,Paragraaf 1.1 ervaringsgerichte hulpverlening +
fundamentele behoeften
Ervaringsgerichte hulpverlening: richt zich op het opdoen van ervaringen
tijdens gesprekken. Mensen leren zelf hoe ze problemen constructief
kunnen aanpakken. Hierdoor leren ze hun oplossingsgericht vermogen te
vergroten.
Als hulpverlener ga je uit van het actuele in de hulpverleningsrelatie
Je streeft naar het evenwicht tussen autonomie en verbondenheid
Je werkt vanuit een tweeledige grondhouding: stil kunnen staan
wat een cliënt ziet / ervaart maar ook wat je zelf ziet / ervaart
De cliënt als volwaardig partner in hv relatie heeft de meeste invloed op het resultaat
Fundamentele behoeften
Naast behoefte autonomie diepe wens en grote behoefte zich te verbinden.
Niet altijd in iedere situatie tegelijk realiseren, bijvoorbeeld verlangen erbij horen en
verlangen jezelf zijn.
Waar wij behoeften aan hebben komt niet altijd overeen met wat anderen van ons
verwachten of wat wij van onszelf verwachten creëert conflict zowel in onszelf als met
anderen.
Bij alle psychosociale problemen liggen ten grondslag aan: wanneer dit conflict niet wordt
opgelost, staan we voor de vraag hoe kunnen wij nu nog zorg dragen voor onszelf, zonder de
ander tekort te doen en zorg kunnen dragen voor de ander zonder onszelf geweld aan te
doen
Behoeften fundamenteel in vierledige zin: latent, duurzaam aanwezig, bij iedereen voorkomend,
vaak onbewust
Latent: de beide behoeften zijn niet altijd onmiddellijk zichtbaar, maar liggen ten grondslag
aan een verscheidenheid van gedragingen en ervaringen.
Duurzaam aanwezig: ze zijn voortdurend aanwezig in verschillende situaties waarin de mens
zich achtereenvolgens bevindt. Hoewel de behoeften zich soms wel en soms niet
manifesteren, draagt de mens zich constant met zich mee als neigingen die in de ene situatie
wel en in de andere niet geactualiseerd te worden.
Bij iedereen voortkomend: hoewel mensen zich in totaal verschillende siutaites en culturen
kunnen bevinden en een geheel verschillende persoonlijke geschiedenis achter de rug
hebben, komen de behoeften bij allen voor. Ze bij uitlopende mensen op verschillende
manieren tot uitdrukking komen, zijn ze als neiging algemeen menselijk van aard
Vaak onbewust: ze blijven vaak onbewust, men realiseert zich niet altijd hun werkzaamheid
Relationeel gericht
Hulpverlener richt zich op het werken met cliënt in zijn context alle leefverbanden worden
betrokken.
Juist versterken van bestaande relaties ipv als ‘vervanging’ dienen. Dit doe je door een
bescheiden positie in te nemen in iemands leven.
Cliëntsituatie is de meest bepalende factor bij het slagen van hv
Paragraaf 1.2: autonomie en verbondenheid
Autonomie en verbondenheid als fundamentele behoefte
4
, Autonomie: zorg voor zichzelf behoefte aan zelfverzorging (verwacht ook zaken van
anderen), bescherming & handhaving
Verbondenheid: zorg voor de ander welke invloed anderen op jou hebben, wat voor
relatie je met die ander hebt.
Zelfbeschikking: keuze om eigen … te bepalen
Coöperatief werken: behoefte om eigen of andermans plan te verwezenlijken in
samenwerking met de ander
Paragraaf 1.3 actief en receptief bewustzijn
2 typen functioneren/bewustzijn
- Actief: gericht op beïnvloeden van omgeving. Gericht op zelfbehoud en zelfverwerkelijking
en bereiken van persoonlijke doelen. Staat in dienst van zelfhandhaving en autonomie
- Receptief (toestand van ontspanning en afdwalende gedachtes): in zich opnemen van
omgeving. Belangrijke communicatiemiddelen: muziek, poëzie en beeldende kunst.
Gevoelsmatige beleving overheerst de gewaarwording van vorm en verbale betekenis. Bij
geboorte dominant. Maakt creatieve synthese mogelijk. In dienst van verbondenheid.
Paragraaf 4: de relatie tussen de fundamentele behoeften
De relatie tussen zorg voor zichzelf en zorg voor de ander kan worden aangeduid als ‘wederzijds
aanvullend’ of ‘potentieel conflicteren’
- Evenwicht tussen behoeften is belangrijk.
- Meeste problemen ontstaat doordat voor zichzelf zorgen ten koste van de anderen of
omgekeerd
Paragraaf 1.5 fundamentele opgave mens
Fundamentele opgave van de mens: Beide behoeften van autonomie en verbondenheid komt vooral
neer om beide behoeften evenwichtig te realiseren en/of te integreren: om binnen het zorgen voor
de ander ook op te komen voor je eigen belang en omgekeerd.
Schema:
-Z -A: niet voor jezelf & niet voor de ander
-Z +A: voor de ander zorgen ten koste van jezelf
+Z -A: Voor jezelf zorgen ten koste van de ander
+Z +A: voor jezelf en voor de ander zorgen
Z: zorg voor zichzelf
A: zorg voor de ander
Paragraaf 1.6 Zelfbeschikking & verbinding tussen man en vrouw
Mannen Vrouwen
Zelfbeschikking Verbondenheid
Positieve gerichtheid op zichzelf en de Positieve gerichtheid op anderen en verbondenheid
onderscheiding ten opzichte van anderen
Onafhankelijkheid en zelfhandhaving Interpersoonlijke (tussen mensen) warmte en zorg
Streven naar autonomie Streven naar verbondenheid
Gericht op prestaties, daardoor hartfalen Gerichtheid op anderen, hierdoor ervaren zij meer
stress
Meer agressief en acting-outgedrag (naar buiten Internaliseren problemen, dit resulteert in meer angst,
gericht, externaliserend) dit resulteert in meer depressie en neurosen
problemen met alcohol en drugs
Verbinding is vooral gerelateerd aan sociale tevredenheid en zelfbeschikking vooral aan
sociale competentie
5
, Paragraaf 2.1: gezinspatronen en gezinstypes en zorg voor jezelf en de
ander
Opgave van ieder gezin: de individualiteit van de individuele gezinsleden te handhaven binnen de
emotionele eenheid van het gezin. Isolement en samensmelting zijn hierbij de twee uitersten van
autonomie en verbondenheid
Union en separation: voortdurende beweging tussen contact maken met de ander en weer terug
keren bij jezelf, van vereniging en scheiding.
Classificatie gezinspatronen
- Onthecht gezin -Z -A: ouders bezig met zichzelf, gebruiken kinderen
voor eigen doelen en verontachtzamen (angst, dreiging, geweld)
- Kluwen gezin -Z +A: samenhorigheid ten koste van individuele
autonomie. Autonomie wordt gezien als ontrouw
- Los zand +Z -A: de gezamenlijke verbondenheid gaat geheel
verloren ten koste van de individuele autonomie. Ieder gaat zijn
eigen gang en er is een gebrek aan saamhorigheid en
betrokkenheid
- Evenwichtig gezin +Z +A: ruimte voor zelfstandig functioneren &
gezamenlijke omgang
- Conflictueuze gezin: ouders blijven hangen in een strijd om
verbinding en scheiding
Gezinstypes (Reiss):
- Overeenstemmingsgericht: onderlinge overeenstemming moet gehandhaafd worden (-Z +A,
kluwen)
- Interpersoonlijke afstandsgericht: onafhankelijke individuen hulp accepteren is zwak (+Z -A
los zand)
- Omgevingsgericht: breed gemeenschappelijke basis standpunten gedeeld of/en besproken
(+Z +A evenwicht)
Zorg voor de ander (aspecten): komt tot uitdrukking in betrokkenheid en verbondenheid ten
opzichte van de persoon van de ander of ten aanzien van de omgeving.
- Van waarde zijn voor de ander: vanaf kinds af aan willen we al iets betekenen naar onze
ouders en later ook naar de ander
- Zelf nodig te zijn voor de ander: de behoefte om de verlangens en wensen van de ander te
vervullen, de wens om de ander gelukkig te maken
- Hulpvaardig, dienstbaar zijn voor de ander: de behoefte om elkaar vriendelijk te bejegenen
een helpende hand toe te steken, van nut te zijn. Soms gebeurt dit ten eigen nadele
- Coöperatief zijn, samen te werken: de behoefte om mee te werken aan het verwezenlijken
van andermans wensen of plannen
- Met de ander een eenheid vormen: de behoefte om zichzelf over te geven en deel uit te
maken van een groter geheel. Sprake van zelfovergave, verbondenheid en vereniging. De
wens om in harmonie te zijn met de eenheid die men buiten zichzelf ziet. Een bijdrage te
leveren aan handhaving of beschermen: bijv. natuur of milieu
Zorg voor jezelf (behoeften)
- Zelfverzorging: bevrediging van de eigen lichamelijke behoeften: lucht, water voedsel enz.
- Zelfbescherming: het streven om ons lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn te beschermen
voor kwalijke invloeden
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jikkeadriaans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,20. Je zit daarna nergens aan vast.
