De ideale samenvatting! Vanaf H3 tot het einde. Ik heb ook een digitaal geschreven samenvatting van H1 en 2, als je na aankoop mij een berichtje stuurt op instagram: @fleur_bosmans, krijg je deze ook!
6. HOGERE ORDE VERWERKING VAN GUSTATIEVE STIMULI ...................................................................................................................................................................22
Hoofdstuk 8: Olfactorisch systeem ..................................................................................................................................................................................................................................23
1. ANATOMIE EN PERCEPTIE ...............................................................................................................................................................................................................................23
2. FYSIOLOGIE: 1e ORDE OLFACTIEVE RECEPTORNEURONEN (ORN)....................................................................................................................................................23
3. FYSIOLOGIE: BULBUS OLFACTORIUS ......................................................................................................................................................................................................... 24
4. CORTICALE PROJECTIES VAN M/T CELLEN.............................................................................................................................................................................................. 24
5. VOMERONASAAL ORGAAN............................................................................................................................................................................................................................. 24
Hoofstuk 9: Somatosensorisch systeem ...................................................................................................................................................................................................................... 25
1. INDELING SOMATOSENSORIËLE SYSTEEM ............................................................................................................................................................................................. 25
2. TACTIELE GEVOELIGHEID ............................................................................................................................................................................................................................... 25
Studie van 1e orde neuronen van gladde huid .................................................................................................................................................................................................. 25
Spatiale resolutie: 2-puntsdiscriminatie ..........................................................................................................................................................................................................26
Ruggengraat: 30 segmenten (wervels) .............................................................................................................................................................................................................26
Sensorische organisatie van het ruggenmerg ...............................................................................................................................................................................................26
Lemniscaal systeem (tactiel/vibratie van de huid) .......................................................................................................................................................................................27
Trigeminaal pad: somatosensorische info van het gezicht.........................................................................................................................................................................27
Somatosensorische cortex ...................................................................................................................................................................................................................................27
Posterior pariëtale cortex ..................................................................................................................................................................................................................................... 28
3. PIJN EN NOCICEPTIE ........................................................................................................................................................................................................................................ 28
Nociceptoren ..............................................................................................................................................................................................................................................................29
Spinale mechanisme ................................................................................................................................................................................................................................................29
Spino-thalamisch pad ............................................................................................................................................................................................................................................ 30
Pijnregulatie ............................................................................................................................................................................................................................................................... 30
4. Temperatuursgevoeligheid ............................................................................................................................................................................................................................. 31
5. PROPRIOCEPTIE ..................................................................................................................................................................................................................................................32
Hoofdstuk 10: Spinale controle van de beweging ....................................................................................................................................................................................................... 33
1. DE MOTORISCHE EENHEID ............................................................................................................................................................................................................................. 33
Geleidelijke spiercontractie door α-motorneuronen .................................................................................................................................................................................. 33
Input naar α-MN: ....................................................................................................................................................................................................................................................... 33
2. PROPRIOCEPTIE (via spierspoelen) ............................................................................................................................................................................................................ 34
3. SPINALE INTERNEURONEN ........................................................................................................................................................................................................................... 35
Hoofdstuk 11: Hogere controle van beweging ...............................................................................................................................................................................................................36
1. AFDALENDE SPINALE BANEN .......................................................................................................................................................................................................................36
Laterale banen ...........................................................................................................................................................................................................................................................36
Ventromediale banen ...............................................................................................................................................................................................................................................36
2. PLANNEN EN UITVOEREN VAN BEWEGING ..............................................................................................................................................................................................37
Posterieure pariëtale en prefrontale cortex....................................................................................................................................................................................................37
Bewegingsplanning door (pre-)motorische cortex ......................................................................................................................................................................................37
Activatie van motorcortex dmv transcraniale magnetische stimulatie ................................................................................................................................................37
Planningsgerelateerde activiteit in BA6............................................................................................................................................................................................................37
3. BASALE GANGLIA ...............................................................................................................................................................................................................................................37
4. BASALE GANGLIASTOORNIS: ZIEKTE VAN PARKINSON...................................................................................................................................................................... 38
5. BEWEGINGSINITIATIE DOOR PRIMAIRE MOTORISCHE CORTEX ....................................................................................................................................................... 38
Celafleidingen in primaire motor cortex: aansturen robotarm bij tetraplegie ....................................................................................................................................39
6. CEREBELLUM .......................................................................................................................................................................................................................................................39
Hoofdstuk 12: Sociale cognitie ........................................................................................................................................................................................................................................... 41
1. INLEIDING .............................................................................................................................................................................................................................................................. 41
2. SPIEGELSYSTEEM .............................................................................................................................................................................................................................................. 41
,3
3. MENTALISEERSYSTEEM.................................................................................................................................................................................................................................. 42
4. AMYGDALA ........................................................................................................................................................................................................................................................... 43
5. AFFECTIEVE/SOCIALE AANRAKING ........................................................................................................................................................................................................... 43
Hoofdstuk 13: Taal .................................................................................................................................................................................................................................................................. 44
1. TAALGEBIEDEN IN HERSENEN ..................................................................................................................................................................................................................... 44
2. MODEL VAN TAALVERWERKING GEBASEERD OP LETSELSTUDIES ............................................................................................................................................... 44
3. SPLIT-BRAIN PATIENTEN EN TAAL ............................................................................................................................................................................................................. 45
Hoofdstuk 14: Geheugen ..................................................................................................................................................................................................................................................... 46
1. Indeling geheugen.............................................................................................................................................................................................................................................. 46
2. AMNESIE ............................................................................................................................................................................................................................................................... 46
3. HERSENSTRUCTUREN BETROKKEN BIJ GEHEUGEN ........................................................................................................................................................................... 46
,4
Hoofdstuk 3: Neuroanatomie
- Hersenen zoogdieren: zelfde opbouw maar glad oppervlak bij kleine dieren, windingen (gyri) en
groeven (sulci) bij grotere zoogdieren
o Oppervlaktevergroting
- 3 onderdelen: cerebrum + cerebellum + hersenstam (middenhersenen, pons en medulla)
- Anatomische referenties
o Ventraal – dorsaal
o Anterior/rostraal – Posterior/caudaal
o Mediaal – lateraal
o Unilateraal – bilateraal
o Ipsilateraal – contralateraal
- Neurologische vs radiologische conventie oriëntatie MRI-beelden
o Neurologisch: linkerhemisfeer is links
o Radiologisch: linkerhemisfeer is rechts
o Radioloog staat aan de voeten, neuro(chirurg) staat achter het hoofd
- Centraal zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg
o Hemisferen grote hersenen: ontvangen sensaties en controleren bewegingen van
contralaterale kant van het lichaam
o Hemisferen kleine hersenen: belangrijke rol in controleren bewegingen van ipsilaterale kant
o Hersenstam: meest primitieve en vitale deel: belangrijke rol in doorsturen van info van grote
hersenen naar kleine hersenen en ruggenmerg en vice-versa, regulatie van vitale systemen
(ah, temperatuur, bewustzijn)
- Perifeer zenuwstelsel: afferente en efferente axonen, bevat het somatisch zs en het
visceraal/autonoom zs
- Hersenlobben
o 5e lob: Insula (ligt onder de lateral fissure, tussen
de temporale lob en frontale lob
,5
- Cytoarchitectonie: met kleuringen de architectuur van de cortex bepalen
o Allocortex: bevat de hippocampus
o Olfactorische cortex: reuk
o Neocortex: bevat 6 cellagen (enkel bij zoogdieren)
- Opdeling van de neocortex in Brodmann Area’s aan de hand van cytoarchitectonie
o BA4: motor cortex
o BA6: premotor cortex
o BA17: primaire visuele cortex
o BA44/45: gebied van Broca
- Thalamus: poort naar de cerebrale cortex
o Alle sensorische systemen (behalve reuk)
sturen info eerst via station in thalamus
vooraleer info in de hersenschors komt
o Verwerking sensorische en motorische
info, regulatie bewustzijn, slaap, alertheid
- Subcorticale structuren: basale ganglia
(gemarkeerde delen zijn te kennen)
Putamen + cautate nucleus: striatum
,6
Hoofdstuk 4: Visueel systeem
1. FYSIOLOGISCHE OPTICA
- Anatomie oog: Cornea Lens Retina
- Beeldvorming ~ camera, MAAR afstand lens-retina ligt vast,
bolling lens moet variëren om scherp beeld te krijgen
- Afstand op retina wordt weergegeven in visuele graden
- Grootste breking van beeld gebeurt ter hoogte van cornea
- Lensformule: = + met f=focusafstand,
a=voorwerpafstand en b=beeldafstand
o Voorwerp dichtbij: bolle lens
o Voorwerp veraf: platte lens
o Bij correct zicht: beeld valt in op fovea
o Verziend (hypermetropie): beeld valt “achter” het netvlies
o Bijziend (myopie): beeld valt “voor” het netvlies
2. RETINA
Opbouw
- Precieze gelaagde opbouw (horizontale en verticale paden)
o Licht moet door verschillende cellagen vooraleer aan te
komen bij fotoreceptoren
Fotoreceptoren
- 2 soorten: kegels en staafjes
o Buitensegment: membraanzakjes met fotopigment
o Fotopigment= opsine + chromofoor (vitamine A derivaat)
o In donker: cGMP bind aan Na-kanaal: instroom Na:
depolarisatie van de cel
- In licht: activatie rhodopsine activatie transducine activatie
PDE afbraak cGMP Na-kanaal sluit hyperpolarisatie van de cel
- Spectrale gevoeligheid: staafjes bevatten meer fotopigment en zijn gevoeliger, 3 soorten kegeltjes
verschillen in spectrale gevoeligheid
o Rode of ‘L’ kegeltjes ~560nm
o Groene of ‘M’ kegeltjes ~530nm
o Blauwe of ‘S’ kegeltjes ~430nm
o Staafjes ~500nm
- Duplex retina: 2 retinae per oog: 1 voor visie bij hogere luminantie, en 1 voor visie bij lage luminantie
o Hoge luminantie (fotoptische belichting): staafjes uitgeschakeld door retinale schakelingen
o Tussening (schemering): beide receptoren dragen bij
o Lage luminatie (scotopische belichting): kegeltjes
uitgeschakeld door te hoge drempel dus geen
kleurenzicht
Staafjes ‘parasiteren’ op retinale netwerk
van kegeltjes
Meer fotopigment ~grotere gevoeligheid
- Regionale verschillen in distributie van fotoreceptoren
o Perifere retina: veel receptoren 1 ganglion
o Foveale retina: weinig receptoren 1 ganglion
o Geen blauwe kegels in fovea!
- Zoogdieren: meeste soorten zijn dichromaat,
trichromatie enkel bij primaten (twee- vs drie-kleurenzicht)
, 7
o Voordeel trichromatie: ‘Forageer hypothese’: makkelijker rijp voedsel onderscheiden, sociale
signaal hypothese: helpt bij perceptie kleurvariaties in huid (info over emoties,
voortplantingsstatus en gezondheid van soortgenoten)
- Chromatische abberatie: kleurenschifting in lens doordat licht van ander golflengten niet op dezelfde
manier gebroken wordt
o Oplossing 1: macula bevat geel pigment; korte (blauwe) golflengten absorberen
o Oplossing 2: fovea bevat geen blauwe receptoren
o Visueel systeem is gevoeligst voor lange (rode) en middellange (groene) golflengten
- Kleurenblindheid: meestal een afwijkend kleurzicht
o Anomale trichromaat
Protanomalie: shift in absorptie L-kegels ( gevoeligheid voor rood licht)
Deuteranomalie: shift in abs. M-kegels ( gevoeligheid groen licht)
Tritanomalie: shift in abs. S-kegels ( gevoeligheid blauw licht)
o Mensen met slechts 2 soorten kegeltjes
Protanopie, deuteranopie, tritanopie
o Mensen met slechts 1 soort kegel of zonder kegels: monochromaat of achromaat
= echte kleurblindheid: enkel grijstinten
Wel nog onderscheid in grijs door functionerende staafjes
o Kleurblindheid door een letsel in hersenschors: cerebrale achromatopsia
- Hoogste acuïteit (scherpte) ter hoogte van de fovea
o Denser pigment en afwezigheid van bloedvaten, hogere densiteit van receptoren
o Putje in fovea: licht kan rechtstreeks op fotoreceptoren vallen (minder scatter)
o Fovea = klein: nauwkeurige controle oogbewegingen nodig
- Blinde vlek: wordt niet waargenomen door ‘perceptual filling-in’
- Adaptatie: lichtsterke van een natuurlijke omgeving vertoont grote fluctuaties: ± factor 100milj tussen
zonlicht en ‘maanlicht’
o Oog moet zich kunnen aanpassen om in elke situatie zo veel mogelijk waar te nemen
o Dynamisch bereik van actiepotentialen neuronen en het dynamisch bereik van
membraanpotentiaalveranderingen fotoreceptoren op zichzelf niet genoeg
Oplossing: licht-donkeradaptatie
o Doel: oog gevoeliger maken voor licht of voor donker
(donkeradaptatie is een traag proces > 30min)
Donkeradaptatie: double branching tgv
overgang van kegeltjes naar staafjes
Lichtadaptatie: veel sneller, voornamelijk
contrastgevoeligheid dat niet optimaal is
o Mechanismes van adaptatie
Aanpassing pupilgrootte
Uitputting en regeneratie fotopigment
Overschakelen van kegeltjes naar staafjes (en viceversa)
Cellulaire adaptaties: na hyperpolarisatie door licht: inflow Ca2+ stopt: terug aanmaak
cGMP en cGMP kanaal opent terug (geleidelijke depolarisatie)
- Retinale output: receptief veld= deel van ruimte of receptoroppervlak waaruit cel beïnvloed wordt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FleurB25. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
