Dit vak heb ik gevolgd in het eerste leerjaar van Social Work op het Saxion.
De theorie van dit vak is getoetst in een kennistoets. Deze kennistoets ging over meerdere onderdelen, namelijk: Bourdieu (deze samenvatting) Marx en een aantal hoofdstukken uit het boek Samenlevingen.
Voor deze toets he...
Samenvatting literatuur Bourdieu.
Pierre Bourdieu (1930-2002), hield zich o.a. bezig met ontworteling van de Algerijnen door het
Franse kolonialisme en door de islam. In latere jaren richtte zijn onderzoek zich vooral op sociale
ongelijkheid. Hij stichtte onderzoeksinstituut Centre de Sociologie Européenne (1968) en richtte
tijdschrift Actes de la recherche en sciences sociales op (1975).
Bourdieu beschouwde samenleving als verschillende, elkaar overlappende velden --> politiek/ kunst/
wetenschap. Binnen deze velden is een voortdurende (deels onbewuste) machtsstrijd gaande tussen
de spelers om de schaarse midden die binnen dat veld op het spel staan. Binnen elk veld gelden
(deels onbewuste) regels. Om in een veld 'macht en invloed’ te verkrijgen hebben mensen kapitaal
nodig. Drie soorten kapitaal:
- Economisch kapitaal zoals geld en onroerend goed;
- Cultureel kapitaal (kennis, vaardigheden, opleiding);
- Sociaal kapitaal (relaties, netwerken).
In elk veld ontwikkelen mensen onbewust een habitus: manier van waarnemen, denken en handelen
waarmee ze zich in het veld kunnen handhaven en verder kunnen komen. Mensen die zich al lang in
een veld bevinden, hebben daardoor voorsprong op nieuwkomers. Habitus is gevormd door
samenspel van individuen en neemt vervolgens structurele vormen aan die hun handelen verder
beïnvloeden: de wisselwerking tussen individu en maatschappij. Volgens Bourdieu herhaalt de
klassenstructuur zichzelf voortdurend. We leven in een samenleving waar intelligentie/ opleiding je
plaats in de samenleving zouden moeten bepalen, maar in werkelijkheid moeilijk een kwartje te
worden als je als dubbeltje geboren bent.
Bourdieu werkte de manier waarop sociale klassen zich tot elkaar verhouden uit door levensstijl en
culturele smaakte bestuderen. Culturele smaak is niet simpelweg een persoonlijke voorkeur, maar
vaak een uiting van de groep waartoe hij/ zij behoort. Hij concludeerde dat mensen zich m.b.v. hun
culturele smaak van elkaar onderscheiden, het gaat hierbij om zaken als muziek, literatuur, kunst,
maar ook om eetvoorkeuren, kleding, interieur etc. Mensen uit midden- en arbeidersklasse zullen
nooit tot bovenlaag van de samenleving komen (ondanks dat ze hun best doen), want ze hebben die
habitus niet van huis uit meegekregen --> ze hebben niet genoeg ‘cultureel kapitaal'. Zodra bepaalde
groepen een culturele voorkeur van hogere klasse overnemen, zien de hogere klassen die niet meer
als exclusief en omarmen zij weer iets nieuws.
Sociale mobiliteit en culturele macht of cultureel kapitaal.
Impact van verschillende vormen van macht kan o.a. worden afgemeten aan sociale mobiliteit, dit
verwijst naar de mate waarin mensen zich van de ene naar de andere sociale positie kunnen
verplaatsen. Opwaartse sociale mobiliteit: sociale positie verbetert. Neerwaartse sociale mobiliteit:
verslechtering van sociale positie. Sociale mobiliteit kan plaatsvinden tussen generaties
(intergenerationele sociale mobiliteit) --> hierbij vergelijkt men de sociale positie van kinderen met
die van de ouders. Sociale mobiliteit kan ook plaatsvinden binnen dezelfde generatie/ over
levensloop van persoon (intragenerationele sociale mobiliteit) --> dan vergelijkt men bijv. de sociale
positie van een persoon ten tijde van 1e baan met sociale positie in midden/ einde van loopbaan.
Empirische studies van sociale mobiliteit beperken zich vaak tot de algemene indicatoren: opleiding,
beroep en inkomen. Ze gaan na hoe deze onderling samenhangen, over de generatie heen en in loop
van individueel leven. Daartoe worden modellen opgesteld (figuur 12.3) --> basismodel van
statusverwerving.
, Uit het basismodel van de statusverwerving blijkt dat de statuskenmerken van het gezin waarin men
geboren wordt, en meer bepaald de opleiding en beroep van de ouders, een grote invloed
uitoefenen op onderwijsniveau dat bereikt wordt door de kinderen. Hierbij onderwijsniveau van
ouders belangrijker dan hun beroepsstatus. De beroepsstatus van kinderen wordt namelijk weer
beïnvloed door hun eigen onderwijsniveau. Toch ook bij gelijke diploma's kinderen van hogere
sociale afkomst uiteindelijk betere en betere betaalde banen.
Basismodel van Blau & Duncan kan worden verfijnd --> uitbreiden met effect van de school waar
men gevormd wordt, van de cultuurpraktijken in het gezin, metingen van ambitie van jongeren etc.
Oorspronkelijk deze modellen alleen geschat voor vaders/ zonen --> veel moeders werkten niet en
er werd aangenomen dat zij de statusverwerving van de kinderen niet beïnvloedden (onterecht).
Model dankt groot deel van succes aan soepelheid waarmee het kan worden uitgebreid/ verfijnd.
Toegewezen en verworven status.
Invloed van sociale status van gezin op onderwijsloopbaan van kinderen is een van de best gekende
sociologische regelmaten. Risico's op mislukking en het oplopen van achterstand is veel groter voor
de kinderen van laaggeschoolde dan voor de kinderen van hooggeschoolde ouders.
Deze invloed uit zich in het optreden van:
- Leermoeilijkheden en oplopen van schoolachterstand in basisonderwijs.
- In de slaagkansen en de oriëntering naar de verschillende onderwijsvormen in secundair
onderwijs.
- In het risico op 'drop-out' of ongekwalificeerde uitstroom voordat het diploma van secundair
onderwijs wordt behaald.
- Ongelijke kansen om door te stromen naar hoger onderwijs en de universiteit en die succesvol af
te ronden.
Via onderwijsbeleid werden inspanningen geleverd om de kansengelijkheid te vergroten -->
samenhang tussen status en opleidingspeil van de ouders en de schoolloopbaan van de kinderen
echter hardnekkig. Maatregelen om gelijke onderwijskansen te bevorderen lijken weinig effectief te
zijn. Invloed van sociale en economische positie van ouders kan zich immers via verschillende
concrete processen realiseren.
Oorzaak beperkte effectiviteit van beleidsmaatregelen die gelijkheid bevorderen: de
beleidsmaatregelen worden geïmplementeerd in de maatschappelijke context waarin juist de
factoren spelen die een negatieve invloed hebben op gelijk kansen (zoals toenemende economische
ongelijkheid, toenemende segregatie, veranderende gezinsvormen en Mattheüs-effecten) --> dus:
de beleidsmaatregelen om gelijkheid te creëren worden geïmplementeerd in de maatschappij waar
meerdere factoren een negatieve invloed hebben op de gelijke kansen.
Vraag hierbij: is sociale mobiliteit door de jaren heen toe- of afgenomen en is er verandering in de
mechanismen van statusoverdracht tussen ouders/ kinderen. In Nederland belangrijke sociologische
onderzoekstraditie naar inter- en intragenerationele sociale mobiliteit --> de Graaf & Luijkx
onderzochten eind 20e eeuw hoe de mechanismen van statusverwerving over tijd zijn geëvolueerd.
Ze bestudeerden de mechanismen van statusverwerving tussen vaders/ zonen --> ze stelden vast:
effect van beroepsprestige van vader op beroepsprestige van de zoon neemt geleidelijk af, terwijl
belang van onderwijspeil van de zoon op eigen beroepsprestige met de tijd toeneemt. Verder vinden
ze dat de invloed van het beroepsprestige van vader op onderwijspeil van zoon geleidelijk afneemt.
Ze stellen dus een toegenomen belang van het eigen onderwijspeil en eigen beroepsprestige vast -->
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisakrol1207. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,65. Je zit daarna nergens aan vast.
