HOORCOLLEGE 1 EPIDEMIOLOGIE
Studiedesigns, frequentie- en associatiematen
09/01/2023
Epidemiologie
methodologie = proces tussen wetenschappelijke vraag en antwoord daarop
→ onderzoek genereren op betrouwbare kennis
onderzoeksvraag → gegevensverzameling → analyse → rapportage
● kwantitatief onderzoek
→ bevestigen/ ontkrachten onderzoekshypothese
→ onderzoeksvraag met gesloten karakter
→ meting levert getal op
● kwalitatief onderzoek
→ waarom en hoe van menselijk gedrag
→ onderzoeksvraag met open karakter
→ interviews, focusgroepen, observaties
→ onderzoeker onderdeel van metingen
Epidemiologie = wetenschap die zich bezighoudt met onderzoek naar gezondheid en ziekte
bij mensen
→ kwantitatief onderzoek
Beschrijvende epidemiologie = voorkomen van ziekten/ gezondheidstoestand populatie
● frequentie: hoe vaak komt iets voor?
● telwaarden: prevalentie en incidentie
→ cumulatieve incidentie: percentage deelnemers dat binnen looptijd een uitkomst
ontwikkeld
→ incidentiedichtheid: frequentie van ontwikkelde uitkomsten, gemeten naar totale
persoons tijd
● associatie: verband determinant en uitkomst
→ numeriek
→ dichotoom
Onderzoeksmethoden
Frequentiematen
● prevalentie = totaal aantal gevallen populatie
- puntprevalentie = aantal gevallen op bepaald moment/ totale populatie o.b.m
- periode prevalentie = aantal gevallen tijdsperiode/ aantal personen tijdsper
● incidentie = aantal nieuwe gevallen populatie
- cumulatieve incidentie = nieuwe gevallen tijdsperiode/ aantal at risk begin
incidentiedichtheid = nieuwe gevallen tijdsperiode/ totale persoons tijd at risk deelnemers
● voordelen
- minder gevoelig looptijd studie/ uitval
, - toepasbaar bij dynamische cohort
● nadelen
- denken in persoonstijd at risk is lastig voor te stellen
- bijhouden persoonstijd in praktijk lastig
- verhuld dat risico constant is
● incidentiedichthedenratio (IDR)
- IDR = ID1/ ID2
Associatiematen
● risico = kans dat iets optreed in een gegeven tijd
- studiedesigns in looptijd/ “at risk”
● relatief risico (RR)
● RR = R1/ R2
● odds = relatieve kans dat iets optreed
- studiedesign proefpersonen niet meer at risk
● odds ratio (OR)
- OR = O1/ O2
Afgeleide associatiematen
● risicoverschil (RV)
- RV = R1 - Ro
● number needed to treat (NNT)
- NNT = 1/ RV
● attributieve proportie onder geëxponeerden (APb)
- APb = 1 - 1/ RR
● attributieve proportie voor de totale populatie (APt)
- APt = p(RR - 1)/ p(RR - 1) + 1
Onderzoeksdesigns
, HOORCOLLEGE 2 EPIDEMIOLOGIE
Betrouwbare kennis over gezondheid
11/01/2023
Valide/ geldig: goede weerspiegeling werkelijkheid en resultaten
validiteit/ geldigheid: vertekening
Bedreiging validiteit
● selectiebias
● informatiebias
● confounding = samenhang met derde variabele suggereert verkeerd verband
Mogelijk gevolg voor effect
● overschatting
● onderschatting
● andere richting
Selectiebias = de onderzoekspopulatie weerspiegelt de doelpopulatie niet
→ afhankelijk bestudeerde determinant
● selectieve inclusie
● selectieve uitval
non differentieel: selectie kans gelijk
→ associatie onderzoekspopulatie gelijk aan associatie doelpopulatie
differentieel: kans om in onderzoekspopulatie terecht te komen ongelijk voor de 2 groepen
→ associatie onderzoekspopulatie ongelijk aan associatie doelpopulatie
In cohort onderzoek
● kans personen om deel te nemen onderzoek afhankelijk bestudeerde ziekte uitkomst
● non differentiële selectie
- selectie kans blootgestelde en niet- blootgestelden anders
- kans niet systematisch anders voor zieken en niet - zieken
- prevalentie vertekend, effectschatting niet vertekend
● differentiële selectie
- selectie kans afhankelijk van ziektestatus aan eind follow-up
- vertekening prevalentie en effectschatting
In patient controle onderzoek
● kans personen om deel te nemen onderzoek afhankelijk bestudeerde determinant
● non differentiële selectie
- selectie kans voor zieken en niet - zieken anders
- kans niet systematisch anders voor blootgestelde en niet- blootgestelden
- effectschatting vertekend, prevalentie niet vertekend
● differentiële selectie
- selectie kans verschillen zieken, niet-zieken (niet-)blootgestelden
- vertekening prevalentie en effectschatting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tamarvanpeet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,03. Je zit daarna nergens aan vast.