Mondeling Literatuur – VWO6
Lieveling – Kim van Kooten Niveau 2
Uitgebreide Op haar vijfde verjaardag verhuist Puck samen met haar moeder Patricia van
samenvatting een Rotterdamse achterstandswijk naar een enorme villa in Zwijndrecht. Ze
gaan wonen bij Ludovicus: de nieuwe, veel oudere vriend van Patricia. Hij is
een vermogend handelaar in vouwwagens. Moeder en dochter worden
overladen met cadeaus. Puck noemt Ludovicus ‘ome meneer’, maar hij staat
erop dat ze hem ‘papa’ noemt. Haar biologische vader heeft haar immers in
de steek gelaten.
Drie keer per week doet Ludovicus Puck in bad en was hij haar haren. Na
afloop is er geen handdoek om haar droog te wrijven, dat doet Ludovicus
met zijn handen. Iedere zondagochtend maakt hij bovendien naaktfoto’s van
Puck om te zien hoe ze groeit. Puck is dan nog te jong om te begrijpen wat er
precies gebeurt.
Ludovicus probeert Puck en Patricia te isoleren van de buitenwereld. Puck
mag bijvoorbeeld niet met andere kinderen spelen en bezoek van familie of
vrienden hebben ze zelden. Alleen Patricia’s moeder, oma Crooswijk, komt af
en toe langs. Als Puck eenmaal op school zit, gaan ze soms op bezoek bij Wil,
de dochter van Ludovicus, en haar dochtertje Guusje, dat bij Puck in de klas
zit.
Patricia is een labiele en matig begaafde vrouw. Ze heeft niet in de gaten hoe
Ludovicus haar leven beïnvloedt en meer aandacht heeft voor haar dochter
dan voor haar. Zijn gebrek aan aandacht compenseert ze met shoppen, rosé
drinken, roken en roddelbladen bekijken. Patricia en Ludovicus trouwen,
maar de huwelijksdag zonder gasten is een enorme teleurstelling voor
Patricia.
Puck wordt steeds stiller en eet steeds minder. Ze hoopt dat ze – als ze
dunner wordt – minder aantrekkelijk is voor Ludovicus. Het misbruik gaat
echter steeds verder, tot orale seks en uiteindelijk geslachtsverkeer. Puck
vertelt niemand iets, ook niet als ze ouder wordt en begint te vermoeden dat
het niet normaal is wat haar stiefvader met haar doet.
Een meester van Puck, Hans Hofslot, vermoedt dat Puck het thuis moeilijk
heeft. Puck is dol op meester Hofslot, want hij is vriendelijk en
belangstellend. Een keer belt ze hem midden in de nacht op, maar ze durft
dan toch niets te vertellen. Ze weet dat haar stiefvader alle
telefoongesprekken opneemt met een bandrecorder. Puck voelt zich een
eenling in de klas.
Wanneer Puck naar de middelbare school gaat, blijft ze contact houden met
meester Hofslot. Ze gaat zelfs bij hem op kraamvisite als hij en zijn vrouw een
baby krijgen. Hij vist naar haar thuissituatie, maar Puck houdt haar mond. Ze
vermagert steeds meer. Geregeld valt ze flauw. Wanneer ze op haar
veertiende flauwvalt tijdens een gymles en haar been breekt, wordt ze
ondervoed opgenomen in het ziekenhuis. Ze krijgt sondevoeding toegediend
en er wordt psychiatrische begeleiding ingeschakeld. Ludovicus regelt een
privékamer voor haar en komt enkele keren op ziekenbezoek. Ook in het
ziekenhuis gaat het misbruik door: Ludovicus vingert haar onder de dekens.
Pucks moeder staat erbij, maar heeft niets in de gaten. Als Puck haar smeekt
om bij haar te komen zitten, besluit Patricia een sigaretje te gaan roken.
, Wanneer Ludovicus een paar dagen op zakenreis is en meester Hofslot Puck
in het ziekenhuis bezoekt, durft Puck hem eindelijk over het misbruik te
vertellen. Daarna komt er hulp. Puck krijgt van de artsen een stappenplan en
een lijst met telefoonnummers van politie, crisisopvang en maatschappelijk
werk. De bedoeling is dat ze aangifte doet en een veilig logeeradres zoekt in
de tijd dat Ludovicus in het buitenland is.
Meester Hofslot licht ook Patricia in, die in een slachtofferrol schiet.
Wanneer oma Crooswijk en Patricia’s zus Hannie en schoonbroer Joop van
Patricia horen wat er is gebeurd, nemen zij het heft in eigen hand. Ze willen
wraak én zien mogelijkheden om aan veel geld te komen. Het papier met
belangrijke telefoonnummers verbranden ze. Terwijl Puck in haar eentje
aangifte doet bij de politie, slaan ze (Patricia & d’r clan) Ludovicus’ huis kort
en klein en zoeken ze naar waardevolle spullen. In de achterkamer schrijven
ze ‘PEDO’ op de muur. Patricia neemt ondertussen twee ton op van
Ludovicus’ rekening.
Puck en Patricia betrekken een flatje in Rotterdam. Puck regelt daar alles
voor. Ze leven van het opgenomen geld, dat Patricia veel te snel uitgeeft.
Oma Crooswijk – de enige die weet waar ze wonen – komt wekelijks langs en
eist dan honderden euro’s om haar gokverslaving mee te bekostigen. Ook
Joop wil geld zien van Patricia. Hij achterhaalt waar Puck en Patricia wonen
en steelt de sporttas waarin zij het opgenomen geld bewaren.
Patricia draait vervolgens door en wordt een aantal weken opgenomen in
een verpleeginstelling. Puck houdt zich schuil in de flat: niemand mag
erachter komen dat ze daar in haar eentje verblijft, omdat ze dan in een
pleeggezin zal worden geplaatst. Als haar moeder terugkeert, zijn water en
elektriciteit afgesloten. Ze redden het niet samen. Oma Crooswijk komt
daarom met een voorstel, waar Patricia in meegaat: in ruil voor financiële
steun trek Patricia Pucks aanklacht tegen Ludovicus in. Ze gaan weer bij hem
wonen.
Personages Hoofdpersonages:
- Puck Puck is een meisje van vijf jaar. Ze woont samen met haar
moeder in een achterstandswijk in Rotterdam. Haar biologische
vader kent ze niet. Haar moeder ontmoet haar nieuwe liefde,
Ludovicus. Op Pucks vijfde verjaardag komt Ludovicus ze ophalen om
samen te wonen. Al vanaf de eerste dag wordt ze misbruikt door
hem. Ze ziet dit als iets normaals, omdat ze niet anders weet.
Naarmate ze ouder wordt, begint ze zich af te vragen of andere
kinderen van haar leeftijd ook zo worden behandeld. Puck voelt zich
verantwoordelijk voor alles. Wanneer ze zich beseft dat haar moeder
niet in staat is om voor zichzelf te zorgen, neemt zij die rol over.
Doordat ze wordt misbruikt, wordt ze steeds introverter, onzekerder
en eenzamer. Uiteindelijk vertelt ze alles, maar wordt ze depressief
en krijgt ze anorexia. Puck is een round character, omdat er duidelijk
te lezen is dat ze verandert in de loop van het verhaal.
Haar doel in het boek is om te overleven in een zeer moeilijke en
traumatische situatie. Ze probeert manieren te vinden om de
verschrikkingen van haar dagelijkse leven het hoofd te bieden en
