Week 1 Ontwikkelingspsychologie en cognitieve ontwikkeling
De psychologie van de ontwikkeling van de mens, van de geboorte tot aan de ouderdom,
maar met het accent op de jaren tot de volwassenheid. De kinderpsychologie is onderdeel
geworden van de moderne ontwikkelingspsychologie. Ontwikkelingspsychologie wordt ook
wel de levenslooppsychologie genoemd.
Levensfase
Invloed van opvoeding of levenservaring op het individu
Invloed van culturele of etnische verschillen
Universele overeenkomsten
Ontwikkelfasen en stabiele fase?
Onderzoek naar kinderen is onder te verdelen in 5 centrale thema’s of benaderingen:
Fysieke ontwikkeling
Cognitieve ontwikkeling
Sociale/ sociaal emotionele ontwikkeling
Persoonlijkheidsontwikkeling
Morele ontwikkeling
Ontwikkelingspsychologen verdelen kinderen en adolescentie meestal in:
De prenatale periode (de periode van conceptie tot geboorte)
De baby- en peutertijd (van geboorte tot 3 jaar)
De kleutertijd (van 3 tot 6 jaar)
De basisschool tijd (van 6 tot 12 jaar)
De adolescentie (van 12 tot 20 jaar)
Vroege denkbeelden: geen aparte status/behandeling kind
Middeleeuwen: kinderen zijn miniatuurvolwassen
Reformatie: kinderen zodanig en moeten geciviliseerd worden
Verlichting: bijv. tabula Rasa: kind komt leef op de wereld, ouders vormen het met
liefde en kennis (veel nadruk op Nurture)
Vanaf 20e eeuw: opkomst kinder- en jeugdpsychiatrie
Een kind kan systematisch bestuurd worden
Kind is in ontwikkeling en daarbij afhankelijk van omgeving
Ontwikkeling kan verstoord raken
Veel verschillen tussen kinderen en volwassenen, zoals psyché en communicatie
Actuele thema’s: ontwikkeling continue of niet? Verstoorde ontwikkeling stabiel of niet?
Wat zijn kritieke perioden?
Invloed van cohorten op ontwikkeling
Cohort: groep mensen die rond dezelfde tijd rond dezelfde plek zijn geboren
Cohorteffect: effect wat optreedt als gevolg van een bepaalde hysterische
gebeurtenis
Normatieve invloeden en niet normatieve invloeden op de ontwikkeling
,Belang kennis van ontwikkelingspsychologie/ ontwikkelingssfeer voor de verpleegkundige
Zorg voor verschillende doelgroepen, jong en oud
Verschil zien tussen gezond en afwijkend
Vergroot inlevingsvermogen
Ontwikkelingspsychologie (of levenslooppsychologie)
Is de wetenschappelijke studie naar patronen van groei, verandering en stabiliteit die zich
voordoen bij toenemende leeftijd, dus vanaf de geboorte via de babyjaren, peuterjaren,
kleuterjaren, schoolperiode, adolescentie, volwassenheid tot aan de ouderdom.
Ontwikkelingspsychologie richt zich op de menselijke ontwikkeling.
De meeste aandacht van de onderzoekers gaat uit naar de periode waarin de veranderingen
elkaar het snelst opvolgen: die van de geboorte tot aan de adolescentie.
Ontwikkelingspsychologen houden zich niet alleen bezig met de manier waarop mensen
tijdens hun leven groeien en veranderen, maar ook met stabiliteit in het leven van kinderen,
adolescenten en volwassen. Ze vragen zich af op welke gebieden en in welke periode in het
leven mensen veranderen en groeien en hoe hun gedrag zich verhoudt tot eerder gedrag.
Cohort
Een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek geboren is. Ieder mens behoort tot
een specifieke cohort. Belangrijke gebeurtenissen, zoals oorlogen, economische oplevingen
en depressies, hongersnoden en epidemieën hebben een bepaalde invloed op alle leden van
een cohort.
Normatieve gebeurtenissen
Dat zijn gebeurtenissen die zich voor de meeste individuen binnen een groep op dezelfde
manier voltrekken. Normatieve gebeurtenissen zijn bijvoorbeeld biologisch, sociaal of
cultureel. Het bereiken van de puberteit is een normatieve gebeurtenis, omdat het iedereen
ongeveer in dezelfde periode overkomt.
, Niet- normatieve gebeurtenissen
Dit zijn specifieke gebeurtenissen die plaatsvinden in het leven van een specifiek persoon op
een tijdstip dat zulke gebeurtenissen de meeste andere mensen niet overkomen.
Normatieve invloeden
Zijn invloeden die leiden tot conformiteit, omdat met de gevolgen van afwijkend gedrag
vreest.
Bijv. Kim is goed in rekenen en na een snelle berekeningen weet ze dat het antwoord B moet
zijn. De leraar vraagt wie denkt antwoord A, zowat al haar klasgenoten steken hun hand in
de lucht, dus doet kom dat ook maar, uit vrees om uitgelachten te worden.
Het cognitieve ontwikkelingsmodel van Jean Piaget (1896 – 1980)
Het belangrijkste uitgangspunten van de cognitieve ontwikkelingstheorieën is dat het gedrag
van kinderen in een bepaalde leeftijdsfase een weerspiegeling is van hun denk en kennis
niveau.
Een eerste functie van de intelligentie is het organiseren van de beschikbare schema’s in
samenhangende, complexere systemen of kennis gebieden.
De organisatie van schema’s is nodig om de tweede functie van de intelligentie te realiseren:
de adaptie of aanpassing van de omgeving. Deze aanpassing komt via twee complementaire
processen tot stand: assimilatie en accommodatie.
Piaget heeft zich voornamelijk met de ontwikkeling van het denken en het
probleemoplossend vermogen beziggehouden en legde kinderen in zijn onderzoek de meest
uiteenlopende taken voor.
Assimilatie
Is het proces waarin nieuwe ervaringen worden geïnterpreteerd op basis van de bestaande
schema’s. De nieuwe ervaring wordt binnen het beschikbare schema ingepast.
Accommodatie
Is het proces waarin onder invloed van nieuwe ervaringen onze schema’s worden verander.
Het schema, onze denkwijze, wordt dusdanig aangepast dat de ervaring erin opgenomen kan
worden.
Voorbeeld: Als de karbonade (nieuwe ervaring) niet in de pan (ons schema past),
‘assimileren’ we door een stuk van de karbonade af te snijden.
We laten de karbonade heel en ‘accommoderen’ we door een grotere pan te pakken.
Assimileren: je ziet wat nieuws en je koppelt het aan een schema.
Iedere keer dat we wat nieuws zien doen we aan adaptatie
Accommoderen: je moet een nieuw schema maken.
Voorbeeld: Als je als kind vogels hebt gezien en je kijkt in de lucht en er komt een vliegtuig
voorbij. Jij zegt “he kijk een vogel” je zult gecorrigeerd worden en horen dat het een vliegtuig
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurjklaassen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.