Samenvatting
Samenvatting Chemie Overal: Hoofdstuk 14 Chemie van het Leven
- Vak
- Scheikunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Hoofdstuk 14: 'Chemie van het leven', uit Chemie Overal Scheikunde voor vwo 5, alle zes paragrafen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: daphnegraat • 3 jaar geleden
Door: deniseduijzer • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
ScheikundeHoofdstuk 14: Chemie van het leven
14.2 Koolhydraten
Koolhydraten (ook: sachariden of suikers)
Koolstofverbinden met vijf of meer C-atomen en minstens drie OH-groepen.
o Algemene formule: CnH2mOm.
o Dienen als energiebron; eindproduct van fotosynthese.
Monosachariden en hun structuur (BiNaS 67F1)
Zijn suikers die meestal in een ringstructuur van vijf of zes atomen zitten.
o Meest voorkomend is glucose (druivensuiker): C6H12O6.
Glucose is een hexose (6 C-atomen).
Een pentose is er een met 5 C-atomen.
In de ringstructuur zijn de C-atomen assymetrisch.
o In de natuur komt alleen α-D-glucose en β-D-glucose voor.
o α en β geven de plaats van de groepen rond C-
atoom 1 aan.
Monosachariden en reacties
De open keten van glucose (zie de bovenste) kan zowel
in α als β overgaan.
Glucose levert energie en reageert in je lichaam als een
reductor. Wanneer er te veel glucose is; is het een
oxidator en wordt het omgezet in sorbitol.
Zie hiernaast: in de open structuur kan D-glucose
als reductor en oxidator optreden. Dit komt door de
aldehydegroep op C-1.
o Door die groep in de lineaire structuur wordt
hij ook aldose genoemd.
D-fructose kan in de linaire structuur slechts als
oxidator reageren door de ketongroep aan C-2.
o Door die groep wordt hij ook wel ketose
genoemd.
Disachariden (BiNaS 67F2)
Kan ontstaan door een condensatiereactie van twee monosachariden.
o De andere kant op is natuurlijk weer een hydrolyse.
Uit glucose en fructose ontstaan dan bijv. sacharose.
, Polysachariden (zie ze als polymeren, maar dan biologisch)
Heel veel monosachariden aan elkaar. Bijv: cellulose, zetmeel, glycogeen.
o Cellulose geeft sterkte aan celwanden, wordt niet afgebroken.
o Zetmeel wordt wél afgebroken: één van de belangrijkste
voedingsstoffen.
o Glycogeen dient als glucoseopslag in het lichaam.
Bouw van de bekendste polysachariden
Cellulose: een reeks van twee- tot vierduizend β-D-glucose (monomeer).
Zetmeel: twee vormen, allebei α-D-glucose als monomeer.
o Amylose: twee- tot vierduizend eenheden.
o Amylopectine: is veel langer en vertakt.
Glycogeen: zeer groot en vertakt, monomeer is α-D-glucose.
Vertering van zetmeel
In het lichaam worden alle koolhydraten gereduceerd tot glucose en fructose:
dat is onze voeding.
Hydrolyseproces o.i.v. speekselamylase, maagsap en pancreasamylase.
14.3 Vetten
Oliën en vetten (BiNaS 67G2)
Beide zijn esters van glycerol en vetzuren (H6).
o Vet is vast bij kamertemperatuur; olie is vloeibaar.
Meestal tri-esters of triglyceriden. Biologie noemt ze ook lipiden.
In natuurlijke triglyceriden valt op:
o Vetzuren zijn onvertakte ketens met een even aantal C-
atomen.
o Soms komt er een dubbele binding voor, daar is altijd de cis-vorm van
kracht. Deze vormen noemt met onverzadigde vetzuren.
Verzadigde vetzuren zijn dus zonder dubbele bindingen.
Verzadigd: De C-atomen liggen dicht opeen; vanderwaalsbindingen zijn hoog
en dus is het smeltpunt ook hoog (daarom zijn ze vast bij kamertemperatuur).
Onverzadigd: Door de dubbele bindingen is er nogal ruimte in het molecuul
(intra-) en tussen de moleculen (intermoleculair). Vanderwaalsbindingen
zwakker, dus smeltpunt lager (daarom zijn ze vloeibaar bij kamertemperatuur).
Vertering van oliën en vetten
Deze worden ook gehydrolyseerd tot glycerol en de ‘vrije’ vetzuren.
Functie en toepassingen van oliën en vetten
Vormen (reserve) brandstof en als bouwstof voor bijv. membranen.
Door additie van water (+ katalysator) kan een onverzadigd vetzuur omgaan in
een verzadigd vetzuur (al dan niet gedeeltelijk).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KevinKlinkspoor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59523 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen