Uitgebreide samenvatting van de geschiedenis van de Vroege Middeleeuwen, vak in de eerste bachelor geschiedenis etc. Alles van het boek en de lessen staat er in.
SAMENVATTING
GESCHIEDENIS VAN DE
MIDDELEEUWEN
Op basis van hoorcolleges en powerpoints van professor Ortwin Huysmans
BACHELOR GESCHIEDENIS
2022-2023
,Inhoudstafel
0. Inleiding: Wat zijn de Middeleeuwen p.2
1. Van Romeinse provincies naar barbaarse rijken p.5
2. De rurale samenleving in de vroege Middeleeuwen p.27
3. Handel en nijverheid in de Vroege Middeleeuwen p.39
4. De postimperiale koninkrijken p.49
5. De Karolingische Rijken p.67
6. Een Kerk in lekenhanden? (300-1000) p.81
1
,Inleiding: wat zijn de middeleeuwen
= concept uitgevonden door de humanisten
1. Renaissance en humanisme
Eigen tijd (1330-1450): renaissance, ‘wedergeboorte’ van klassieke beschaving
- heropleving
- Bewondering voor klassieke oudheid
- Middeleeuwen tussenperiode van verval
o ‘lange nacht van onwetendheid’ (Petrarca)
▪ Periodisering 3 delen: oudheid, nieuwe tijdperk waarin hij leefde,
tussen = ‘media aeva’ (oninteressant tussenperiode niets gepresteerd)
o ‘saecula tenebrae’, ‘media tempestas’ (Petrarca)
- Humanisten: herstel van oude beschaving
2. De Verlichting
Beeld van humanisten versterken
Nadruk op ratio (rationalisme), redenering
De ontvoogding van een zichzelf opgelegde onmondigheid (Kant)
Middeleeuwen als bron van alle kwaad in AR
- Overwicht van Kerk op staat
- Willekeur van vorsten en heren over onderdanen
- Overwicht van religie op kritisch redeneren, bijgeloof (allen theologie, niets
wetenschappelijks gepresteerd)
Reactie op rationalisme en invloed romantiek, conservatisme, nationalisme: positiever beeld
Nadruk op traditie, eenheid, meer op gevoel inspelen
ME herwaarderen: harmonie (19e eeuw = chaos), diepchristelijke periode 1 grote kerk
Gebruiken voor eigen agenda
- Conservatisme
o Reactie tegen Verlichting/rationalisme
o Tegen liberalen
o Waarden en normen (ridderlijk)
2
, - Romantiek
o Hang naar sentiment, heroïek, hiërarchie
- Nationalisme
o Zoektocht naar oorsprong natie, geschiedenis gebruiken (terugprojecteren)
(bv Frankrijk -> Franken: nationalistische geschiedschrijving, bv. Vlaanderen ->
Guldensporenslag)
o Gebruiken voor politieke agenda
- Ultramontanisme
o Hang naar diepchristelijke tijden , ME is ideaal (onkritisch niet historisch)
4. Culturele manifestaties
Architectuur
- Neogotiek (19e eeuw) en restauraties (bv. kathedraal Keulen) , Violet le Duc
Literatuur
- Romans met Middeleeuwse setting (bv. de leeuw Van Vlaanderen)
Beeldende kunst
- Pre-raffaellieten in Engeland (willen terug naar voor Raffael), romantiek
Herwaardering
Positief: archiveren, inventariseren
Negatief: Middeleeuwse geschiedenis vaak ten dienste van religieuze, ideologische,
nationale agenda
Wetenschap niet ten goede
5. Moderne geschiedwetenschap
Erkenning eigenheid, ‘andersheid’ van ME
- Evidenties voor ons = niet voor hun: scheiding kerk en staat, rechtssystemen (bv.
eigendomsrecht)
- Verleden = foreign country, aanvaard andere concepties
- Lokaal geconcentreerde, agrarische samenleving
- Belang van geloof, rituelen, magisch wereldbeeld
- Fundamenteel ander idee van macht, instituties, territoria, bezit, staat
Invloed van culturele en sociale antropologie
- Bestudeert kleine eenvoudige gemeenschappen met al z’n eigenheden toegepast op
ME
6. Afbakening
Symbolisch eindpunt? (meer afgebakend dan begin)
- 1453: val Constantinopel, einde 100jarige oorlog (einde grote aanwezigheid Engeland
op continent)
- 1492: Columbus, einde reconquista (veroveringspoging 5 eeuwen van Spaanse
christelijke monarchen die Islamieten verjaagden, Moren weggejaagd in 1492,
opmars Habsburgse rijk), exploratie Nieuwe wereld
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moranevandijck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,29. Je zit daarna nergens aan vast.