Burgerlijk recht tentamen eerste kans
1. Rupsje Nooit Genoeg BV verkoopt en levert allerlei soorten rupsen aan Verpoppen BV. Bij
Verpoppen BV worden rupsen van verschillende leveranciers opgekweekt tot vlinders. Vervolgens
verkoopt Verpoppen BV de vlinders aan verschillende vlindertuinen door heel Nederland. In de
overeenkomst tussen Rupsje Nooit Genoeg BV en Verpoppen BV is het volgende beding
opgenomen:
“Rupsje Nooit Genoeg BV behoudt zich de eigendom voor van alle afgeleverde en nog af te leveren
rupsen, totdat de koopprijs voor al deze rupsen geheel is voldaan.”
Verpoppen BV verkeert in financieel zwaar weer en laat na de koopprijs voor de rupsen aan Rupsje
Nooit Genoeg BV te betalen. Rupsje Nooit Genoeg BV wil daarom de rupsen revindiceren.
Verpoppen BV verzet zich tegen deze revindicatie. Zij voert aan dat de eigendom van Rupsje Nooit
Genoeg BV is tenietgegaan.
Werk twee verschillende grondslagen uit die Verpoppen BV zou kunnen aanvoeren voor het
tenietgaan van de eigendom van Rupsje Nooit Genoeg BV.
Geef per grondslag aan over welke relevante feitelijke informatie u nog dient te beschikken om de
kans van slagen van het verweer te beoordelen.
Geef daarbij ook aan waarom die informatie vanuit juridisch oogpunt relevant is.
Antwoord: 5/10
Een grondslag van Verpoppen BV (hierna V) zou zaaksvorming zijn (5:16BW) , hierdoor zou de
eigendom van Rupsje nooit genoeg BV (hierna R) tenietgaan. Rupsen zijn geen zaken, aangezien dit
dieren zijn, dit blijkt uit art 3:2a lid 1 BW, maar bepalingen mbt zaken zijn op dieren van toepassing.
Dit blijkt uit het 2e lid. Onder zaak valt art 3:2 BW. 5:16 BW is dus ook van toepassing op de rupsen
en tegelijkertijd de vlinders. Uit de rupsen vormen die vlinders, er ontstaat dus een nieuwe 'zaak',
vlinders zijn een heel andere zaak met vleugels etc. (denk aan hollanders kuiken broederij waar
kuikens uit eieren worden gevormd) . Als iemand vormt (lid 2), wordt deze de eigenaar van de
oorspronkelijk goederen. V vormt de vlinders, dit blijkt uit het opkweken. Over de kosten blijkt niet
dat het niet gerechtvaardigd is, ook zou ik daar niet vanuitgaan, want R kan weten dat rupsen geen
rupsen blijven, en er een mogelijkheid is dat iemand er vlinders uit vormt, die zal dit met een redelijk
denkend vermogen in zijn prijs berekend hebben (ondanks de eigendomsvoorbehoud en de dus nog
niet voldane koopprijs door V).
Meer relevante informatie zou dus zijn of aan het 'opkweken' de nodige arbeid verricht wordt door V,
dat je kan spreken van vormen. Als deze rupsen namelijk ontpoppen terwijl je hier geen nodige
apparatuur voor nodig hebt, zou je kunnen betwisten dat er echt een nieuwe zaak vormt en de vlinder
de vrucht is van de rups zoals bij kuikenbroederij. Nu ik daar wel vanuit ga (dat hij arbeid verricht in
het opkweken), is de kans op slagen groot.
De andere is dat door de eigendomsvoorbehoud er een geldige overdracht heeft plaatsgevonden via
3:84 BW jo. 3:90 lid 1 jo. 3:91 BW, er is een levering, dit blijkt uit de casus, je kunt namelijk niet
revindiceren wat er niet is. Er is een geldige titel, namelijk de koopovereenkomst, met
eigendomsvoorbehoud. Er is beschikkingsbevoegdheid van R, er blijkt immers niets anders uit de
casus. V heeft hierdoor machtsverschaffing (3:91 BW) verkregen en haar staat vrij te doen met de
rupsen wat zij wil, zoals doorverkoop (art. 5:1 lid 1 en 2 BW). Uit 3:112 BW blijkt namelijk dat zij door
de overdracht namelijk bezit heeft verkregen, door 3:119 lid 1 wordt zij gelijk vermoed rechthebbende
te zijn door dit bezit.
, Andere informatie die nodig zou zijn om kans van slagen te vergroten is weten of de de
overdraagbaarheid niet ook wordt uitgesloten in het beding, zolang de vordering niet betaald is (dit
kan, dat blijkt uit 3:83 lid 2 BW)(coface/intergamma noemt dit beding). Er zou dan namelijk blijken dat
V niet meer met de rupsen kan doen wat zij wil, en als dit opvalt naar de verkeersopvatting, wordt zij
niet meer vermoed bezitter te zijn, maar slechts houder, omdat zij in het uitoefenen van haar recht na
overdracht wordt beperkt. Nu ik ervan uit ging dat dit niet van toepassing is, is deze kans van slagen
ook aanwezig, maar kleiner dan de vorige grond. Deze is namelijk meer afhankelijk van de
verkeersopvatting.
Zaaksvorming en hollander's kuikenbroederij, vlinder is naar verkeersopvatting iets anders dan een
rups. Nieuwe identiteit, en menselijke arbeid. Feitelijke informatie daarover ontbreekt. volledige 5
punten voor eerste gedeelte.
Eigendomsvoorbehoud tenietgedaan door oneigenlijke vermenging, verschillende leveranciers
worden opgekweekt. Taxeira de Mattos, verpoppen houder, 109 en 119 eigenaar. Feitelijke vraag is
bijvoorbeeld of ze apart worden gehouden of anders te identificeren zijn. Gaat niet om individualiseren
maar identificeren.
2. AltijdVeilig BV en BurgerSafe BV zijn twee bedrijven in de beveiligingsbranche. Bij de bedrijven
kunnen beveiligers worden ingehuurd voor grote evenementen. In 2019 heeft AltijdVeilig de
beveiliging verzorgd voor de ‘Juli-feesten’ van gemeente Nijmendaal. Gemeente Nijmendaal heeft
slechts een deel van het openstaande bedrag voldaan en is nog 80.000 euro verschuldigd aan
AltijdVeilig.
In de zomer van 2020 gaat het financieel niet goed met AltijdVeilig. Het bedrijf heeft grote
schulden en door het COVID-19 virus zijn er weinig inkomsten. De bevriende firma BurgerSafe is
bereid AltijdVeilig te helpen. AltijdVeilig en BurgerSafe spreken af dat AltijdVeilig haar vordering
op gemeente Nijmendaal openbaar cedeert aan BurgerSafe. Er wordt op 1 augustus 2020 een
geldige daartoe bestemde akte opgesteld. Deze akte vermeldt de afspraak tot openbare cessie en
dat van de cessie mededeling zal worden gedaan aan gemeente Nijmendaal. Deze mededeling
blijft aanvankelijk echter uit. Op 1 oktober 2020 wordt AltijdVeilig failliet verklaard. Op 1 december
2020 wordt door BurgerSafe alsnog mededeling van de cessie gedaan aan gemeente Nijmendaal.
Ook BurgerSafe heeft het financieel moeilijk door het COVID-19 virus. BurgerSafe sluit op 25
maart 2021 een kredietovereenkomst voor 100.000 euro met particuliere kredietverstrekker
Celsius BV. Tot zekerheid van terugbetaling daarvan spreken BurgerSafe en Celsius af dat
BurgerSafe de vordering op gemeente Nijmendaal stil zal verpanden aan Celsius. De daartoe
bestemde onderhandse akte wordt opgesteld op 25 maart 2021 en diezelfde dag ter registratie
aangeboden bij de Belastingdienst. De financiële injectie heeft BurgerSafe helaas onvoldoende
gebaat: op 1 april 2021 volgt ook het faillissement van BurgerSafe. Op 15 april 2021 doet Celsius
mededeling van de verpanding aan gemeente Nijmendaal.
In 2023 heeft gemeente Nijmendaal nog niet betaald. Zowel Celsius als de curatoren van
AltijdVeilig en BurgerSafe betogen dat zij aanspraak maken op betaling.