mensen met GTS
○ Risicofactor: hogere leeftijd, bij vroegere onset en comorbiditeiten (ADHD)
○ Vaakst voorkomend: hoofdstoten
○ Link tussen SIB en seksueel ongepast gedrag
○ Striking → vaker bij vrouwen
★ Andere ICD’s: trichotillomania (TTM) → 2,6%
★ Impulsive-compulsive sexual behavior: 4,3% van mensen met GTS
○ Hoger bij comorbiditeiten (ADHD), hogere leeftijd
★ Kleptomanie, pyromanie, pathologisch gokken, impulsief-compulsief
internetgedrag en koopgedrag
○ Weinig onderzoek naar
○ Reward deficiency (zoeken naar arousal; TTM, gokken, GTS en hyperseksuele
stoornis) vs. impulsivity (compulsief shoppen, kleptomanie, ED’s, SIB en
IED)
★ Mannen: impulsiviteit en agressiviteit naar anderen gericht
○ meer IED, pathologisch gokken, pyromanie en seksuele compulsies
★ Vrouwen: impulsiviteit naar binnen gericht (weinig agressiviteit)
○ meer SIB, TTM, kleptomanie en compulsief kopen
→ GTS is een mix van compulsief gedrag (ego-dystonisch) en impulsiviteit (ego-syntonisch)
→ GTS = hypometabolisme in ACC, parahippocampale en insulaire cortex
(impulse-controle). Misschien ook verhoogde dopamine vrijlating
3. Artikel Ziino: onderzoeken van natuur van verslechteringen in selectieve aandacht en de
relatie met subjectieve vermoeidheid na TBI
★ Conclusie: dit onderzoek vindt een relatie tussen subjectieve vermoeidheid en
prestatie op selectieve aandachtstaken. Taken die een ‘higher order’ aandachtsproces
vereisen, daar worden grotere aandachtstekorten op gezien (onafhankelijk van
stemming). De relatie tussen vermoeidheid en prestatie op minder eisende cognitieve
taken is wel gemedieerd door effecten van stemming. Vindingen van de relatie tussen